Vô vọng lần tìm trung gian đưa virus gây COVID-19 từ dơi sang người

Một động vật được cho là “vật chủ trung gian” lây truyền virus SARS-CoV-2 từ loài dơi hoang dã sang con người. Tuy nhiên, giới khoa học cảnh báo có thể không bao giờ tìm thấy vật chủ trung gian này.

Chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán, Trung Quốc. (Ảnh: AFP)

Chứng cứ gián tiếp

Trong khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nói rằng, nghiên cứu chỉ ra nguồn gốc tự nhiên của virus SARS-CoV-2, một số nhà khoa học cho rằng, có thể không bao giờ biết người đầu tiên bị nhiễm bệnh như thế nào, BBC cho hay.

Theo đó, hiện vẫn chưa rõ liệu động vật là “vật chủ trung gian” truyền virus SARS-CoV-2 có được bán ở chợ động vật hoang dã Vũ Hán, Trung Quốc không. Tuy nhiên, buôn bán động vật hoang dã được coi là một nguồn tiềm năng dẫn tới sự lây lan đại dịch này.

Các nghiên cứu chỉ ra, buôn bán động vật hoang dã cung cấp một nguồn lây lan dịch bệnh từ loài này sang loài khác, gây ra nhiều dịch bệnh trước đó và bị cáo buộc là nguyên nhân của đại dịch COVID-19 lần này.

Các chuyên gia về bệnh truyền nhiễm nhất trí rằng, giống như hầu hết các bệnh mới xuất hiện ở người, loại virus gây dịch COVID-19 ban đầu đã nhảy qua các loài mà không bị phát hiện.

Thông tin thường được biết tới là virus SARS-CoV-2 “khởi phát” từ một chợ động vật hoang dã ở Vũ Hán. Tuy nhiên, nguồn của virus – một động vật với mầm bệnh này trong cơ thể – không được tìm thấy ở chợ, BBC lưu ý.

“Cụm lây nhiễm ban đầu có liên quan tới chợ – đó là chứng cứ gián tiếp. Việc lây nhiễm có thể đến từ một nơi khác và có thể chỉ là tình cờ, tạo thành cụm với những người tại đây. Nhưng điều này cho thấy rằng đó là một virus động vật và sự liên quan tới chợ có tính gợi ý cao” – Giáo sư James Wood, Đại học Cambridge, Anh giải thích.

Giáo sư Andrew Cunningham – Hiệp hội Động vật học London cũng nhất trí với nhận định này. Theo ông, các chợ động vật hoang dã là điểm nóng để các dịch bệnh từ động vật tìm được những vật chủ mới. “Việc hỗn tạp lượng lớn các loài trong điều kiện vệ sinh và phúc lợi kém, và các loài thường san sát nhau, tạo cơ hội cho mầm bệnh nhảy từ loài này sang loài khác” – ông giải thích.

Mất dấu loài trung gian

Trước đây, nhiều loại virus động vật hoang dã đã xâm nhập vào cơ thể người thông qua một loài thứ hai – một loài động vật được nuôi hoặc săn bắn và bán tại các chợ.

Giáo sư Woods giải thích: “Virus SARS ban đầu được truyền vào cộng đồng người thông qua dịch bệnh ở chồn hương – loài vốn được bán khắp phía nam Trung Quốc để ăn thịt. Việc biết được điều này rất quan trọng bởi đang có một dịch bệnh trong chính loài chồn hương này. Dịch bệnh ở loài này phải được kiểm soát để ngăn chặn quá trình tiếp diễn lan tới con người”.

Trong quá trình tìm kiếm liên kết bị mất trong chuỗi lây truyền cụ thể của dịch bệnh COVID-19, các nhà khoa học đã tìm thấy manh mối chỉ ra chồn vizon, chồn sương và thậm chí cả rùa là vật chủ. Những virus tương tự đã được tìm thấy trong loài tê tê hiếm có đang được buôn bán bất hợp pháp. Tuy nhiên, không có loài nào trong số này được chứng minh là liên quan tới đại dịch toàn cầu này. Những gì chúng ta biết là sự tiếp xúc và buôn bán động vật hoang dã đã khiến con người và cả các loài động vật gặp nguy hiểm, BBC lưu ý.