Bài 2: Đường ra của than lậu
ThienNhien.Net – Với số lượng than lậu mỗi đêm tập kết về các bãi, cảng than chui, có thể thấy công tác kiểm tra, xử lý nạn than lậu đang lỏng lẻo.
Muốn tuồn than từ trong mỏ ra bên ngoài, về cảng than bắt buộc phải trải qua hai công đoạn. Đầu tiên nhóm than lậu sử dụng các xe bốc xúc, vận chuyển đất đá được phép chạy trong mỏ để chuyển than từ mỏ lên bãi trung chuyển than lậu tại đầu băng tải kho G9 – Mông Dương. Công đoạn hai, thuê các xe vận tải của tư nhân chạy vòng qua trạm kiểm soát, cắt đường đồi ra quốc lộ 18, chạy ra các bãi than chui tại khu vực cầu 20, Cẩm Phả. Từ đây than lậu xuống tàu xuất đi Trung Quốc…
Cắt đồi, qua trạm kiểm soát
Rạng sáng 11-10, tại bãi trung chuyển than lậu nằm sát băng tải kho G9 – Mông Dương tấp nập xe “hổ vồ” (xe tải Howo do Trung Quốc sản xuất) màu trắng, trọng tải 20 tấn bốc than. Hơn 2 giờ sáng 11-10, chúng tôi thuê một chiếc xe tải bám theo chiếc “hổ vồ” 20 tấn, màu trắng biển số 14C-019.82. Sau khi bốc đầy một thùng than từ bãi trung chuyển, chiếc xe này chầm chậm xuống dốc. Phía cuối dốc, đoạn giáp với đường tập đoàn, hai thanh niên chờ sẵn trong chiếc lều phủ bạt trắng, quét đèn soi biển số để ghi chuyến. M. – người lái xe tải mà chúng tôi thuê giải thích: Họ là người của nhóm than lậu đang đếm chuyến, ghi số xe chạy để tính khối lượng than xuất ra.
Sau khi qua “trạm kiểm soát”, chiếc xe không rẽ trái về phía trạm kiểm soát của than Đông Bắc mà đi thẳng băng qua đường tập đoàn, theo đường bê tông nơi dẫn vào bãi sàng tuyển than của than Đông Bắc. Sau đó, xe này vòng theo đường đồi sau khu sàng tuyển than, xuống quốc lộ 18, đoạn chỉ cách ngã tư Khe Dây hơn 100 m. Đây là con đường tự mở chạy qua khu đất của TL, một đại gia tại đất Cẩm Phả, khu đất này được TL cho đàn em là T. mượn từ nhiều năm nay.
Sau khi xuống quốc lộ 18, chiếc xe chở đầy than tăng tốc chạy thẳng về hướng Cẩm Phả, nơi có cảng than lậu cầu 20 rất nổi tiếng. Đến đường rẽ gần BV Đa khoa Cọc 7 (Cẩm Phả), xe rẽ trái chạy vào con đường khá mấp mô, hoang vắng, xung quanh là những bãi đất mênh mông. Đến bãi than lậu của PT thì con xe “hổ vồ” trắng này cập vào xuống than, sau đó quay lại mỏ Mông Dương để tiếp tục chuyến hàng khác.
Đoạn quốc lộ 18 từ mỏ Mông Dương đến cảng than lậu cọc 7 dài chừng 10 km. Trên đường bám theo, ghi hình chiếc xe “hổ vồ” chở than lậu, chúng tôi đếm được hàng chục chiếc xe khác cùng loại chạy than cấp tập. Hầu hết số xe này tại thời điểm trên đang xuất than cho nhóm than lậu điều hành bãi trung chuyển than lậu tại khu vực G9 – Mông Dương.
Theo quy định của UBND tỉnh Quảng Ninh, từ ngày 01/11/011, các xe chở than tuyệt đối không được chạy trên quốc lộ mà chỉ được chạy theo tuyến đường nội bộ để ra cảng, xe chạy than phải có biển hiệu, cờ hiệu và đăng ký với các đơn vị có chức năng kiểm tra, giám sát. Tuy nhiên, dọc tuyến quốc lộ 18 rạng sáng 11/10 và nhiều đêm bám theo các xe chở than lậu, chúng tôi chứng kiến những chiếc xe này vẫn chở than vô tư, không gặp phải bất cứ trạm kiểm tra nào.
Ghi nhận tại trạm kiểm soát của than Đông Bắc (trạm số 2, đường Bàng Nâu – Khe Dây) vào rạng sáng 11-10, trong khoảng 1 tiếng, nơi có gắn camera theo dõi các phương tiện ra vào khai trường mỏ Mông Dương, chúng tôi chứng kiến hơn 20 chiếc xe “hổ vồ” màu trắng chạy thùng không lên bãi trung chuyển than lậu gần kho G9 – Mông Dương. Điều lạ là không hề thấy các xe này chạy ra mà chỉ thấy chạy vào.
