ThienNhien.Net – Voi châu Á ít bị săn bắn như voi châu Phi nhưng các thống kê gần đây cho thấy các nhà bảo tồn buộc phải lo ngại về sự tồn tại của voi châu Á.
Vào ngày đầu năm mới 2017, các nhân viên Kiểm lâm ở bang Sabah, quần đảo Borneo, Malaysia, đã phát hiện nhiều chiếc xương của cá thể voi đực có tên gọi Sabre (để chỉ chiếc ngà dị thường chéo xuống dưới như răng của loài hổ).
Việc phát hiện Sabre (có lẽ đã bị giết vào cuối tháng 11-2016) xảy ra vài ngày sau khi các cán bộ Kiểm lâm phát hiện một cá thể voi đực bị đánh bắt với đầu bị cắt lìa ngà. Cả Sabre và cá thể voi đực vô danh trên đều thiệt mạng cách nhau khoảng 1,5km và cách nhau khoảng một tháng.
Trước khi xảy ra những sự việc trên, săn bắt voi chưa được xem là vấn đề nghiêm trọng ở Sabah. Benoit Goossens, giám đốc Trung tâm Danau Girang Field ở Sabah, cho rằng những dấu hiệu trên cho thấy có một tay thợ săn chuyên nghiệp và kẻ buôn lậu cùng hoạt động ở Sabah.
Được một nhà bảo tồn phát hiện lần đầu tiên tại khu vực trồng cây cọ dầu vào đầu tháng 10-2016, Sabre đã được cứu hộ và đưa về Khu bảo tồn Kawang. Các nhà bảo tồn đã giám sát cá thể voi này thông qua vệ tinh và thả vào thiên nhiên do nghĩ là Sabre sẽ an toàn.
Goossens thừa nhận: “Chúng tôi đã phạm sai lầm”, còn Pakeeyaraj Nagalingam Nagalingam, thành viên của Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Sabah khẳng định: “Không có từ nào diễn tả nỗi buồn. Chẳng còn nơi nào an toàn cho voi như Sabah nữa”. Bộ xương không ngà của Sabre được tìm thấy chỉ một ngày sau khi Trung Quốc công bố lệnh cấm buôn bán ngà voi vào cuối năm 2017. Elizabeth Bennett, trưởng nhóm bảo tồn loài tại Hiệp hội bảo tồn động vật hoang dã khẳng định: “Mất những cá thể voi này là mất mát to lớn khi thế giới đang từng bước phục hồi voi châu Phi và đóng cửa tất cả thị trường ngà voi nội địa. Chỉ khi tất cả các thị trường ngà voi được đóng cửa và nhu cầu ngà voi chấm dứt thì tất cả quần thể voi ở châu Á và châu Phi sẽ an toàn”.
Voi lùn Borneo chỉ bằng 1/5 so với voi châu Á bình thường. Dữ liệu gen cho thấy chúng phát triển độc lập trong vòng 300.000 năm. Một số nhà bảo tồn đã đề xuất đưa loài động vật này vào danh sách như một phụ loài riêng.
Voi Borneo đang nguy cấp: chỉ còn từ 1.500 đến 2.000 cá thể còn tồn tại trong tình trạng sinh cảnh ưa thích của chúng bị suy giảm do các hoạt động trồng cây cọ dầu. Phá rừng và mất sinh cảnh cũng là các mối đe dọa lớn đối với loài voi nhỏ nhất thế giới.
Mặc dù bị coi là cản trở việc mở rộng diện tích trồng cọ dầu, voi là điểm nhấn du lịch của khu vực và mang tính sinh thái hỗ trợ cho các khu rừng và các đồng bằng được hưởng phù sa màu mỡ.
Trong nhiều thế kỷ qua, voi châu Á ít bị săn bắn hơn so với voi châu Phi do chỉ một số voi đực châu Á có ngà trong khi tất cả voi đực và voi cái châu Phi đều có ngà. Ngà voi châu Á cũng được xem như ít giá trị hơn ngà voi châu Phi do cấu tạo giòn và có xu hướng ngả màu vàng.
Goossens bày tỏ: “Chúng ta đang mất hàng triệu loài động vật, tê giác đã ra đi, bò tót cũng biến mất, voi sẽ nối tiếp. Tội phạm sẽ không ngưng tay. Đừng đánh mất những giá trị trên để thế hệ sau không tha thứ cho chúng ta”.
