Việt Nam giành 3 giải thưởng của IAEA về đột biến tạo giống lúa

ThienNhien.Net – Các nhà khoa học Việt Nam vừa giành 3 giải thưởng trong lĩnh vực đột biến tạo giống của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế, trong đó có 1 giải “Thành tựu xuất sắc”.

Nhà khoa học Việt Nam nhận giải thưởng trong lĩnh vực đột biến tạo giống của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (Ảnh: Bộ Ngoại giao cung cấp)
Nhà khoa học Việt Nam nhận giải thưởng trong lĩnh vực đột biến tạo giống của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (Ảnh: Bộ Ngoại giao cung cấp)

Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) vừa tổ chức trao giải thưởng cho các cá nhân và tổ chức của các nước thành viên có nhiều thành tựu trong lĩnh vực đột biến tạo giống, đóng góp hiệu quả vào bảo đảm an ninh lương thực và phát triển bền vững. Việt Nam đã giành được 3 trong tổng số 23 giải thưởng, trong đó có một giải thưởng “Thành tựu xuất sắc” cho Viện di truyền nông nghiệp Việt Nam.

Theo Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Viện Di truyền nông nghiệp là một trong các đơn vị đi đầu trong lĩnh vực tạo giống bằng đột biến phóng xạ. Viện đã tạo ra được nhiều giống cây trồng như lúa, ngô, đậu tương, hoa,…được công nhận là giống quốc gia và được gieo trồng trên hàng trăm nghìn ha.

Ngoài ra, Việt Nam còn nhận được 2 giải thưởng về thành tựu trong lĩnh vực đột biến tạo giống cho tập thể Viện Khoa học nông nghiệp Miền Nam và Trung tâm hạt nhân TP Hồ Chí Minh, và cho 2 cá nhân của Sở Khoa học và Công nghệ Long An (Hồ Công Cua và Trần Tấn Phương) đã đạt được các thành tích trong lĩnh vực đột biến tạo giống.

Giải thưởng này được IAEA trao nhân dịp kỷ niệm 50 năm thành lập Phòng thí nghiệm liên hợp giữa Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) và Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực quốc tế (FAO) về ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong lĩnh vực nông nghiệp và lương thực. Các giải thưởng của IAEA được xem xét chủ yếu căn cứ vào sự phát triển ổn định của các giống mới được tạo ra cũng như mức độ và quy mô tác động kinh tế, xã hội do các giống mới đem lại cho người dân. Các giải thưởng được trao lần này đã phải trải qua một quá trình xét duyệt rất chặt chẽ với các tiêu chí định lượng cụ thể về các kết quả đã đạt được trong lĩnh vực đột biến tạo giống bằng bức xạ.

Kỹ thuật đột biến gien, thúc đẩy nhanh hơn sự lựa chọn và biến đổi gien trong tự nhiên, đã được nghiên cứu ứng dụng ở Việt Nam từ những năm 1970. Với sự giúp đỡ của IAEA từ những năm 1980 thông qua các dự án hợp tác kỹ thuật, các cơ sở nghiên cứu nông nghiệp của Việt Nam như Viện Di truyền Nông nghiệp, Viện Khoa học nông nghiệp Miền Nam, Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long…đã đạt nhiều thành tựu nổi bật, cho ra đời một số giống lúa mới có năng suất, chất lượng tốt và có khả năng chống chịu sâu bệnh, chịu ngập, mặn cao.

1 trong 5 giống lúa phục vụ xuất khẩu chủ lực hiện nay của Việt Nam là được tạo ra từ đột biến phóng xạ. Trên 50% diện tích đất canh tác đậu nành hiện nay là sử dụng giống đột biến phóng xạ. Việt Nam được IAEA đánh giá là nước đứng hàng thứ 8 trên thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu về đột biến tạo giống. Các giống lúa đột biến hiện được gieo trồng trên 3,5 triệu ha và đã làm tăng thu nhập cho người nông dân trên hàng trăm triệu USD mỗi năm.