ThienNhien.Net – Ngay trước thềm cuộc họp các bên tham gia công ước CITES tại Doha, Quatar ngày 12/3 vừa qua, báo cáo về nạn buôn bán ngà voi trái phép trên quy mô lớn tại Tanzania và Zambia đã được công bố. Có nhiều bằng chứng cho thấy hai quốc gia này tiếp tay cho hoạt động buôn bán ngà voi, bất chấp số lượng lớn voi đã bị săn bắn trộm trên lãnh thổ nước mình.
Báo cáo “Mùa buôn bán ngà voi trái phép tại Tanzania và Zambia” là kết quả nghiên cứu của Cơ quan Điều tra Môi trường (EIA) – một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington và London.
Trong báo cáo, EIA đã đưa ra những bằng chứng đầu tiên chứng minh rằng nạn buôn lậu ngà voi đang ngày một nở rộ ở hai quốc gia trên, chủ yếu nhờ sự tiếp tay của các quan chức tham nhũng.
Trong vòng 3 năm từ 2006 đến 2009, số lượng voi tại Tanzania đã giảm đi hơn 30 000 con, chủ yếu là bị săn bắn để cung cấp ngà cho các “chợ đen” tại châu Á. Nghiêm trọng nhất là tại khu bảo tồn Selous Game – nơi cư trú của 40% loài voi Tanzania.
Năm 2009, tổng số ngà voi buôn lậu bị bắt giữ tại châu Á là 12 tấn, trong đó theo kết quả xét nghiệm AND, số ngà xuất xứ từ Tanzania phần lớn là của loài voi sinh sống tại Seluos.
Ông Allan Thornton, chủ tịch EIA cho rằng việc CITES công nhận thị trường buôn bán ngà voi hợp pháp đối với Trung Quốc và Nhật Bản đã gây trở ngại lớn cho công tác bảo tồn và trở thành tấm bình phong chắc chắn cho hoạt động buôn lậu ngà voi, khiến buôn lậu ngà voi không ngừng gia tăng trên toàn châu Phi.
Tháng 2/2010, các nhân viên EIA trong vai người mua ngà đã dễ dàng tìm ra nguồn cung cấp tại Dar es Salaam – nơi được coi là điểm nóng trong thị trường ngà voi tại phía nam Selous. Từ đó họ đã có được các bằng chứng về những vụ săn bắn voi gần đây.
Ở Zambia, mặc dù có luật cấm nhưng các lái buôn, chủ yếu đến từ Trung Quốc, vẫn dễ dàng mua ngà với số lượng lớn.
Báo cáo cũng cho biết Zambia hiện là trung tâm của thị trường buôn bán ngà voi bất hợp pháp, nơi dung dưỡng các mạng lưới buôn lậu lớn nhất thế giới. Đất nước này có thị trường ngà voi phát triển đến mức phương tiện vận chuyển của quân đội cũng được dùng để chuyên chở ngà voi!
Samuek LaBuddle, nhà sinh vật học cộng tác với EIA phát biểu, mỗi lần CITES phê chuẩn cho bán ngà voi hợp pháp, thì mùa săn voi cũng bắt đầu tại Tanzania và Zambia. Đó là bi kịch cho loài voi tại hai quốc gia này và là dấu chẩm hỏi đầy châm biếm trước những nguyên tắc bảo tồn của CITES.
