Trong lịch sử chiến tranh, biển luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về quân sự, khiến mỗi quốc gia đều tìm mọi cách phát triển các phương tiện thăm dò và nhận biết, cảnh báo sớm.
Cơ quan các dự án phòng thủ tiên tiến Mỹ (DARPA) hiện đang tiến hành những thử nghiệm đầu tiên với một dự án mới hết sức độc đáo: sử dụng hệ sinh thái biển để phát hiện các nguy cơ tiềm ẩn, với dự án Cảm biến cố định giám sát đời sống sinh vật biển (PALS). Các cảm biến sẽ giám sát khả năng sống của các cơ thể sinh học biển (bao gồm cả tự nhiên và biến đổi) để phát hiện các phương tiện ngầm. Nói cách khác, nếu quân đội Mỹ có thể “dịch” được những tín hiệu mà hệ sinh thái biển phát ra, họ có thể nhận biết sự hiện diện của các tàu ngầm hay phương tiện tương tự mà không cần sử dụng các trang bị đắt đỏ và thường rất dễ bị phát hiện, mà thay vào đó chỉ cần cá và cây cối dưới nước.
Vào lúc này, thực tế vẫn còn nhiều yếu tố mà DARPA cần đạt được trong việc phát triển công nghệ mới. Trong đó quan trọng hơn cả là hệ thống đạt khả năng truyền tải dữ liệu phải đủ xa – ít nhất 500m trong môi trường nước biển, đồng thời đủ “thông minh” để nhận biết các vật thể khác nhau. Hiển nhiên, nếu hệ thống để lộ mình với tín hiệu truyền đi hoặc phát báo động chỉ vì một chú cá heo lướt qua, hiệu quả sử dụng sẽ không còn.
Bên cạnh đó, vấn đề chi phí cũng cần phải được cân nhắc. Tuy nhiên, trừ khoản đầu tư không nhỏ ban đầu, do sinh vật biển có khả năng thích ứng, tái sinh sản và tự tồn tài, nên chi phí bảo dưỡng hay vận hành sẽ không đáng kể. Bên cạnh đó, các loài sinh vật luôn hiệu quả hơn máy móc trong việc phát hiện những bất thường ngay cả trong điều kiện phức tạp nhất, như bóng tối của các vùng biển sâu.
Theo lộ trình của DARPA, nếu việc phát triển thuận lợi, họ sẽ đưa ra đề án cụ thể vào đầu tháng 3-2018. Sau đó, các nhà nghiên cứu sẽ phải mất thêm vài năm nữa trước khi có thể tiến hành những thử nghiệm thực tế. Như vậy, việc một hệ thống hoàn thiện ra đời và có thể được triển khai rộng rãi sẽ chưa phải chuyện một sớm một chiều. Tuy nhiên, một khi điều đó trở thành sự thật, công nghệ mới sẽ đem tới cho quân đội Mỹ thế mạnh vượt trội trong việc kiểm soát các đại dương.