Phát huy nguồn lực cộng đồng để thu hái bền vững dược liệu tự nhiên

ThienNhien.Net – Hơn 50 cán bộ kiểm kâm, cán bộ xã và trưởng thôn của bốn huyện Ngân Sơn, Na Rì, Chợ Đồn và Ba Bể (Bắc Kạn) đã được hướng dẫn áp dụng phương pháp Phát triển cộng đồng dựa vào nội lực (ABCD) trong thu hái và sử dụng nguồn dược liệu tại địa phương trong hai khóa tập huấn do Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học Nước Việt Xanh (GreenViet) tổ chức tại Ngân Sơn và Ba Bể trong tháng 11 vừa qua.

Khóa tập huấn nhằm hướng dẫn cho các học viên hiểu và áp dụng phương pháp tiếp cận ABCD để xác định và phát huy nguồn lực của người dân địa phương. Chiến lược này cũng giúp người dân biết tạo ra và nắm bắt các cơ hội phát triển kinh tế mới cho chính cộng đồng sở tại mà không cần sự hỗ trợ của các cơ quan, tổ chức bên ngoài.

Phương pháp đào tạo tương tác giúp các học viên tự phát hiện và hiểu hơn về các điểm mạnh và tài sản của cộng đồng họ. Các tài sản này bao gồm các loại tài sản con người, thiên nhiên, văn hoá, vật chất, tài chính và xã hội đã được xem xét và phân tích trong mối liên hệ với nỗ lực bảo tồn nguồn tài nguyên dược liệu và phát triển sinh kế cho cộng đồng người dân địa phương.

Bằng cách sử dụng sự kết nối và các cơ hội thông qua phương pháp ABCD, những người thu hái địa phương có thể thành lập những tổ hợp tác thu hái bền vững, huy động nguồn lực từ chính họ để thực hành kĩ thuật thu hái bền vững và cải thiện kĩ năng sơ chế sản phẩm. Ngoài ra, họ cũng có thể nâng cao khả năng tiếp cận thị trường bằng cách kết nối chặt chẽ với các công ty dược mỹ phẩm.

Hình ảnh tại khóa tập huấn (Ảnh: Traffic)
Hình ảnh tại khóa tập huấn (Ảnh: Traffic)

Mặc dù mô hình ABCD mới được phát triển vào những năm 1990 tại đại học Northwestern, và cũng chỉ được áp dụng tại Việt Nam trong vài năm gần đây, nhưng GreenViet đã thành công khi sử dụng công cụ ABCD để bảo vệ loài Chà vá chân nâu (tên gọi khác Chà vá chân đỏ hoặc Voọc ngũ sắc), góp phần nâng cao nhận thức của người dân Đà Nẵng về tầm quan trọng của loài nguy cấp quý hiếm này. Sử dụng những kinh nghiệm này làm hướng dẫn, các thành viên của trung tâm GreenViet đã tập huấn cho những cán bộ nguồn sẽ trực tiếp thực hiện dự án bảo tồn và phát triển dược liệu tại Bắc Kạn.

Chuỗi tập huấn hoạt động khởi đầu cho pha ba của dự án phối hợp giữa Mạng lưới giám sát buôn bán động, thực vật hoang dã (TRAFFIC) tại Việt Nam và Chi cục Kiểm Lâm Bắc Kạn (CCKL) nhằm bảo tồn đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế thông qua việc sử dụng các kỹ thuật thu hái bền vững các loài cây tự nhiên. Các hoạt động chính của dự án là thực hiện các khóa đào tạo, hỗ trợ công cụ và kết nối để những sản phẩm mà người dân thu hái được từ tự nhiên nhận được chứng chỉ FairWildb – một tiêu chuẩn quốc tế về thu hái bền vững và chia sẻ lợi ích công bằng. Từ đó, nâng cao giá trị và mở rộng thị trường cho các sản phẩm dược liệu của người dân.

Trong tháng này, CCKL Bắc Kạn và TRAFFIC sẽ bắt đầu áp dụng phương pháp ABCD vào các hoạt động của dự án tại hiện trường, điều này sẽ giúp quá trình thực hiện dự án trong 2,5 năm tới đạt được hiệu quả và hiệu suất cao hơn nữa.