Sáng 11/6, thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) phải nộp năm 2020 cho một số đối tượng doanh nghiệp (DN), nhiều đại biểu đồng tình với đề xuất của Chính phủ và đề nghị không nên dàn trải, ảnh hưởng tới nguồn thu ngân sách.
Trước đó, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về giảm thuế TNDN phải nộp năm 2020 đối với DN, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức khác. Chính sách sẽ giúp các DN này vượt qua khó khăn, tích tụ vốn để phát triển sản xuất kinh doanh.
Đề xuất giảm 30% thuế TNDN
Theo tờ trình của Chính phủ, nghị quyết này áp dụng đối với người nộp thuế TNDN là tổ chức hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có thu nhập chịu thuế theo quy định của Luật Thuế TNDN (DN), bao gồm: DN được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam; tổ chức được thành lập theo Luật Hợp tác xã; đơn vị sự nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam; tổ chức khác có hoạt động sản xuất, kinh doanh có thu nhập.
Dự thảo nghị quyết quy định đối tượng áp dụng theo đúng quy định tại Điều 2 của Luật Thuế TNDN hiện hành (chỉ loại trừ DN được thành lập theo quy định của pháp luật nước ngoài do các đối tượng này thực hiện nộp thuế theo tỷ lệ % trên doanh thu đối với khoản thu nhập phát sinh tại Việt Nam).
Theo đó, Chính phủ đề xuất giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với trường hợp DN có tổng doanh thu năm 2020 không quá 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm 2020 không quá 100 người. DN căn cứ quy định nêu trên để tự xác định số thuế được giảm khi tạm nộp thuế TNDN theo quý và quyết toán thuế TNDN năm 2020.
Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, việc đề xuất giảm thuế đối với DN có quy mô nhỏ “có tổng doanh thu năm 2020 không quá 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm 2020 không quá 100 người”, nhằm đảm bảo phát huy hiệu quả của chính sách hỗ trợ, tránh tình trạng ưu đãi dàn trải.
Về đối tượng DN được đề xuất giảm thuế, theo lý giải của Chính phủ, thực tế tính cả số lượng DN có quy mô vừa thì DN có quy mô nhỏ và vừa chiếm tới 97% tổng số DN tại Việt Nam, và nếu việc áp dụng chính sách giảm thuế cho cả đối tượng là DN có quy mô vừa thì gần như toàn bộ DN tại Việt Nam đều được hưởng giảm thuế. Nếu như vậy, sẽ không mang nhiều ý nghĩa nhằm ưu tiên phát triển, đồng thời có thể dẫn đến sự cạnh tranh không bình đẳng giữa DN có quy mô vừa với các DN có quy mô nhỏ trong khi DN có quy mô vừa đã sẵn có nhiều lợi thế hơn (vốn, doanh thu, thị trường, lao động, công nghệ…).
Thẩm tra về vấn đề này, Ủy ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội nhất trí với đối tượng áp dụng như dự thảo nghị quyết vì đối tượng áp dụng đã cơ bản thống nhất với đối tượng người nộp thuế quy định tại Điều 2 của Luật Thuế TNDN.
Nhiều đại biểu Quốc hội đồng tình với chủ trương này của Chính phủ. Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, đối tượng được hưởng miễn thuế theo đề xuất của Chính phủ là phù hợp, tránh dàn trải, ảnh hưởng tới nguồn thu ngân sách.
Đại biểu Nguyễn Phi Thường (Hà Nội) bày tỏ sự nhất trí cao với đề xuất của Chính phủ. Đại biểu cho rằng, hiện nay, DN rất khó khăn, Chính phủ đã thực hiện nhiều giải pháp hỗ trợ DN, trong lúc khó khăn thì có thêm điều gì cũng quý.
Giảm thu hơn 15,8 nghìn tỷ đồng
Đề xuất áp dụng chính sách giảm thuế đối với DN có quy mô nhỏ nêu trên cũng dựa trên tính toán về khả năng, điều kiện NSNN trong bối cảnh hiện nay. Theo ước tính, việc đề xuất giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với DN có quy mô nhỏ sẽ làm giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) khoảng 15.840 tỷ đồng và nếu tiếp tục mở rộng giảm thuế cho cả DN có quy mô vừa có thể làm giảm thu NSNN khoảng 22.440 tỷ đồng.
Mặc dù, việc giảm thuế sẽ giảm thu NSNN của năm 2020 khoảng 15.840 tỷ đồng, nhưng theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, đề xuất giảm thuế sẽ góp phần hỗ trợ các DN này vượt qua khó khăn do tác động của dịch bệnh Covid-19, tạo điều kiện cho các DN có quy mô nhỏ tích tụ vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của DN. Đây cũng là tiền đề giúp các DN có quy mô nhỏ phát triển, chuyển đổi thành DN có quy mô lớn hơn để đóng góp lại cho NSNN trong thời gian tiếp theo.
Để khắc phục và bù đắp các tác động đến thu NSNN trong ngắn hạn cũng như đảm bảo sự chủ động trong điều hành dự toán NSNN, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và địa phương chú trọng chỉ đạo thực hiện và triển khai hiệu quả các luật thuế. Đồng thời, tiếp tục cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế; quyết liệt công tác quản lý thu NSNN, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế, xử lý thu hồi nợ thuế.
Về giảm thuế TNDN, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính – Ngân sách nhất trí với tờ trình của Chính phủ về giảm số thuế phải nộp (30%) và áp dụng hai tiêu chí xác định là doanh thu, kết hợp với tiêu chí về lao động để thực hiện chính sách giảm thuế TNDN cho các đối tượng này.
Ủy ban này cho rằng, đây là các đối tượng gặp nhiều khó khăn nhất trong điều kiện ảnh hưởng của dịch bệnh, khả năng tiếp cận vốn, trình độ quản lý và áp dụng công nghệ còn hạn chế trong khi nhóm đối tượng này chiếm đa số trong tổng số các đối tượng nộp thuế TNDN. Việc quy định giảm 30% cho các đối tượng này sẽ góp phần giúp các DN vượt qua khó khăn, tăng cường nguồn lực để phát triển. Đồng thời, việc hạn chế đối tượng theo doanh thu và người lao động như dự thảo nghị quyết cũng không gây áp lực quá lớn lên thu NSNN trong năm 2020.
Cho ý kiến về vấn đề này, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) nhấn mạnh, trong bối cảnh ngân sách có hạn, chúng ta nên hỗ trợ trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, cào bằng, đảm bảo cân đối thu chi theo Luật NSNN. Chính sách miễn giảm thuế cũng không nên dài hạn mà chỉ hỗ trợ trong thời hạn nhất định để đảm bảo tính chủ động của ngân sách.
