Mong manh thân phận lao động nhập cư vì dịch Covid-19

Ả Rập Saudi đã trục xuất hàng ngàn người lao động Ethiopia.

Chính quyền Malaysia truy quét hàng trăm lao động không có giấy tờ hợp lệ trong các cuộc đột kích giữa bối cảnh áp đặt lệnh hạn chế đi lại, còn Indonesia cho hồi hương công dân nước này. Tương tự, Singapore phải vật lộn khi dịch Covid-19 lây lan nhanh chóng tại các ký túc xá của lao động nhập cư.

Từ châu Á tới Trung Đông, dịch Covid-19 phơi bày những khó khăn của khoảng 164 triệu lao động nhập cư có mức lương thấp trên toàn thế giới, làm những công việc mà người dân địa phương chẳng mảy may thiết tha. Giữa lúc một số nơi tạm thoát cảnh bùng phát dịch bệnh, các nhà hoạt động cho rằng cần xem xét lại cách quản lý phân khúc dân số này.

Khi dịch Covid-19 gây thiệt hại cho các nền kinh tế và sức khỏe cộng đồng ở nhiều nước, đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là người lao động nhập cư lương thấp. Theo các nhà quan sát, vấn đề mà phân khúc dân số này phải đối mặt là điều kiện sống tồi tàn, thiếu sự bảo vệ pháp lý và quyền tiếp cận hệ thống chăm sóc sức khỏe bị hạn chế.

Tháng 4, Ả Rập Saudi cho hồi hương gần 3.000/200.000 người Ethiopia đang sống ở đây trước khi Liên Hiệp Quốc kêu gọi tạm dừng. Ở Kuwait tháng trước, hàng chục công nhân nhập cư tự tử, theo trang web migrant-rights.org. Tại Thái Lan, hàng trăm ngàn người lao động từ các nước láng giềng Myanmar, Lào, Campuchia đã trốn về nhà sau lệnh phong tỏa khiến họ có khả năng kẹt lại mà không có tiền hoặc thực phẩm.

Mới đây, cảnh sát Malaysia bắt giữ 200 công nhân không giấy tờ ở TP Petaling Jaya, ngay cả khi nhà chức trách dần nới lỏng việc hạn chế đi lại, khi nước này hiện có ít nhất 5 triệu lao động nhập cư. Indonesia, một trong những nhà cung cấp lao động lớn nhất thế giới, đã hồi hương hơn 130.000 công nhân xây dựng, nhân viên tàu du lịch và quản gia cũng như sinh viên ở nước ngoài.

Công nhân đi về phía công trường xây dựng sân vận động Lusail ở Qatar Ảnh: REUTERS

Theo ông David Welsh, Giám đốc chi nhánh Đông Nam Á của tổ chức phi lợi nhuận Solidarity Centre (Mỹ), khủng hoảng Covid-19 đã lộ ra những điều kiện tồi tệ mà người lao động nhập cư phải đối mặt. Ông nói với tờ The Straits Times (Singapore): “Chính phủ nhiều nước bỏ qua số lao động nhập cư mà họ dựa vào để làm các công việc nguy hiểm trong đợt dịch bệnh này”.

Tháng trước, Tổ chức Ân xá quốc tế và liên minh gồm các tổ chức phi chính phủ cùng Công đoàn các nước đã gửi thư tới Ả Rập Saudi, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất, Qatar, Bahrain, Kuwait và Oman, bày tỏ lo lắng về người lao động nhập cư. Ở một vài quốc gia, điều kiện dành cho người lao động nhập cư được cải thiện, chẳng hạn như Qatar – nơi bị chỉ trích về cách đối xử với công nhân nước ngoài sau khi họ giành được quyền tổ chức vòng chung kết World Cup 2022 – đã tạo ra nhiều sự thay đổi. Tháng 10-2019, nước này bỏ các luật phân biệt đối xử ấn định mức lương tối thiểu theo quốc tịch, đồng thời bỏ quy định ràng buộc người lao động với công việc, khiến họ dễ bị lạm dụng.

Tuy nhiên, ngay cả khi có nhiều sửa đổi, vào thời điểm dịch Covid-19 bùng phát, công nhân nhập cư vẫn là đối tượng chịu nhiều ảnh hưởng nhất. Ông Apolinar Tolentino, đại diện Công đoàn Xây dựng và Gỗ quốc tế (BWI) khu vực châu Á – Thái Bình Dương, cho biết BWI thường xuyên kiểm tra các công trình, nơi công nhân ở và cho rằng sự cải thiện ở Qatar chưa đủ do vẫn có nhiều báo cáo tình cảnh công nhân mắc kẹt do dịch Covid-19 phải đi ăn xin.