Thất vọng trước phán quyết của Tòa án Thái Lan liên quan đến đập Xayaburi

ThienNhien.Net – Tòa án Hành chính Thái Lan hôm nay đã kết luận rằng các cơ quan nhà nước có liên quan đến dự án Đập thủy điện Xayaburi trên dòng Sông Mê Công đã tuân thủ luật pháp Thái Lan.

Vụ kiện được những người dân Thái Lan bị ảnh dưởng bởi Dự án thủy điện Xayaburi đứng tên để khởi kiện 5 cơ quan nhà nước có vai trò trong việc ký kết thỏa thuận mua 95% năng lượng từ dự án thủy điện gây tranh cãi này. Trong khi đó, người dân Thái đã không được cung cấp đầy đủ thông tin và không được tham vấn ý kiến về các tác động của dự án.

Trước phán quyết của Tòa án Thái Lan, Tổ chức Sông ngòi Quốc tế (IR) và Trung tâm Nguồn lực Cộng đồng Thái Lan (CRC) đã bày tỏ sự thất vọng và cho biết họ sẽ không bỏ cuộc trong cuộc đấu tranh vì quyền lợi của cộng đồng.

“Chúng tôi vô cùng thất vọng vì phán quyết của Tòa án đã phớt lờ các tác động xuyên biên giới nghiêm trọng của dự án Xayaburi và đã thất bại trong việc buộc các cơ quan nhà nước Thái Lan phải chịu trách nhiệm trong việc đe dọa cuộc sống và sinh kế của các cộng đồng người Thái sống dọc sông Mê Công.” –  Bà Pianporn Deetes, Giám đốc Chương trình Thái Lan thuộc Tổ chức Sông ngòi Quốc tế, bình luận.

Ảnh minh họa: PanNature
Ảnh minh họa: PanNature

Tháng 6 năm 2014, Tòa án Hành chính Tối cao đã có một quyết định mang tính đột phá khi thụ lý vụ kiện, đi ngược lại các quyết định trước đây của Tòa án này vốn đã từ chối thẩm quyền xét xử vụ kiện. Với việc chấp nhận thụ lý vụ kiện, Tòa án Thái Lan đã thừa nhận những mối đe dọa mà dự án thủy điện Xayaburi gây ra đối với môi trường, sinh kế và quyền lợi cộng đồng, cũng như các “tác động xuyên biên giới đối với các quốc gia ven sông, đặc biệt là với các cộng đồng sống ở tám tỉnh dọc sông Mê Công của Thái Lan”.

“Khi chưa đòi được công lý, chúng tôi sẵn sàng nộp đơn kháng cáo lên Tòa án Tối cao trong vòng 30 ngày. Chúng tôi tin rằng đây chưa phải là kết cục của cuộc đấu tranh vì quyền của cộng đồng Mê Công trong việc được tham vấn, được công khai thông tin và tác động của dự án cần được nghiên cứu sâu hơn.” – Bà Sor Rattanamanee Polkla, Điều phối viên của Trung tâm Nguồn lực Cộng đồng, đồng thời là luật sư bên nguyên đơn trong vụ kiện cho biết.

Bà Polkla cũng nhận định đây là vụ kiện vô cùng quan trọng đối với Thái Lan và khu vực, là vụ kiện đầu tiên của cộng đồng trong khu vực liên quan đến việc xây dựng đập trên sông Mê Công và với một dự án xuyên biên giới. Ngoài mục tiêu giành được công lý cho cộng đồng sống ven sông Mê Công của Thái Lan, bà Polkla cũng bày tỏ hy vọng rằng vụ kiện này sẽ là cú hích giúp hệ thống tư pháp Thái Lan có thể bao quát cả nghĩa vụ ngoài biên giới quốc gia của các cơ quan nhà nước, công ty và ngân hàng liên quan đến các dự án như đập thủy điện Xayaburi.