Việt Nam đã phục hồi hơn 4.000 ha rừng ngập mặn. Theo Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP), mặc dù rừng ngập mặn chỉ chiếm 0,7% diện tích rừng toàn cầu, song có thể lưu trữ 20 tỷ tấn carbon, tương đương khoảng 2,5 lần lượng khí thải nhà kính toàn cầu hiện nay.
Ngày 21/11, Bộ NN&PTNT tổ chức hội thảo quốc tế “Phát huy giá trị đa dụng của rừng ngập mặn cho mục tiêu giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu.”
Hội thảo nhấn mạnh vai trò của rừng ngập mặn như nguồn tài nguyên quý giá của cộng đồng địa phương và là thành phần quan trọng của hệ sinh thái “carbon xanh”. Nhờ vậy, rừng ngập mặn trở thành một tài sản quý giá đối với tài chính carbon bền vững và giảm nhẹ biến đổi khí hậu. Việc bỏ qua rừng ngập mặn hoặc chuyển đổi rừng ngập mặn cho các mục đích sử dụng đất khác khiến lượng khí thải nhà kính quốc gia có thể bị đánh giá không sát với thực tế.
Hệ sinh thái rừng ngập mặn đang chịu áp lực rất lớn từ hoạt động của con người trong khi vai trò của rừng trong giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu thường bị bỏ qua. Rừng ngập mặn tiếp tục bị chặt hạ để lấy gỗ/củi, chuyển đổi thành các dự án phát triển ven biển và nuôi trồng thủy sản. Việc chuyển đổi này gây ra một lượng lớn khí thải nhà kính, góp phần làm gia tăng quá trình biến đổi khí hậu.
Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam đánh giá cao sự lãnh đạo của Việt Nam trong công tác bảo tồn rừng ngập mặn. Bà nêu bật về các dự án hợp tác triển khai cùng với Bộ NN&PTNT, gồm hoạt động trồng và phục hồi hơn 4.000 ha rừng ngập mặn và một dự án sắp tới do Canada tài trợ để bảo vệ thêm 1.000 ha nữa.
Bà Ramla Khalidi cũng đề cập đến hoạt động hợp tác trong khuôn khổ Chương trình toàn cầu Lời hứa khí hậu của UNDP do Chính phủ Anh hỗ trợ. Chương trình sẽ tiến hành đánh giá trữ lượng carbon ở 28 tỉnh ven biển Việt Nam và xác định các lộ trình tài chính bền vững cũng như tiềm năng của thị trường carbon với tính toàn vẹn cao khi thực hiện Điều 6.2 và 6.4 của Thỏa thuận Paris trong tương lai.
“Việc mất rừng ngập mặn nhanh chóng đặt ra một mối đe dọa nghiêm trọng đối với khả năng phục hồi, đa dạng sinh học ven biển và sinh kế của hàng triệu người sống phụ thuộc vào các hệ sinh thái này. Việc khôi phục rừng ngập mặn không chỉ đơn thuần là một mệnh lệnh về môi trường, mà còn là nghĩa vụ đạo đức đối với các thế hệ tương lai”, bà Ramla Khalidi nhấn mạnh.
Ông Vũ Tấn Phương, Văn phòng Chứng chỉ Quản lý rừng bền vững (VFCO) nhìn nhận ngành lâm nghiệp Việt Nam có vai trò rất quan trọng trong việc lưu giữ và giảm phát thải carbon. Ông Phương nhấn mạnh chiến lược phát triển lâm nghiệp và các biện pháp giảm khí nhà kính rất phù hợp với chương trình “Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) cho các mục tiêu khí hậu”. Theo Khoản 6 Điều 3 Nghị định 06/2022/NĐ-CP, đây là chương trình bao gồm mục tiêu thích ứng và giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, chính sách và biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu nhằm đạt được các mục tiêu của Thỏa thuận Paris..
Ông cũng chia sẻ về kế hoạch phát triển thị trường carbon, trong đó tập trung xây dựng khung pháp lý và cơ sở hạ tầng cho giao dịch carbon, nhằm thu hút khu vực tư nhân phát triển kinh tế phát thải ít carbon và nâng cao khả năng cạnh tranh kinh doanh.
Các chuyên gia từ Sri Lanka và Indonesia cũng chia sẻ kinh nghiệm chi tiết về các sáng kiến phục hồi rừng ngập mặn ở quốc gia họ, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc bảo tồn các hệ sinh thái tối quan trọng này trước những thách thức khí hậu toàn cầu.
Bà Maitreyee Mukherjee, chuyên gia từ Singapore phân tích, thị trường carbon, thuế carbon và Hệ thống thương mại phát thải (ETS) cũng như vai trò tiềm năng của chúng trong quản lý rừng bền vững, qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của tín chỉ carbon trong chiến lược môi trường toàn cầu. Singapore là quốc gia ASEAN đầu tiên triển khai thuế carbon lũy tiến vào năm 2019, bao quát 80% lượng phát thải carbon toàn quốc và đưa ra tín hiệu về giá cho toàn bộ nền kinh tế.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Quốc Trị cho biết, Việt Nam đã phục hồi hơn 4.000 ha rừng ngập mặn. Đây là con số cho thấy những nỗ lực bảo vệ rừng ngập mặn của Việt Nam. Thứ trưởng nhấn mạnh rừng ngập mặn có tác dụng duy trì cân bằng sinh thái, đa dạng sinh học, đặc biệt là vai trò phòng hộ của rừng ngập mặn như bức tường xanh vững chắc bảo vệ bờ biển, đê biển, hạn chế xói lở và các tác hại của bão lụt.
Nhờ hệ thống rễ chằng chịt của các loài cây rừng ngập mặn đã giữ lại trên bề mặt các trầm tích, góp phần mở rộng thể nền ra phía biển; hấp thụ chất ô nhiễm, kim loại nặng từ các cửa sông đổ ra biển, bảo vệ sinh vật vùng ven bờ, bảo vệ sản xuất và đời sống của nhân dân.
Tại hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị cũng nêu rõ những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc tăng cường chính sách quản lý rừng và hiệu quả của việc nâng cao hiệu quả và giá trị kinh tế của rừng ngập mặn ven biển ở Việt Nam. Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị cũng đề nghị các tỉnh ven biển tăng cường nỗ lực bảo vệ và trồng rừng ngập mặn.
