PanNature Archives - ThienNhien.Net | Con người và Thiên nhiên

Vì Một Việt Nam Xanh và Phát Triển Bền Vững

Góp lá vá rừng vì một Việt Nam… xanh

Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng – Human...

Ảnh hưởng giáo dục New Zealand thúc đẩy đời sống phụ...

Rượu ngâm cả con: Hành vi phá hủy thiên nhiên, tiêu...

Săn bắt, buôn bán và tiêu dùng động vật hoang dã:...

“Hãy trao đi”

Bảo tồn động vật hoang dã và niềm trăn trở của...

Chung tay bảo vệ rừng, bảo tồn loài vượn quý hiếm

Gần 6.000 cây được trồng ở Vân Hồ nhân Ngày Môi...

12 3...5 Page 1 of 5

Trên Facebook

ThienNhien.Net

16 giờ trước

TỰ NHIÊN vs. NHÂN TẠOTrong nhiều năm qua, nhiều người đã nhầm lẫn rằng “rừng là rừng”, và miễn là có cây thì nghĩa là có rừng. Tuy nhiên, giữa một cánh rừng trồng chỉ toàn keo lai hoặc bạch đàn và một khu rừng tự nhiên phong phú các loài cây, muông thú – sự khác biệt không chỉ nằm ở số lượng loài, mà còn ở giá trị sinh thái, sự cân bằng của hệ sinh thái và khả năng phục hồi trước các cú sốc môi trường.1. Rừng trồng thuần loài – dễ trồng, dễ khai thác nhưng nghèo sinh họcRừng trồng thuần loài là kiểu rừng chỉ trồng một loại cây duy nhất, thường là các loài phát triển nhanh như keo tai tượng, keo lai, bạch đàn, thông, v.v.. Những loài này thường được trồng với mật độ dày, mục đích chủ yếu là sản xuất gỗ, giấy hoặc nguyên liệu sinh khối.Tuy nhiên, chính vì tính đơn điệu về thành phần loài nên những khu rừng này rất nghèo nàn về đa dạng sinh học. Việc chỉ có một loài cây khiến khu rừng không đủ điều kiện để nuôi dưỡng nhiều loài động thực vật khác nhau. Thiếu vắng tầng tán phong phú, không có những loài cây cho hoa, quả hay hạt quanh năm, hệ động vật như chim, thú nhỏ, côn trùng, lưỡng cư… cũng khó tồn tại lâu dài.2. Rừng tự nhiên – ngôi nhà phức hợp của sự sốngTrái lại, một khu rừng tự nhiên là một “vũ trụ thu nhỏ” với hàng trăm, thậm chí hàng nghìn loài cây, dây leo, rêu, nấm, động vật, vi sinh vật cùng sinh sống. Rừng tự nhiên có cấu trúc không đồng đều – cây cao, cây thấp, bụi rậm, tầng lá khác nhau – tạo điều kiện cho sự đa dạng sinh học phát triển và duy trì một hệ sinh thái cân bằng, có khả năng tự điều chỉnh.Trong rừng tự nhiên, mỗi loài đóng vai trò nhất định: loài này giữ nước, loài kia cải tạo đất, loài khác lại cung cấp thức ăn cho động vật. Cấu trúc phức hợp này giúp rừng chống chịu tốt hơn với thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, trong khi rừng trồng thuần loài dễ bị tàn phá hàng loạt nếu bị sâu bệnh tấn công hoặc chịu hạn hán kéo dài.3. Đất rừng, nước và hệ sinh tháiRừng tự nhiên với hệ rễ đan xen, tầng phủ dày và thảm thực vật đa dạng giúp giữ nước, chống xói mòn, duy trì độ phì của đất và góp phần điều tiết khí hậu khu vực. Rừng thuần loài, ngược lại, thường không có thảm thực vật dưới tán do tán cây dày và ánh sáng ít, khiến nước mưa dễ cuốn trôi lớp đất mặt, dẫn đến suy thoái đất và mất chất dinh dưỡng nhanh chóng.Ngoài ra, một số loài cây rừng trồng như bạch đàn còn tiêu tốn nhiều nước, có thể làm cạn kiệt mạch nước ngầm ở những nơi trồng mật độ lớn, kéo dài.4. Không phải rừng nào cũng hấp thụ tốt carbon như nhauMột trong những lý do thường được đưa ra để trồng rừng là hấp thụ khí CO₂, giảm thiểu biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, theo các nghiên cứu, rừng tự nhiên lưu giữ carbon hiệu quả hơn nhiều lần so với rừng trồng. Một khu rừng tự nhiên giàu sinh học có thể tích lũy carbon lâu dài trong đất, thân cây lớn và vật rơi rụng phân hủy chậm. Trong khi đó, rừng trồng keo hay bạch đàn thường bị khai thác sau 5–7 năm, chu kỳ ngắn khiến lượng carbon tích lũy bị giải phóng trở lại nhanh chóng.5. Thiên nhiên không thể thay thế bằng nhân tạoRừng trồng có vai trò nhất định trong phát triển kinh tế và phục hồi tạm thời môi trường. Nhưng chúng không thể thay thế hoàn toàn rừng tự nhiên về mặt sinh thái. Bảo vệ rừng tự nhiên, phục hồi rừng với loài cây bản địa, phát triển mô hình rừng đa loài, rừng tự nhiên bán hoang dã là hướng đi bền vững hơn cho tương lai – không chỉ cho động vật hoang dã mà còn cho chính con người chúng ta.#rungtunhiien #rungtrong #dadangsinhhoc #baovemoitruong #phuchoirung #rungvietnam #ketnoithiennhien ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

