ThienNhien.Net – Tổ chức minh bạch thế giới (Transperancy International-TI) đã công bố một báo cáo về minh bạch hóa thu nhập năm 2008 của các tập đoàn dầu lửa, được thực hiện với 42 tập đoàn dầu lửa cấp quốc gia và đa quốc gia ở 21 nước. Báo cáo này đánh giá dựa trên tính minh bạch về lợi nhuận của từng tập đoàn, đặc biệt là các khoản tiền chi trả cho chính phủ nước sở tại để khai thác tài nguyên.
Có một nghịch cảnh trớ trêu là nhiều nước giàu tài nguyên vẫn còn nghèo, khoảng 60% người nghèo nhất lại sống ở những nước này. Điều này là do chưa có sự thống kê về lợi nhuận thu được từ dầu lửa và khí đốt cũng như việc quản lý chúng. Ở hầu hết các quốc gia này, hiến pháp đều có những kẽ hở cho phép một bộ phận nhỏ những người ở tầng lớp trên nắm giữ nguồn tài nguyên. Vẫn chưa có nhiều thông tin về các khoản chi trả cho quyền khai thác tài nguyên của những tập đoàn, cũng như việc chi tiêu của chính phủ vẫn còn chưa được công bố và nằm ngoài phạm vi kiểm soát của cộng đồng.
Theo một báo cáo cuối tháng tư của Tổ chức Minh Bạch Thế Giới (TI), đa số các tập đoàn dầu lửa và khí đốt không công khai các khoản tiền trả cho các nước có tài nguyên mà họ khai thác, điều này tạo điều kiện cho tham nhũng và cản trở những nỗ lực đấu tranh chống nghèo đói của chúng ta.
Báo cáo này đã phân cấp sự tuân thủ công khai của các tập đoàn ở ba mức độ: Cao, trung bình và thấp. Chỉ có ba trong số 42 tập đoàn được đánh giá là tuân thủ ở mức độ cao. “Các công ty này cần phải cải thiện nhiều mặt để làm tăng tính minh bạch”. Ông Huguette Labelle, chủ tịch của TI nói.
Khi các tập đoàn và chính phủ đều công khai hoàn toàn thì người dân, giới báo chí cùng những nhà nghiên cứu và toàn xã hội có thể kiếm soát được các khoản lợi nhuận, giới quan chức có thể kiểm toán và giảm được lạm phát. Với tình hình giá dầu đang ở mức rất cao và lợi nhuận của các quốc gia trong nhóm OPEC có thể đạt đến 1.000 tỷ USD trong năm 2008 thì câu hỏi về minh bạch càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.
Các tập đoàn kinh doanh dầu lửa cần phải hành động nhanh để đưa ra báo cáo đầu tiên hơn là ngồi chờ luật. Trong cuộc khảo sát vừa rồi, báo cáo của TI đã cho thấy, lợi nhuận ở các quốc gia là hoàn toàn có thể. Với các tập đoàn có kết quả khả quan nhất đều cho thấy rằng minh mạch và lợi nhuận không loại trừ lẫn nhau, trái lại minh bạch tốt có thể nâng cao niềm tin của thị trường tài chính và các nhà đầu tư. “Minh bạch – lợi nhuận giống như cân thăng bằng thành công – thành công” Giám đốc điều hành của TI, Cobus de Swardt phát biểu.
| Báo cáo năm 2008 về minh bạch hóa lợi nhuận của các tập đoàn dầu lửa và khí đốt đưa ra 4 khuyến nghị chính: • Các tập đoàn cần nhanh chóng đưa ra bản báo cáo phần thu nhập chi trả cho chính phủ nước sở tại. • Chính phủ, giới chứng khoán nên nhận thức ngay rằng báo cáo minh bạch hóa lợi nhuận là mang tính bắt buộc đối với các công ty trong và ngoài nước. • Chính phủ nên áp dụng điều luật bắt buộc về minh bạch hóa lợi nhuận đối với các công ty hoạt động trong lãnh thổ của họ. • Các bộ phận chịu trách nhiệm kiểm soát luật nên công bố các thông tin liên quan một cách kịp thời. |
“Chúng tôi hy vọng báo cáo này sẽ là động cơ để các tập đoàn, công ty dầu khí cải thiện tình hình minh bạch hóa lợi nhuận, giúp họ hiểu rằng họ là một đối tác trong quá trình này”, Cobus de Swardt cũng thêm rằng “Khi công khai báo cáo này, chúng tôi mong không chỉ cải thiện được tình hình mà còn có thể đạt được cam kết của các tổ chức này. Bởi vì đây là một vấn đề chỉ có thể được giải quyết theo lối cộng tác”
Phân tích mức tuân thủ của các tập đoàn dầu khí chỉ là một phần của vấn đề. Không những thành phần kinh tế tư nhân phải tăng thêm mức minh bạch hóa lợi nhuận, chính phủ cũng cần phải giải trình rõ ràng trong công tác quản lý tài nguyên của họ.
Ngoài ra, các chính phủ còn phải đi đầu trong việc khai thác tài nguyên hợp lý hơn bằng các biện pháp như ban hành các văn bản pháp luật và thúc đẩy việc thực hiện. Báo cáo trong thời gian tới của TI sẽ tập trung vào chính phủ ở những nước giàu tài nguyên cũng như đích ngắm của các công ty khai thác.
