Chỉ tính riêng trữ lượng cát quặng khai thác của mỏ vàng sa khoáng Khắc Kiệm tại xã Thần Sa, huyện Võ Nhai đã bị điều chỉnh hụt đi so với giấy phép lên tới con số 1.070.821m3…
Trữ lượng mỏ vàng hao hụt hàng triệu tấn
Như báo NNVN đã thông tin, mỏ vàng sa khoáng Khắc Kiệm tại xã Thần Sa, huyện Võ Nhai được UBND tỉnh Thái nguyên cấp phép cho Cty Thăng Long khai thác từ ngày 20/4/2019. Theo QĐ số 799/GP – UBND về việc cho phép Cty khoáng sản Thăng Long được khai thác vàng sa khoáng Khắc Kiệm có trữ lượng là 1.312.232m3 cát quặng nguyên khai.
Trên thực tế, đến nay, mỏ vàng Khắc Kiệm vẫn là vùng đất nguyên thủy, chưa được khai thác. Vậy nhưng, năm 2015 UBND tỉnh Thái Nguyên lại ra Quyết định số 2646 về việc điều chỉnh một số nội dung trong giấy phép khai thác khoáng sản (GP 799/GP-UBND) và trữ lượng cát quặng khai thác chỉ còn 241.502m3. Trữ lượng mỏ lúc này hụt đi 1.070.821m3 cát quặng nguyên khai so với giấy phép được cấp cho Cty khoáng sản Thăng Long năm 2009.
Số liệu này có thể đúng nếu chủ đầu tư tiến hành khai thác khoáng sản liên tục trong 4, 5 năm với sản lượng khai thác là 240.000m3/năm như đã được phê duyệt. Chỉ có điều trong gần chục năm qua, Cty khoáng sản Thăng Long chưa hề khai thác đến mỏ Khắc Kiệm mà phần lớn trữ lượng quặng trong mỏ vẫn bị mất đi trên giấy phép?
Với trữ lượng quặng bị “tiêu thổ” bất thường này, nếu tính riêng mức thuế bảo vệ môi trường mà tỉnh Thái Nguyên áp dụng đối với số lượng quặng vàng sa khoáng thì số tiền mà ngân sách sẽ bị thất thoát ước là: 220.000 đồng/tấn x 1.000.000 tấn = 220 tỉ đồng. Đấy là chưa kể các loại thuế khác như thuế thu nhập doanh nghiệp…
Tương tự, mỏ vàng Bản Ná có trữ lượng 1.021.679m3 theo giấy phép 3068 của tỉnh Thái Nguyên thì Cty khoáng sản Thăng Long được cấp mỏ thời hạn 7 năm. Thế nhưng, đến năm 2015 tại Quyết định 1289 của tỉnh Thái Nguyên lại ra Quyết định điều chỉnh trữ lượng mỏ vàng Bản Ná là 170.254m3. Hụt mất hơn 800.000m3 cát quặng so với trữ lượng giao mỏ ban đầu. Tương đương với ngân sách thất thu khoảng 160 tỉ đồng thuế bảo vệ môi trường? Chưa kể các loại thuế khác.
Báo cáo chưa đúng?
Báo cáo Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình về nội dung mỏ vàng Bản Ná đột nhiên bị “hụt” trữ lượng, tỉnh Thái Nguyên lấy lý do khi cấp phép khai thác chưa có tài liệu địa chất đủ tin cậy về trữ lượng, địa hình khu vực mỏ phức tạp và mỏ vàng sa khoáng đã bị khai thác trái phép nhiều năm nên sản lượng khai thác không đạt công suất thiết kế. Cty Thăng Long đã phối hợp với Đoàn địa chất 117 – Liên đoàn Địa chất Đông Bắc lập đề án và tiến hành thăm dò trong phạm vi diện tích, độ sâu được phép khai thác và đã báo cáo kết quả thăm dò về Bộ Tài nguyên và Môi trường. Theo đó, trữ lượng còn lại là 179.000 m3 cát quặng tương đương với 148 kg vàng kim loại. Trên cơ sở đó, ngày 29/5/2015, UBND tỉnh Thái Nguyên ra quyết định 1289 điều chỉnh trữ lượng khai thác mỏ Bản Ná xuống còn 170.254 m3 cát quặng. Thời gian khai thác kéo dài thêm 8 năm và công suất khai thác giảm còn 25.000 m3 cát quặng/năm.
Có thể thấy, báo cáo của UBND tỉnh Thái Nguyên với Chính phủ có dấu hiệu thiếu minh bạch ở chỗ: Tỉnh Thái Nguyên viện dẫn khó khăn dẫn tới sản lượng khai thác không đạt công suất thiết kế mà không đưa ra số liệu cụ thể trong thời gian 2008 đến 2015, Cty Thăng Long đã khai thác được bao nhiêu tấn cát quặng nguyên khai, thu được bao nhiêu kg vàng? Nộp thuế ngân sách nhà nước là bao nhiêu?
Báo cáo của UBND tỉnh Thái Nguyên còn đặc biệt vô lý hơn nữa ở nội dung hao hụt phần lớn trữ lượng tại mỏ vàng Khắc Kiệm. Vẫn là doanh nghiệp tự kết hợp Liên đoàn địa chất Đông Bắc để thăm dò. Tuy nhiên, sau khi tỉnh Thái Nguyên thẩm định kết quả thăm dò thì trữ lượng mỏ không những không được nâng cấp mà còn hao hụt gần hết.
Để giải thích việc trữ lượng mỏ chưa khai thác nhưng đã hao hụt hàng triệu m3 quặng ngay trên giấy khi doanh nghiệp chưa hề tiến hành khai thác, tỉnh Thái Nguyên dùng mỹ từ “thăm dò nâng cấp trữ lượng mỏ” nhằm nhập nhèm giữa việc điều chỉnh bổ sung trữ lượng với điều chỉnh giảm trữ lượng mỏ. Tuy nhiên, Quyết định điều chỉnh mục tiêu, quy mô, tổng mức đầu tư và tiến độ thực hiện dự án khai thác mỏ vàng sa khoáng Khắc Kiệm của tỉnh Thái Nguyên ban hành ngày 7/9/2015 ghi rõ: trữ lượng mỏ là 241.502m3. Tức là điều chỉnh hạ trữ lượng, chứ không phải là điểu chỉnh bổ sung trữ lượng từ 1.312.232m3 + 241.502m3 lên thành 1.553.734m3 cát quặng.
