Hiểm họa môi trường từ túi nilông (Kỳ 1)

Theo các nhà khoa học, các loại túi nilông có thể mất từ 500-1.000 năm mới có thể tự phân hủy. Với tốc độ sử dụng kinh hoàng như hiện nay, con người phải trả giá cho việc môi trường đang bị ô nhiễm hằng giờ, hằng ngày.

Vì rẻ, được phát không nên túi nilông được thải ra môi trường tràn lan, không kiểm soát. Hầu hết người tiêu dùng đều cho rằng túi nilông tiện lợi nhưng không mấy ai nhận thức một cách đầy đủ về mối đe dọa do sản phẩm này gây ra.

Tại các chợ ở thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), người ta thấy vắng bóng hẳn giỏ nhựa, giỏ cói, thay vào đó là hình ảnh bà nội trợ nào cũng “tay xách nách mang” những túi nilông đầy màu sắc.

Cái gì cũng đựng trong túi nilông

Hằng ngày, chị H. (ở Quận 3) sau khi tập thể dục buổi sáng đều tạt vào chợ Bàn Cờ rồi lỉnh kỉnh ra về với những món hàng đựng trong túi nilông. “Mua cái gì người bán cũng cho vào cái túi nho nhỏ, lại còn cho thêm túi lớn để xách nữa” – chị nói. Từ cá, tôm đến rau, hành ngò… đều được cho vào từng túi nilông.

Theo chị H., bình quân mỗi lần đi chợ, chị sử dụng 10 túi nilông lớn nhỏ khác nhau. Thậm chí có những hôm mua nhiều phải 18-20 túi nilông. Một số được giữ lại sử dụng cho lần sau, còn hầu hết những túi nilông đựng cá tôm thì bỏ ngay. Tính sơ sơ mỗi tuần gia đình chị sử dụng gần 70 túi, một tháng xấp xỉ 210 túi nilông!

Hơn 40 năm đứng bán ở chợ, bà Th. (tiểu thương hàng rau củ quả chợ Bà Chiểu, Q.Bình Thạnh) chứng kiến không biết bao nhiêu sự thay đổi diễn ra ở chợ. Thế nhưng theo bà, rõ ràng nhất là thói quen sử dụng túi nilông của người đi chợ thay cho lá chuối, lá khoai, lá sen và giỏ, làn.

Theo mẹ ra chợ phụ bán từ bé, bà Th. còn nhớ như in thời khách đến mua là được mẹ sai tách những chiếc lá chuối ra để gói hàng, mấy nhúm ớt cũng bọc trong lá, bó rau thì lấy lá chuối bao quanh rồi dùng dây lạt thắt lại. Giờ đây những chuyện ấy đã quá xa vời, tất cả mọi thứ đều được bỏ vào túi nilông đủ các loại…

Quan sát một tiệm bán giò chả ở chợ Bà Chiểu, trong vòng 15 phút bà chủ tiệm dùng hết 29 túi nilông, tính ra cứ mỗi phút sử dụng hai túi. Chị H., một tiểu thương bán trái cây ở chợ này, cho biết chị thường mua loại túi nilông xốp với giá 24.000-27.000 đồng/kg, cứ một tuần sử dụng khoảng 2-3kg túi nilông xốp.

 
Sau mỗi buổi chợ, chị em phụ nữ “tha về” không ít túi ni-lông lớn nhỏ.

Bao nhiêu tấn mỗi ngày?

Cứ hai ngày bà Th. phải mua 1kg túi nilông, giá 26.000 đồng/kg để đựng hàng cho khách. Ở chợ Bà Chiểu, trên 400 hộ kinh doanh là chừng ấy hộ sử dụng túi nilông để đựng hàng cho khách.

Tình hình tiêu thụ túi nilông tại các siêu thị còn nhộn nhịp hơn. Khách hàng khi rời siêu thị bao giờ cũng “tay xách nách mang” đủ thứ túi nilông. Theo bà Nguyễn Ánh Hồng – giám đốc hệ thống Maximark, toàn hệ thống siêu thị này (gồm ba siêu thị) tiêu thụ bình quân 10 tấn nilông/tháng. Nếu tính trung bình 1kg nilông khoảng 100 túi (bao bì của siêu thị thường dày), mỗi tháng hệ thống cho ra thị trường khoảng 1 triệu túi và một năm là 12 triệu túi!

Với bảy siêu thị, hệ thống Big C cũng tiêu tốn 20 tấn/tháng, tương đương 3 triệu túi nilông (150 túi/kg). Bà Quỳnh Trang, phụ trách đối ngoại của Big C, cho biết đó là siêu thị đã nỗ lực hạn chế sử dụng tràn lan túi nilông. Tình hình sử dụng túi nilông cũng tỉ lệ thuận với sức mua của khách hàng và qui mô tại các hệ thống siêu thị Co.op Mart, Citimart, Fivimart…

Việc sử dụng túi nilông vô tội vạ đã trở thành thói quen của người dân. Bà Nguyễn Ánh Hồng cho biết có rất nhiều trường hợp khách hàng xin nhân viên siêu thị cho thêm túi nilông, nếu không được thì làm ầm ĩ lên, quản lý phải ra hòa giải. Người bán cũng chỉ muốn vừa lòng khách hàng, “cho thêm” cái túi được coi như một cử chỉ quan tâm.

Túi nilông được bán khắp nơi

Thông thường túi nilông được đóng gói và bán theo kilôgam, mỗi kilôgam từ 50-550 bao. Giá cả cũng tùy loại, dao động từ 15.000-37.000 đồng/kg. Tại chợ Võ Thành Trang có sáu sạp bán túi nilông. Trung bình mỗi sạp bán trên 30kg túi/ngày (cho những người bán hàng tại chợ và các mối khác). Còn tại chợ Hoàng Hoa Thám, Quận Tân Bình có năm sạp bán túi nilông, bình quân mỗi sạp bán 50kg/ngày. Vào dịp lễ tết, sức mua tăng nên lượng túi để đóng gói cần nhiều, có sạp bán hơn 100kg/ngày.

Theo một tiểu thương chuyên bán đồ nhựa và túi nilông ở chợ Bà Chiểu, giá các loại túi nilông thời gian gần đây không dao động nhiều, chỉ 1.000-2.000 đồng tùy mỗi loại. Riêng túi nilông loại tốt giá 37.000-38.000 đồng/kg vừa tăng giá 1.000 đồng trong thời gian gần đây.