Nạn khai thác cát, sỏi trái phép: Bắt 217 vụ, chỉ khởi tố hình sự được 1 vụ

ThienNhien.Net – Ngày 5.4, Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đã có buổi làm việc với UBND TP Hà Nội và các cơ quan liên quan để nắm tình hình quản lý khai thác cát, sỏi và triển khai công tác chống khai thác cát, sỏi vi phạm pháp luật ở Hà Nội.

Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân trực tiếp đi kiểm tra các hộ kinh doanh tại xã Cẩm Đình, huyện Phúc Thọ.

Vẫn tồn tại nhiều bất cập

Báo cáo tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Quốc Hùng cho biết, theo quy hoạch trên địa bàn TP hiện có 14 đơn vị được cấp giấy phép khai thác cát bãi nổi, 6 đơn vị đang nạo vét duy tu luồng đường thủy nội địa quốc gia theo dự án được Cục Đường thủy nội địa VN phê duyệt.

Trong năm 2016, Hà Nội đã kiểm tra và giải tỏa 80 bãi chứa, trung chuyển vật liệu xây dựng trái phép. Từ 16.11 đến 15.11, Công an TP đã kiểm tra, xử lý 217 vụ, 248 đối tượng và 4 tổ chức, tạm giữ 246 tàu thuyền các loại, 2 máy xúc, tịch thu 5 tàu thuyền. Xử phạt vi phạm hành chính 4 tỷ 440 triệu.

4 tháng đầu năm nay, Công an TP đã kiểm tra, xử lý 85 vụ,124 đối tượng; tạm giữ 72 tàu thuyền; tịch thu 1 thuyền, xử phạt vi phạm hành chính 34 vụ với số tiền hơn 1 tỷ đồng, hiện còn 36 vụ đang chờ xử lý.

Báo cáo của Công an TP Hà Nội TP Hà Nội nêu rõ hiện có 226 bến bãi khai thác tập kết cát sỏi, trong đó có 87 bến bãi có cơ sở pháp lý về đất đai, 151 bến bãi không phép hoặc cấp phép sai thẩm quyền; 59 bến bãi có Giấy phép hoạt động bến thủy nội địa; 47 bến bãi có thủ tục về môi trường. Qua công tác điều tra cơ bản, Phòng Cảnh sát Phòng chống tội phạm về Môi trường, Công an TP Hà Nội xác định trên địa bàn TP vẫn còn 82 tụ điểm có hoạt động khai thác cát diễn biến hức tạp, tập trung tại các địa bàn quận, huyện, thị xã: Ba Vì (13), Sơn Tây (4), Phúc Thọ (7), Mê Linh (4), Đan Phượng (6), Đông Anh (7), Bắc Từ Liêm (4), Tây Hồ (2), Long Biên (5), Hoàng Mai (3), Thường Tín (5), Phú Xuyên (5), Gia Lâm (8), Sóc Sơn (5), Thanh Trì (1), Hai Bà Trưng (2), Hoàn Kiếm (1).

Bắt 217 vụ, chỉ khởi tố hình sự 1 vụ 

Tại buổi làm việc, lãnh đạo một số Sở ngành chức năng của TP Hà Nội cho rằng: công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm trong khai thác cát, sỏi trái phép trên sông rất khó khăn do các tàu thuyền di chuyển từ địa bàn tỉnh, thành này sang địa bàn khác khi có lực lượng chức năng kiểm tra.

Theo Thiếu tướng Đinh Văn Toản – Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội: Việc tạm giữ phương tiện vi phạm hành chính (tàu hút cát) gặp nhiều khó khăn do nơi để phương tiện quá xa nơi kiểm tra, xử lý; việc tịch thu phương tiện một số vụ khó thực hiện do các phương tiện này là nơi cư trú của gia đình đối tượng. Hiện tạm giữ 60 ngày theo quy định pháp luật, sau tạm giữ phải trả lại người ta tàu thuyền. Thứ hai, tình trạng tái phạm chiếm 30% và có thể hơn thế nữa. Xử lý hành chính rất khó khăn”, Thiếu tướng Toản nói.

Đồng thời, Phó Giám đốc Công an TP nhấn mạnh: Việc đấu tranh đối với vi phạm khai thác cát, sỏi trái phép hiện còn một số bất cập. Điển hình như trong năm 2016, lực lượng Công an TP đã bắt được 217 vụ khai thác cát sỏi trái phép nhưng mới chỉ khởi tố hình sự được một vụ.

Nguyên nhân của việc này là do pháp luật quy định phải chứng minh được hậu quả thiệt hại nghiêm trọng về môi trường hoặc số lượng khoáng sản khai thác bán được từ 300 triệu trở lên mới bị truy tố. Bên cạnh đó, phương tiện của lực lượng công an nghèo nàn, dẫn đến khó khăn trong việc truy quét loại tội phạm này. Vì thế, khó truy cứu trách nhiệm hình sự với các đối tượng và cũng chưa có thông tư hướng dẫn như thế nào là gây hậu quả nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.

Phát biểu chỉ đạo, Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: Vấn nạn khai thác cát, sỏi đang diễn ra nhiều nơi, nghiêm trọng. Chính phủ đã có nhiều cuộc họp về vấn đề này, MTTQ đã 3 lần báo cáo Chính phủ, 2 lần báo cáo Quốc hội về vấn đề này. Bên cạnh đó, Mặt trận cũng đã có Nghị quyết nhằm bảo đảm khai thác cát không ảnh hưởng đến môi trường, đến cuộc sống của người dân.

TP Hà Nội là một trong địa bàn trọng điểm về khai thác cát, MTTQ mong muốn thành phố là nơi đi đầu cả nước trong việc lập lại kỷ cương trong khai thác cát, sỏi. Các lực lượng chức năng của thành phố cần mạnh tay xử lý sai phạm, đặc biệt cần sớm có hướng dẫn cụ thể để truy cứu được trách nhiệm hình sự đối với khai thác cát trái phép nhằm chấn chỉnh kỷ cương trong lĩnh vực này.

Đối với 82 tụ điểm có hoạt động khai thác cát diễn biến phức tạp trên địa bàn, ông Nguyễn Thiện Nhân đề nghị Công an TP cần lên phương án cụ thể, phối hợp chặt chẽ với các địa phương đối với từng trường hợp cụ thể để xử lý. Cùng đó, MTTQ các địa phương cần phối hợp với người dân giám sát quyết liệt việc khai thác cát, sỏi trái phép, không để phát sinh thêm các điểm trái phép.