Opah – loài cá máu nóng được tìm thấy đầu tiên trên thế giới

ThienNhien.Net – Các nhà khoa học đã tìm thấy ở vùng biển ngoài khơi nước Mỹ, Australia và một số nước khác một loài cá có hệ thống “trao đổi nhiệt” đặc biệt bên trong cơ thể – loài cá Opah.

Thông thường, cá được xếp vào loại động vật máu lạnh, mặc dù một số loài cá như cá ngừ hoặc cá mập có khả năng làm ấm một vài bộ phận trên cơ thể như não và mắt. Thế nhưng, loài cá Opah lại sở hữu dòng máu nóng tuần hoàn khắp cơ thể, giống như các loài chim và động vật có vú.

Các nhà khoa học tại Cục Hải dương và Khí quyển Quốc Gia (NOAA) đã tìm ra một hệ thống trao đổi nhiệt khác thường bên trong cơ thể Opah sau khi phân tích các mẫu tế bào mang cá lấy từ cá Opah ở ngoài khơi phía tây nước Mỹ. Chúng tạo ra nhiệt bằng cách liên tục đập vây và bảo lưu nhiệt lượng này bằng một hệ thống “trao đổi nhiệt” nằm bên trong mang. Sau khi hấp thụ ô-xi qua mang, máu bị lạnh đi và được làm ấm lại nhờ máu nóng ở trung tâm cơ thể. Ngoài ra, mỡ xung quanh mang, tim và mô cơ đóng vai trò như một lớp cách nhiệt giữa cơ thể và môi trường nước lạnh bên ngoài. Nhờ vậy, cá Opah có khả năng duy trì nhiệt độ cơ thể trung bình ở khoảng từ 4-5 độ C.

Cá Opah đập vây để sinh nhiệt (Ảnh: Ralph Pace)
Cá Opah đập vây để sinh nhiệt (Ảnh: Ralph Pace)

Một con cá Opah có thể nặng tới 90kg với thân hình bầu dục gần bằng kích thước một chiếc lốp xe ô tô. Cấu tạo đặc biệt này của Opah giúp chúng bơi nhanh hơn, phản ứng nhạy và mạnh hơn so với những loài sinh vật biển khác cùng cư ngụ tại độ sâu từ 50-400m dưới mực nước biển. Chúng thậm chí có thể di cư xa khi cần thiết.

Cấu tạo của cá Opah khiến các nhà khoa họcliên tưởng đến bộ tản nhiệt dùng cho xe ô tô. Các loài chim và động vật có vú, vốn được biết đến là các động vật đẳng nhiệt cũng sử dụng “bộ tản nhiệt” tương tự. Sắp tới NOAA có thể tiến tới so sánh cá Opah từ nhiều vùng khác nhau trên thế giới nhằm tìm hiểu cách phát triển hệ thống làm ấm cơ thể thích nghi với các vùng nước sâu và giá lạnh của chúng.

Mặc dù loài cá thịt này đã trở nên quen thuộc trên các thực đơn hải sản, không có bất kì bằng chứng nào cho thấy số lượng cá thể của loài này bị suy giảm mà ngược lại có thể còn đang gia tăng.

Thiên nhiên luôn chứa đầy những điều kỳ diệu mà chúng ta không thể ngờ tới. Thật khó tin khi Opah có thể làm ấm cơ thể với môi trường nước bao quanh. Chúng chắc chắn  đã trải qua một sự tiến hoá thú vị trước khi con người có thể biết tới.