18 triệu dân ĐBSCL lo ngại thủy điện ở Lào

ThienNhien.Net – “Nhiều bất lợi sẽ đến với đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) khi đập thủy điện Don Sahong trên đất Lào được xây dựng” – ông Đào Trọng Tứ, cố vấn mạng lưới sông ngòi Việt Nam, nhấn mạnh khi trao đổi bên lề tọa đàmThủy điện Don Sahong và thách thức đối với Việt Nam do Trung tâm Con người và thiên nhiên tổ chức ngày 10-12.

Người dân vùng ĐBSCL sẽ bị ảnh hưởng như thế nào nếu đập thủy điện Don Sahong được xây dựng?

Thủy điện này sẽ ảnh hưởng lớn đến việc di cư, sinh sản của các loài cá ở khu vực ĐBSCL và ở Biển hồ Campuchia. Mặt khác, phía dưới vị trí đập thủy điện Don Sahong có một loài cá heo nước ngọt. Nếu làm thủy điện ở đó thì sẽ ảnh hưởng đến quần thể cá này.

Thủy điện Don Sahong còn làm thay đổi dòng chảy, thay đổi lượng phù sa đổ về hạ lưu gây tác động liên hoàn đến hệ sinh thái, sản lượng thủy sản và sản xuất lương thực phía hạ lưu. Điều này làm ảnh hưởng đến sinh kế của 18 triệu dân ở ĐBSCL (chiếm 1/3 lượng người sống trên lưu vực sông Mê Kông).

Ảnh: PanNature
Ảnh: PanNature

– Báo cáo đánh giá tác động môi trường của thủy điện này đã tính đến hết những thiệt hại ông vừa nêu chưa?

Ủy hội sông Mê Kông đã lập những nhóm nghiên cứu chi tiết về thủy điện Don Sahong. Nhưng tôi thấy cần phải nghiên cứu tổng thể hệ thống đập thủy điện trên sông chứ không phải chỉ riêng một đập. Một đập thủy điện thì tác động khác nhưng khi có 2-3 thủy điện thì tác động sẽ lớn hơn gấp nhiều lần. Một lo ngại nữa là công ty xây dựng đập này lại chưa bao giờ xây dựng thủy điện!

Việt Nam sẽ có ý kiến như thế nào về việc xây dựng đập thủy điện này?

Lào, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam cần cùng nhau bàn bạc thật kỹ xem lợi ích của thủy điện này đến mức nào. Nếu có thiệt hại thì giải quyết ra sao. Khi chưa tìm ra biện pháp hợp lý thì không thể một bên đơn phương làm. Công ước về sử dụng nguồn nước trên các dòng sông quốc tế đã nêu rõ: Con sông là tài sản chung của các quốc gia trong lưu vực. Anh được quyền sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên trên sông nhưng không được gây hại tới các nước xung quanh. Hiện cũng đã có ý kiến đề xuất hoãn xây dựng các công trình thủy điện trên sông Mê Kông thêm 10 năm để nghiên cứu cho kỹ.

Xin cám ơn ông.

Don Sahong là dự án thủy điện trên dòng chính của sông Mê Kông, thuộc huyện Khong, tỉnh Champasak, cách biên giới Lào-Campuchia vài kilomet. Lượng điện sản xuất ở đây sẽ xuất khẩu sang Thái Lan, Campuchia và một phần tiêu dùng nội địa.