Ô nhiễm môi trường có thể làm bạn béo phì

ThienNhien.Net – Theo một nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã công bố rằng trẻ em bị phơi nhiễm thuốc trừ sâu khi còn trong bụng mẹ thì có thể bị quá cân gấp 4 lần bình thường. Nghiên cứu này đã bác bỏ quan niệm béo phì là do cá nhân với những chế độ ăn uống, sinh hoạt không điều độ.

Đó là công trình nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Viện nghiên cứu y học tại thành phố Barcelona, Tây Ban Nha. Đây là nghiên cứu đầu tiên về liên kết sự phơi nhiễm hóa chất trong bụng người mẹ với một trong những khủng hoảng sức khoẻ lớn nhất và đang gia tăng nhanh nhất trên thế giới – tình trạng béo phì.

Hiện nay, trên thế giới có khoảng 300 triệu người đang trong tình trạng béo phì, gấp nhiều lần so với vài ba thập kỷ trước. Trước đây, hiện tượng này được giải thích chủ yếu là do họ đang tiêu thụ nhiều calo hơn là đốt cháy chúng. Song, thực tế là tình trạng béo phì ngày càng tăng nhanh chóng không thể lý giải nổi.

Các nhà khoa học đã tiến hành đo mức hexachlorobenzene (HCB) – một loại thuốc trừ sâu ở dây rốn của 403 trẻ em sinh ra trên đảo Menorca của Tây Ban Nha từ trước khi sinh. Người ta đã phát hiện ra rằng những đứa trẻ có mức HCB cao nhất có thể bị béo phì gấp đôi khi chúng lên sáu tuổi rưỡi.

HCB là hoá chất trước đây được dùng chủ yếu để bảo quản hạt giống, nay đã bị quốc tê cấm. Nhưng chắc chắn loại hóa chất đó vẫn tồn tại trong môi trường và bị lẫn vào thức ăn.

Ngoài ra, các thí nghiệm đã chỉ ra rằng nhiều hoá chất cho các động vật mang thai ăn khiến con của chúng lớn lên bị béo phì. Những hoá chất này gồm có organotin – hoá chất được sử dụng đã lâu trong sơn chống gỉ trên các con tàu và hiện nay phát hiện thấy nhiều ở cá; bisphenol A (BPA) trong bình sữa của trẻ em và dùng để lót hộp đựng thức phẩm cũng như trong vô số những ứng dụng khác; còn có phthalate – hoá chất làm mềm nhựa plastic tìm thấy trong mỹ phẩm, dầu gội, nhựa để gói thực phẩm và trong một số các sản phẩm dùng hàng ngày khác.

Những chất gây ô nhiễm này được đặt tên là “obsesogen” và theo các kết quả nghiên cứu thì ở đâu cũng có obsesogen. 95% người dân Mỹ bài tiết ra BPA trong nước tiểu; 90% trẻ sơ sinh đã bị phát hiện bị phơi nhiễm phthalate trong bụng mẹ và mỗi dây rốn được phân tích trong nghiên cứu mới này của Tây Ban Nha đã bị phát hiện chứa các thuốc trừ sâu organchlorine như HCB.

Trước đó, đã có hai nghiên cứu của Mỹ từng chứng minh có phthalate trong cơ thể những người trưởng thành béo phì. Tuy nhiên nghiên cứu của các nhà khoa học Tây Ban Nha là nghiên cứu đầu tiên về sự ảnh hưởng của việc phơi nhiễm hóa chất trong bụng mẹ – bào thai – nơi mà con người dễ bị tổn thương nhất.  

Không ai biết HCB gây ra bệnh béo phì như thế nào. Các nhà khoa học Tây Ban Nha phỏng đoán rằng nó có thể khiến cho các bà mẹ bị mắc bệnh tiểu đường và điều này sẽ làm tăng khả năng con của họ trở nên béo phì.

Theo Tiến sĩ Myers – Viện trưởng Viện Khoa học sức khoẻ môi trường có trụ sở tại Mỹ – phỏng đoán của các nhà khoa học Tây Ban Nha có vẻ hợp lý nhưng ông cũng cho biết những thí nghiệm trên động vật còn chỉ ra một hướng khác. Những thí nghiệm này đã cho thấy obesogen “đôi khi chuyển đổi gen” ngay trong bụng người mẹ khiến cho các tế bào gốc bị chuyển thành tế bào béo. Do đó, trẻ em lớn lên với khuynh hướng chứa và tích trữ chất béo. Chính vì thế, chúng ta cần phải tìm ra cách làm giảm sự phơi nhiễm những hóa chất này để việc thay đổi chế độ ăn và lối sống có khả năng hiệu quả.đối với những nạn nhân của bệnh béo phì.

Những nhân tố có thể làm tăng cân

Thế giới đang rơi vào tình trạng có quá nhiều người béo phì, đến mức có người đã gọi đó là bệnh dịch. Và mọi người đều nhất trí rằng tăng cân, béo phì là do ăn nhiều calo trong thức ăn hơn là đốt cháy calo thông qua các hoạt động hàng ngày và rèn luyện thân thể. Nhưng nhiều nhà khoa học lại đang tin rằng sự thay đổi trong chế độ ăn không lý giải đầy đủ sự phát triển nhanh chóng của bệnh dịch này. Ví dụ như ở Anh, từ năm 1980 trở lại đây tỷ lệ người mắc bệnh béo phì tăng gấp 4 lần mặc dù các hoạt động tập luyện thể dục thể thao được triển khai rộng rãi.

Chính vì thế, các nhà khoa học đã tìm đến những nghi ngờ khác – những nguyên nhân được cho là dẫn đến bệnh béo phì:

Giai đoạn
trước khi sinh: Cả trẻ sơ sinh quá cân, thiếu cân và những trẻ sinh ra bởi những bà mẹ nghiện thuốc lá đều có thể bị béo phì khi lớn lên. Bằng chứng cho thấy sự ô nhiễm cũng đang khiến cho những trẻ chưa sinh bị béo phì. Sự lưu hành và tăng sử dụng những hoá chất như đã nói ở trên xảy ra đồng thời với việc bệnh dịch này tăng.

Tuổi của người mẹ: Khả năng bị béo phì tăng cùng với tuổi của người mẹ. Tại Anh, tuổi trung bình sinh con lần đầu đã tăng 2,6 năm ở Anh kể từ năm 1970.

Ngủ ít: Cả trẻ em và người lớn đều có thể béo phì nếu họ ngủ quá ít, một phần là bởi vì họ cảm thấy đói. Giấc ngủ trung bình hàng ngày đã giảm từ 9 đến 7 giờ qua những thập kỷ gần đây.

Nhiệt độ: Con người đốt cháy nhiều calo hơn khi họ lạnh.

Đơn thuốc: Một số loại thuốc như thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm và cách điều trị bệnh tiểu đường khiến cho người ta tăng cân.

Ngừng hút thuốc: Mặc dù những bà mẹ hút thuốc có thể làm cho con của họ béo phì nhưng họ và tất cả những người hút thuốc lại ít có khả năng tăng cân. Khi thói quen hút thuốc đã giảm đi thì sự béo phì lại tăng.