ThienNhien.Net – Luật Bảo vệ Môi trường sửa đổi chưa toát lên được tư duy, cách tiếp cận quan điểm “lấy dân làm gốc”, hàm lượng tham vấn cộng đồng trong Luật vẫn rất ít và chưa rõ ràng.
Đây là ý kiến của PGS.TS Trần Yêm (Khoa môi trường, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) tại Hội thảo góp ý xây dựng Luật Bảo vệ Môi trường trên khía cạnh tham vấn cộng đồng trong quá trình đánh giá tác động môi trường do Viện Môi trường và Phát triển Bền vững (VESDI) tổ chức sáng 26/9 tại Hà Nội.
PGS.TS Trần Yêm cho rằng, trong các điều khoản, chương mục của các văn bản luật, đặc biệt là Luật Bảo vệ Môi trường cần phải nhấn mạnh quan điểm “lấy dân làm gốc” bởi người dân là nhân tố quan trọng nhất trong việc thực hiện và góp phần giải quyết các vấn đề về môi trường.
Thảo luận về vai trò của người dân trong giám sát các tác động môi trường, GS.TS.NGND Ngô Đình Tuấn, Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Tài nguyên nước và môi trường Đông Nam Á cũng cho rằng, trong những năm qua, việc phát hiện ra những sai phạm môi trường (như các cơ sở gây ô nhiễm, những vi phạm lớn về rừng tại các vườn quốc gia, vi phạm trong khai thác khoáng sản…), hầu hết đều do người dân phát hiện. Tuy nhiên, vai trò của người dân trong Luật Bảo vệ Môi trường lại rất mờ nhạt, chưa được quy định một cách cụ thể, rõ ràng.
GS.TS.NGND Ngô Đình Tuấn kiến nghị Luật Bảo vệ Môi trường cần đặt vị trí người dân sao cho đúng vai trò, quyền hạn, quyền lợi, trách nhiệm của họ để Luật có thể đi vào đời sống một cách hiệu quả và mạnh mẽ, tức là người dân phải được tham gia vào các quá trình đóng góp, tham vấn, giám sát đánh giá tác động môi trường các dự án phát triển.
Ngoài vấn đề về vai trò và sự tham gia của người dân trong quá trình đánh giá tác động môi trường, nhiều ý kiến cũng đề xuất Luật cần bổ sung các nội dung về đánh giá tác động xã hội trong đánh giá tác động môi trường. Đặc biệt, ý kiến của một đại biểu đến từ Viện Khoa học Xã hội cho rằng, cần dành một lượng thời gian nhất định cho việc đánh giá tác động xã hội của dự án trong đánh giá tác động môi trường và trong hội đồng thẩm định đánh giá tác động môi trường cần bắt buộc có sự tham gia của thành viên khoa học xã hội. Bởi nếu điều này được Luật hóa và thực thi tốt thì các vấn đề về sinh kế, văn hóa tộc người, sinh thái tộc người sẽ được đảm bảo, giúp người dân yên tâm phát triển kinh tế và ổn định cuộc sống, tránh được những xung đột đáng tiếc về sau.
