ThienNhien.Net – Không như mong đợi của Lào, rằng quyết định về dự án thủy điện Xayaburi sẽ được đưa ra ngay sau cuộc họp của Ủy ban Liên hiệp Ủy hội Mê Kông (MRC) hôm nay, “số phận” đập Xayaburi sẽ được chuyển lên bàn thảo ở cấp bộ trưởng, theo tin từ MRC.
Đây là kết luận cuối cùng tại phiên họp của Ủy ban Liên hiệp (JC) thuộc MRC. Bởi lẽ, trong khi Lào vẫn kiên quyết cho rằng quá trình tham vấn đã hoàn thiện và không cần thiết phải mở rộng thì ba thành viên MRC còn lại ủng hộ việc kéo dài thời gian tham vấn. Đặc biệt, riêng Việt Nam đề xuất hoãn dự án này và các dự án dòng chính khác ít nhất 10 năm.
Tại cuộc họp, ba nước Campuchia, Lào, Thái Lan bày tỏ lo ngại về các lỗ hổng kỹ thuật của dự án, cũng như các tác động đối với môi trường và sinh kế của người dân trên lưu vực và sự cần thiết phải có thêm các tham vấn với công chúng.
Campuchia cho rằng cần có nhiều thời gian hơn để hoàn thiện các yêu cầu kỹ thuật và tiến hành các tham vấn hiệu quả hơn ở các quốc gia thành viên MRC. Các nghiên cứu hoàn thiện và đánh giá các tác động xuyên biên giới và tích lũy cũng cần được triển khai; các biện pháp đối phó khả thi và giải pháp giảm nhẹ tác động cũng cần được phát triển rõ ràng. Đồng thời, theo khuyến cáo của Campuchia, các giải pháp khác như chia sẻ lợi ích đối với các quốc gia chịu ảnh hưởng, quản lý môi trường xuyên biên giới và các quỹ xã hội cũng cần được đưa vào xem xét.
Thái Lan thì bày tỏ quan ngại về các ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân sống phụ thuộc vào con sông, đồng thời nhấn mạnh tiếng nói lo ngại từ các phiên tham vấn tại nước này về sự suy thoái môi trường cũng như mất mát nguồn thủy sản, sinh cảnh đất ngập nước và việc thiếu các biện pháp giảm nhẹ thuyết phục.
Trong khi đó, Việt Nam cho rằng dự án còn thiếu các đánh giá toàn diện, phù hợp về các tác động xuyên biên giới và tích lũy vốn có thể gây tác động nghiêm trọng đến hạ nguồn, đặc biệt là Đồng bằng song Cửu Long của Việt Nam.
Theo đó, Việt Nam đề xuất hoãn dự án này và các đề xuất thủy điện dòng chính khác trên Mê Kông trong ít nhất 10 năm. “Việc đình hoãn này cần được nhìn nhận tích cực như một cách tạo thời gian cần thiết cho các chính phủ ven sông thực hiện các nghiên cứu chi tiết, chất lượng và toàn diện hơn về tất cả các tác động tích lũy tiềm tàng”, trưởng đoàn Việt Nam, ông Lê Đức Trung nhấn mạnh.
Đáp lại, trưởng đoàn đại biểu của Lào, ông Viraphonh Viravong, khẳng định sẽ xem xét để giải quyết hài hòa tất cả các quan ngại. Đồng thời, Lào cũng đề nghị kết thúc quá trình tham vấn, nhấn mạnh rằng việc mở rộng tham vấn để thực hiện thêm các nghiên cứu sẽ mất nhiều thời gian hơn 6 tháng và không thể thỏa mãn mối quan tâm của tất cả các bên.
Vì chưa đi đến thống nhất, quyết định cuối cùng về con đập Xayaburi sẽ được chuyển lên bàn thảo ở cấp bộ trưởng.
