Núi chất thải nơi cửa biển

ThienNhien.Net – Hàng trăm nghìn tấn chất thải dạng bã thạch cao của Công ty TNHH MTV DAP tại vùng cửa biển Bạch Đằng tích tụ suốt bốn năm qua cho đến nay vẫn chưa được xử lý. “Núi” chất thải cao sừng sững này đang tiềm ẩn nguy cơ  gây hại cho sức khỏe con người và môi trường xung quanh.

Bãi thải khổng lồ của công ty DAP được san gạt ngày một rộng thêm. Ảnh: Hoàng Bảo Yên
Được biết, mỗi năm công ty DAP thải ra bãi thải khoảng vài trăm nghìn tấn chất thải nên bãi thải luôn được san gạt ngày một rộng thêm. Ảnh: Hoàng Bảo Yên

Đây là bãi thải tập trung của Công ty TNHH MTV DAP thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (gọi tắt là Công ty DAP) sau hơn 4 năm đi vào hoạt động.  Chất thải dạng bã thạch cao (GYPS) có chứa thành phần axít.

Bãi chứa bã thải này của công ty DAPtại vùng cửa  biển Bạch Đằng có diện tích rộng hàng chục hecta, cao tới hai ba chục mét, mặc dù được thiết kế một số hồ xung quanh chứa nước ngấm ra từ bãi thải, giảm nguy cơ rò rỉ trực tiếp ra môi trường. Song, theo quan sát của chúng tôi, “núi” bã thải hoàn toàn không phủ bạt hay được che chắn.

Ông Đoàn Văn Vương đã hơn 30 năm sinh sống bằng nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản ở khu vực lân cận vị trí của Công ty DAP, bức xúc tâm sự: “Cả một đống bã thải lớn như thế không chỉ những người đánh bắt và nuôi trồng thủy sản như chúng tôi bị ảnh hưởng mà cả khu công nghiệp bên kia cũng phải chịu ấy chứ. Bãi thải để ngoài trời, gió bão đến nó thổi bay như cát bụi. Mưa xuống nước nó tràn ra xung quanh”.

Gia đình ông Vương đấu thầu nhận 12ha diện tích nuôi trồng thủy sản quảng canh, song đến nay thiệt hại nặng nề. Ông cho rằng nước từ bãi thải của công ty DAP ngấm ra môi trường đã làm chết cá trong đầm.

Không chỉ ông Vương, các ông N.V.H, phường Tràng Cát (Hải An, Hải Phòng) và ông L.V.Đ (quê ở Tuyên Quang) – những nhân viên lâu năm của một Công ty nuôi trồng thủy sản gần công ty DAP – đều khẳng định rằng khi chưa có các nhà máy của Công ty DAP thì nước xung quanh không bị ô nhiễm và gây chết thủy sản như hiện nay.

Ông N.Q.T, tổ 8, P. Nam Hải (Hải An – Hải Phòng) trong 13 năm làm việc ở Khu kinh tế Đình Vũ cũng chứng kiến sự cố tràn nước thải từ hồ vào đầm nuôi trồng của người dân. Ông cho biết: “Trước đây không có ô nhiễm thế này, từ khi có nhà máy DAP, người ta kiện cáo rất nhiều do cá chết. Nghe nói công ty có đền bù nhưng chẳng thấm tháp vào đâu so với vốn mà người dân họ bỏ ra”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Phiên, Phó giám đốc Công ty DAP, cho biết hướng xử lý bã thải của công ty là nghiên cứu để làm thạch cao, gạch nhẹ, gạch không nung. Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Trưởng phòng Kỹ thuật Công nghệ Công ty DAP chia sẻ thêm: “Về lâu dài toàn bộ lượng bã thải Thạch cao của nhà máy sẽ được cấp cho Công ty cổ phần Thạch cao Đình Vũ để sản xuất Thạch cao thương phẩm. Nhà máy Thạch cao đã được xây dựng nằm ngay bên cạnh bãi chứa hiện tại”.

Tại thời điểm có mặt tại công ty DAP cuối tháng 6/2013, chúng tôi ghi nhận nhà máy sản xuất Thạch cao Đình Vũ sau một thời gian dài đình trệ về thủ tục đã nên hình hài. Trên con đường dẫn vào khu vực nhà máy, những bụi cây ven đường lá phủ màu bạc trắng, những cây bàng cao lớn cũng đang trụi lá. Mẻ thạch cao chạy thử đã ra lò nhưng  chưa được nghiệm thu do độ ẩm còn cao.

Vì vậy, chừng nào “ngọn núi” chất thải có chứa thành phần axít này của Công ty DAP vẫn nằm chờ được xử lý thì nguy cơ gây ô nhiễm môi trường xung quanh và vùng cửa biển Bạch Đằng sẽ còn tiếp diễn.

Sự đe dọa của bãi thải và các hồ chứa nước thải với môi trường và cuộc sống của người dân xung quanh được thể hiện rõ sau khi cơn bão số 2 đổ bộ vào đất liền ngày 22/6 vừa qua khiến nước hồ chứa bị tràn xuống đầm nuôi thủy sản của bà con gây chết cá, tôm. Sự cố lại tái diễn, chỉ hai ngày trước đây 29/7/2013.

GS.TSKH Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ và Quản lý môi trường (Trường Đại học Công nghiệp TP. HCM) cho biết: “Nói chung bã thải thì cái nào cũng ảnh hưởng, còn bã thải của công ty DAP trong đó có đá vôi, apatít, phốt pho, bụi rác… Về nguyên tắc chung phải xử lý trước khi thải ra môi trường, còn nước thải ở các hồ quanh bãi thải nếu để rò rỉ ra môi trường là không được, vì trong đó có thể chứa a xít và lẫn lộn nhiều thứ khác nữa. Đặc biệt, nước thải chứa a xít có thể gây chết cỏ cây và các loài thủy sinh…”.Theo TS. Đỗ Thanh Bái, Giám đốc Trung tâm Bảo vệ môi trường và An toàn hóa chất, axít có rất nhiều loại, nhưng chất thải có chứa axit ra môi trường mà chưa được xử lý tốt, dù dạng rắn hay lỏng đều độc hại.

 

Một số hình ảnh về việc xả thải của Công ty DAP

Ống khói thải ra khí amoniac (NH3) của công ty DAP. Ảnh: Hoàng Bảo Yên
Ống khói thải ra khí amoniac. Ảnh: Hoàng Bảo Yên
Cá chết trắng sau khi nước từ hồ chứa nước thải của công ty DAP bị tràn. Ảnh: Đăng Hùng
3
Bãi thải nằm ven tuyến đường giao thông lớn ra bến phà Đình Vũ ra khu du lịch Cát Bà. Ảnh: Hoàng Bảo Yên
5
Một chủ đầm tôm cho rằng bãi thải và khói thải của công ty DAP gây ảnh hưởng đến cuộc sống của bà con. Ảnh: Hoàng Bảo Yên
7
Mưa bão khiến nước chảy từ hồ chứa của công ty DAP xuống đầm nuôi trồng thủy sản của bà con ngày 22.6 . (Ảnh do người dân cung cấp)
8
Các hồ nước thải của công ty DAP. Ảnh: Hoàng Bảo Yên
11
Nước thải trong hồ chứa của công ty DAP rò rỉ ra biển. Ảnh: Hoàng Bảo Yên