Đúng Ngày Hổ toàn cầu năm nay (29/7/2019), chính phủ Ấn Độ tuyên bố rằng quốc gia này là nơi sinh sống của 2.967 cá thể hổ hoang dã – một sự gia tăng lớn so với con số 1.872 cá thể được ghi nhận vào năm 1972.
Nhiều thế kỷ trước, hàng chục nghìn cá thể hổ phân bố khắp thế giới nhưng ngày nay chỉ còn sáu phân loài và IUCN ước tính chỉ còn chưa đầy 3.159 cá thể trong tự nhiên. Tại Ấn Độ, sau nhiều thế kỷ bị săn bắn và hủy hoại sinh cảnh, tình cảnh của loài hổ dường như đang thay đổi. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc để làm.
Đầu tiên, tình trạng bảo tồn hổ cần phải được cải thiện ở nhiều nơi trong số 50 khu bảo tồn hổ Ấn Độ, hiện nỗ lực hiện tại chỉ tập trung trong một vài khu. Bên cạnh đó, chính phủ phải cho phép các nhà khoa học thuộc các trường đại học ở Ấn Độ vào các khu bảo tồn và truy cập dữ liệu thô được dùng để ước tính số hổ.
Hiện tại, các nhà khoa học không thể truy cập toàn bộ dữ liệu chính phủ thu thập qua tổng điều tra hổ quốc gia được tiến hành 4 năm một lần – dù theo Chính sách chia sẻ và truy cập dữ liệu quốc gia của Ấn Độ, dữ liệu khoa học được thu thập từ nguồn quỹ công phải công khai cho những người nghiên cứu.
Nếu giới nghiên cứu được phép xem số liệu thô, họ có thể độc lập xác minh ước tính quần thể hổ – điều cần thiết để biết liệu các biện pháp bảo tồn có hiệu quả hay không, cũng như dự đoán xu hướng quần thể theo thời gian và ước tính tỷ lệ sinh – tử. Những biện pháp này sẽ giúp ngành lâm nghiệp đánh giá quần thể chính xác hơn và hành động nhanh chóng nếu nhận thấy nguy cơ tuyệt chủng cục bộ nhãn tiền. Hành động như vậy có thể ngăn chặn sự biến mất hoàn toàn của loài hổ ở 3 khu bảo tồn – cảnh báo được báo cáo điều tra quần thể năm 2018 đưa ra.
Không chỉ đặt mục tiêu theo dõi về số lượng, các nhà nghiên cứu còn muốn tham gia và nâng cao chất lượng điều tra quần thể hổ. Cuộc khảo sát theo chu kỳ 4 năm là một nỗ lực rất lớn, chỉ riêng cuộc điều tra năm 2018 được tiến hành trên diện tích 381.400 km2 và tốn kém gần 594.000 ngày làm việc, chụp lại 35 triệu kiểu ảnh bằng camera giấu kín phát hiện chuyển động, và thu được gần 77.000 bức ảnh hổ. Nhưng thay vì cố gắng đếm hổ trên một khu vực rộng lớn như vậy, các khu bảo tồn cá nhân – nơi được cho là đang sở hữu 70 – 85% hổ Ấn Độ – có thể được lấy mẫu thường xuyên hơn và sử dụng công nghệ nhận dạng hình ảnh tự động để xử lý ảnh.
Sự tăng trưởng – dù chậm – của quần thể hổ Ấn Độ là tin vui hiếm có với bảo tồn quốc tế. Nhưng chính phủ Ấn Độ có thể làm nhiều hơn nữa, chẳng hạn như tin tưởng các nhà khoa học độc lập để họ làm việc với dữ liệu thô, để một trong những loài mang tính biểu tượng nhất trên trái đất có thể tồn tại lâu dài trong tương lai.
Nhật Anh (Theo Nature)
