5 biểu đồ cho thấy tại sao nền kinh tế toàn cầu dễ bị tổn thương do virus corona

Virus corona là đại dịch mà nhà phân tích cho rằng, có thể nghiêm trọng hơn so với dịch SARS năm 2003.

Người dân Trung Quốc đeo khẩu trang bảo vệ khi họ đi bộ trong một khu phố mua sắm rất ít người vào ngày 2/2/2020 tại Bắc Kinh.

Khi các nhà chức trách ở Trung Quốc đang chạy đua để ngăn chặn sự lây lan của virus corona thì các nhà đầu tư đang chuẩn bị cho hệ quả kinh tế toàn cầu. Đây là đại dịch mà nhà phân tích cho rằng, có thể nghiêm trọng hơn so với dịch SARS năm 2003.

SARS, viết tắt của hội chứng hô hấp cấp tính nặng, lần đầu tiên xuất hiện ở tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc trước khi lan sang các nước khác. Virus này đã gây tử vong 800 người trên toàn thế giới và khiến tăng kinh tế Trung Quốc năm 2003 giảm 0,5 đến 1 điểm %, theo các ước tính khác nhau.

Nhưng virus corona mới – được cho là có khởi nguồn từ thành phố Vũ Hán, đã tấn công Trung Quốc vào thời điểm nền kinh tế nước này đang ở một vị thế lớn hơn và gắn kết chặt chẽ hơn với thế giới. Điều đó có nghĩa là, bất kỳ áp lực nào đối với tăng trưởng của Trung Quốc hiện nay sẽ tác động mạnh đến nền kinh tế toàn cầu so với trước đây.

Dưới đây là năm biểu đồ cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đã thay đổi như thế nào kể từ sau dịch SARS.

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới

Kể từ năm 2003, Trung Quốc đã phát triển từ nền kinh tế lớn thứ 6 trên thế giới lên thứ 2 sau Mỹ. Quốc gia này là động lực tăng trưởng chính trên toàn thế giới. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính, chỉ riêng Trung Quốc đã đóng góp 39% tăng trưởng kinh tế toàn cầu vào năm 2019.

Ông Taimur Baig, chuyên gia kinh tế cao cấp và Giám đốc điều hành nghiên cứu tại Ngân hàng DBS của Singapore, cho biết, cả thế giới thậm chí không chú ý đến việc tăng trưởng của Trung Quốc chậm lại khoảng 1 điểm % sau SARS.

“Đây là việc rất bình thường”, ông Taimur Baig nói với CNBC vào tuần trước. “Hiện nay, Trung Quốc chiếm gần 1/5 tăng trưởng toàn cầu. Chỉ cần Trung Quốc chậm lại dù chỉ là 0,5 điểm phần trăm, cũng sẽ là một cơn địa chấn”, ông bình luận.

Dịch vụ đóng vai trò lớn hơn

Như với dịch SARS 17 năm trước, sự lây lan của virus corona mới có khả năng ảnh hưởng đầu tiên đến chi tiêu của người tiêu dùng. Nhưng theo các nhà phân tích, sự suy giảm chi tiêu lần này có thể nghiêm trọng hơn năm 2003, đặc biệt là sau khi chính quyền phong tỏa phần lớn Trung Quốc trong nỗ lực ngăn chặn virus.

Chi tiêu tiêu dùng thấp hơn sẽ gây áp lực cho ngành dịch vụ của Trung Quốc và ngành này lại chiếm tỷ trọng GDP so với năm 2003. Điều đó cũng có nghĩa là bất kỳ lực cản nào từ dịch vụ sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến nền kinh tế Trung Quốc và toàn cầu.

Chi tiêu du lịch nước ngoài

Người tiêu dùng Trung Quốc cũng đã chi tiêu rất mạnh tay ở nước ngoài. Kể từ năm 2014, Trung Quốc là quốc gia có nguồn chi tiêu du lịch quốc tế lớn nhất, từ vị trí thứ bảy năm 2003, theo Tổ chức Du lịch Thế giới.

Lệnh cấm du lịch và hủy chuyến bay được đưa ra kể từ khi sự xuất hiện của virus corona có thể hạn chế chi tiêu du lịch Trung Quốc ở nước ngoài. Đó là mối đe dọa đối với nhiều nền kinh tế, đặc biệt là ở châu Á, ông Kelvin Tay, Giám đốc đầu tư khu vực châu A! tại UBS Global Wealth Management cho biết.

“Nếu bạn nhìn vào chính châu Á, du lịch Trung Quốc hiện đã đóng vai trò lớn hơn đối với nền kinh tế của hầu hết các quốc gia”, ông Kelvin Tay nói với CNBC vào 3/2.

Nhà nhập khẩu lớn toàn cầu

Về mặt thương mại, nhu cầu tiêu dùng của Trung Quốc đã đưa nước này trở thành quốc gia nhập khẩu lớn thứ hai thế giới kể từ năm 2009, theo dữ liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới. Trung Quốc là nhà nhập khẩu lớn nhất các mặt hàng như dầu, quặng sắt và đậu nành, cũng như các bộ phận điện tử như mạch tích hợp.

Nhu cầu đối với những hàng hóa đó có thể sụt giảm cùng với sự suy giảm trong nền kinh tế Trung Quốc. Do đó, Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ và các đồng minh bao gồm Nga đang xem xét cắt giảm sản lượng dầu do tác động của virus corona, theo thông tin từ Reuters.

Nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới

Sự bùng phát virus corona cũng có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu thông qua kênh xuất khẩu của Trung Quốc.

“Trung Quốc là nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới kể từ năm 2009 so với vị trí thứ tư năm 2003, theo dữ liệu của WTO. Các quốc gia như Nhật Bản và Việt Nam đã phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc”, ông Taimur Baig nói. Và ông giải thích rằng các quốc gia này nhập khẩu nguyên liệu và phụ tùng từ Trung Quốc để sản xuất sản phẩm.

“Không chỉ tăng trưởng kinh tế Trung Quốc sẽ chậm lại và tác động đến nhu cầu toàn cầu, những quốc gia phụ thuộc vào Trung Quốc cho đầu vào trung gian cũng sẽ bị ảnh hưởng”, ông Taimur Baig kết luận.