Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu là vấn đề sinh tử

Trong bối cảnh cuộc họp chuẩn bị cho Hội nghị Khí hậu Liên hợp quốc tiếp theo, COP27, đang được tổ chức vào ngày 3 – 4/10 tại Kinshasa, Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC), Tổng thư ký Liên hợp quốc kêu gọi các quốc gia phát triển tăng cường nỗ lực để chống lại biến đổi khí hậu và giúp đỡ những quốc gia dễ bị tổn thương nhất.

Tổng thư ký Liên hợp quốc trong cuộc họp báo về biến đổi khí hậu. (Ảnh: UN)

Phát biểu trong buổi họp báo về vấn đề nóng lên toàn cầu tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York (Mỹ) ngày 3/10, Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres cho biết: “Sự hỗn loạn khí hậu đang diễn ra phi mã, nhưng hành động vì khí hậu đã bị đình trệ”. Ông Guterres trích dẫn danh sách các thảm họa gần đây như lũ lụt tại 1/3 lãnh thổ Pakistan, cắt điện ở Cuba, thiệt hại ở Philippines do mưa bão và mùa hè nóng nhất từng được ghi nhận ở châu Âu trong 500 năm qua. Ông cũng đề cập đến cơn bão Ian ở Mỹ như một “lời nhắc nhở rõ ràng rằng không có quốc gia nào, không có nền kinh tế nào miễn nhiễm với cuộc khủng hoảng khí hậu”.

Nhưng trên hết, Tổng thư ký Liên hợp quốc yêu cầu các nước phát triển phải chịu trách nhiệm của mình, đồng thời chỉ trích sự chậm trễ và thiếu sót trong các cam kết tập thể của các chính phủ G20, khi họ đứng trước những cơ hội để hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu xuống 2 độ C và để đạt được mục tiêu 1,5 độ C.

Ông António Guterres khẳng định “đó là vấn đề sinh tử, vì an ninh của chúng ta hôm nay và vì sự sống còn của chúng ta ngày mai”, đồng thời kêu gọi một “thỏa hiệp mang tính cách mạng, ở cấp độ lượng tử” giữa các nền kinh tế phát triển và mới nổi về vấn đề này. Ông António Guterres kêu gọi các chính phủ, các công ty và nhà đầu tư, cũng như các tổ chức cần tăng cường hành động cụ thể để đạt được mức độ thuần túy khí hậu và thực hiện hai ưu tiên khác. Đầu tiên đó là về những mất mát và thiệt hại mà “các quốc gia và con người ngày nay” phải gánh chịu.

Mệnh lệnh về đạo đức

Tổng thư ký Liên hợp quốc mô tả chủ đề này như một mệnh lệnh đạo đức mà Hội nghị COP27, sẽ diễn ra ở Sharm el-Sheikh, Ai Cập vào tháng 11 tới đây, không thể bỏ qua. Đây cũng được coi là một yếu tố kiểm tra độ tin cậy đối với cam kết của các nước phát triển và mới nổi nhằm giảm gánh nặng khí hậu đối với các quốc gia dễ bị tổn thương nhất.

Người đứng đầu Liên hợp quốc một lần nữa nhắc lại mong muốn rằng cuộc họp chuẩn bị cho Hội nghị COP27 này sẽ phải dẫn đến hành động tại COP27, chứ không phải là “một cuộc thảo luận mới đi vào ngõ cụt”.

Ông kêu gọi các nước phát triển thể hiện rõ ràng hơn trong việc thực hiện cam kết 100 tỷ USD mỗi năm để hỗ trợ hành động khí hậu ở các nước đang phát triển và tìm kiếm bằng chứng về cách họ sẽ tăng gấp đôi lên ít nhất 40 tỷ USD tài trợ cho thích ứng với khí hậu vào năm 2025, như đã thỏa thuận tại COP26 ở Glasgow.

Người dân trên quần đảo Comoros ở Ấn Độ Dương phải thích ứng với biến đổi khí hậu. (Ảnh: UNDP)

Tăng cường các nguồn lực

Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres nhấn mạnh rằng một nửa nguồn tài chính khí hậu phải được dành để giúp các quốc gia thích ứng và xây dựng khả năng phục hồi, điều này đòi hỏi các ngân hàng phát triển đa phương, trong đó có Ngân hàng Thế giới, phải đẩy mạnh hành động.

Đánh giá Quỹ Khả năng phục hồi và bền vững thuộc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) là một khởi đầu tốt, ông Guterres khuyến khích các quốc gia thành viên, cổ đông chính của các ngân hàng đa phương này, trở thành động lực của sự thay đổi, bằng cách tăng cường nguồn lực từ các tổ chức tài chính quốc tế.

Đồng thời, các tổ chức tài chính này phải xem xét lại mô hình kinh doanh và cách tiếp cận của họ đối với khái niệm rủi ro. Ông nói: “Ngoài những sáng kiến không đáng kể của riêng họ, họ phải đẩy mạnh nỗ lực để tăng cường sự tham gia của tài chính tư nhân đi đầu trong lĩnh vực đầu tư và chấp nhận rủi ro”. “Trên tất cả các mặt trận khí hậu, giải pháp duy nhất là hành động quyết định và đoàn kết” – ông António Guterres kết luận, đồng thời kêu gọi các nhà lãnh đạo ở cấp cao nhất tham gia COP27 tại Sharm el-Sheikh cần “chứng tỏ rằng họ cũng đang tham gia vào cuộc chiến này”./.