Đội xe than lậu và cảng than chui
Cảng than chui cầu 20 có khá nhiều bãi than lậu của các trùm than lậu khét tiếng tại đất Cẩm Phả như LC, PT… Bãi than của PT bám dọc mép biển, dài chừng 400 m. Đây là bãi than chui mà nhiều ngày qua chúng tôi chứng kiến những chiếc xe “hổ vồ” trắng, trọng tải 20 tấn chở than từ bãi trung chuyển than lậu tại kho G9 – Mông Dương xuống than tại đây. Ngay đầu đường vào bãi, một đống than nguyên khai (than vừa khai thác dưới vỉa lên) chưa qua sàng tuyển to bằng một gian nhà cấp bốn. Phía bờ biển một chiếc tàu khoảng 2.000 tấn đang cập bãi bốc than xuống.
M. cho biết giai đoạn này chỉ có duy nhất than từ bãi của PT là xuống tàu đi Trung Quốc. Các bãi than chui còn lại đa phần thu mua than trôi nổi, than xấu để sàng tuyển, xuất hàng cho khu vực nội địa. M. cho hay đây là khu vực “cấm địa” đối với người lạ, chỉ cần xe lạ đi vào là bị chặn ngay từ ngoài. Do xe của M. thường xuyên chở than vào khu vực này nên không bị xét hỏi.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại khu vực phường Mông Dương (Cẩm Phả, Quảng Ninh) có hơn 40 đầu xe chuyên chạy thuê cho các “trùm” than lậu tại khu vực mỏ Mông Dương, khi chạy than lậu các xe này thường sử dụng biển giả, thậm chí 2-3 xe cùng sử dụng một biển số. Giới làm than cho biết các xe này đều phải “đóng luật” hoặc khi đường thông mới được chạy. Đảm bảo đường thông hay không thì người có nguồn than lậu tuồn từ mỏ đi phải phụ trách. Thông thường mỗi đêm chạy than, chủ xe được trả một cục với số tiền 10-50 triệu đồng, tùy theo số tuyến chạy được. Phường Mông Dương được coi là một trong những địa bàn nóng về than lậu tại Cẩm Phả vì vậy đội xe tư nhân chuyên sống bám vào các đối tượng than lậu không bao giờ thiếu việc.
Sống chung với than lậu
Theo thống kê của Công an tỉnh Quảng Ninh, trong vòng hai năm nay công an tỉnh đã phát hiện, bắt giữ, khởi tố hơn 100 đối tượng có hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến và tiêu thụ than trái phép. Tuy nhiên, sau các đợt truy quét, hoạt động than lậu chỉ im ắng, khép mình một thời gian, sau đó ngóc đầu trở lại với những phương thức và thủ đoạn tinh vi hơn…
Sáng 29-10, trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Hùng, Phó Chủ tịch UBND TP Cẩm Phả, cho biết sẽ cho rà soát, kiểm tra và xử lý nghiêm hoạt động khai thác than lậu tại khu vực mỏ Mông Dương. Ngoài ra, UBND TP Cẩm Phả cũng vừa thành lập một đoàn công tác liên ngành để kiểm tra, chấn chỉnh, xử lý hoạt động than lậu trên địa bàn. “Vừa qua, chúng tôi đã cho kiểm tra, rà soát, bàn giao mặt bằng sạch cho chính quyền các phường. Theo đó, phường nào để xảy ra vụ việc khai thác, vận chuyển, tiêu thụ than lậu trái phép thì lãnh đạo của nơi đó phải chịu trách nhiệm” – ông Hùng nói.
Cùng ngày, ông Nguyễn Trọng Minh, Chủ tịch UBND TP Cẩm Phả, cho biết chiều 29/10, lãnh đạo Thành ủy và UBND TP Cẩm Phả phải báo cáo với Tỉnh ủy Quảng Ninh về chấn chỉnh hoạt động than lậu trên địa bàn.
| Ngày 28/01/2013, ông Nguyễn Văn Đọc, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, đã có kết luận về việc chấn chỉnh các hoạt động quản lý việc khai thác than, vận chuyển, chế biến và tiêu thụ than trái phép trên địa bàn. Theo đó, UBND tỉnh chỉ đạo chính quyền các địa phương phải kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm hoạt động than lậu. Nếu địa phương nào để xảy ra các vụ việc khai thác, vận chuyển, tiêu thụ than trái phép thì cấp ủy, chính quyền và các ngành của địa phương đó phải chịu trách nhiệm trước tỉnh. Có giải pháp đặc biệt để phát hiện, ngăn chặn, xử lý những vụ việc có quy mô lớn như dùng máy xúc, ô tô để khai thác than trái phép. Các đơn vị thành viên khai thác và tiêu thụ than của Vinacomin nếu để xảy ra hiện tượng đưa than từ khai trường, trên đường vận chuyển trong các kho chứa ra ngoài tiêu thụ trái phép thì giám đốc các đơn vị đó phải chịu trách nhiệm trước tỉnh, tập đoàn và trước pháp luật. |