1 ngày trước

📸Giải thưởng Nhiếp ảnh thiên nhiên trên không quốc tế năm 2025 vừa công bố những bức ảnh chiến thắng đẹp nhất, trong đó có ảnh chụp cánh đồng ở Việt Nam được chọn in sách.👉Đây là giải thưởng được tổ chức sau thành công 10 năm của giải Nhiếp ảnh phong cảnh quốc tế, do hai nhiếp ảnh gia người Mỹ Peter Eastway và David Evans thực hiện. Giải thưởng nhiếp ảnh trên cao năm 2025 đã thu hút hơn 1.500 tác phẩm dự thi từ khắp nơi trên thế giới, thể hiện một loạt các góc nhìn mới, từ động vật hoang dã và thiên nhiên kỳ thú đến những cảnh đẹp như cổ tích.👉Để vào top 101 và được xuất bản thành sách, những người tham gia cần đạt ít nhất 86,67 điểm do hội đồng giám khảo chuyên nghiệp chấm chọn. Nguồn: Báo Thanh Niênthanhnien.vn/buc-anh-viet-nam-chup-tu-tren-cao-gay-an-tuong-trong-giai-thuong-quoc-te-18525070715... ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

2 ngày trước

Rau muống và hành trình tự nhiên thầm lặngRau muống – cái tên nghe mộc mạc, dân dã – là một trong những loài thực vật thủy sinh quen thuộc nhất của người Việt. Từ bữa cơm hằng ngày đến những ký ức về đồng quê, rau muống không chỉ là món ăn mà còn là một phần trong hệ sinh thái và văn hóa sống động của vùng nhiệt đới châu Á.Rau muống có tên khoa học là Ipomoea aquatica, thuộc họ Bìm bìm (Convolvulaceae). Loài này có nguồn gốc từ khu vực Đông Nam Á, và hiện đã lan rộng khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới. Có hai dạng chính: rau muống cạn – được trồng phổ biến trong nông nghiệp với thân giòn và lá nhỏ, và rau muống nước – mọc hoang dại hoặc bán hoang dại ở ao hồ, kênh rạch, đồng ruộng vùng trũng.Về mặt sinh thái, rau muống đóng vai trò không hề nhỏ. Là loài thực vật thủy sinh tăng trưởng nhanh, rau muống có khả năng lọc nước, hấp thụ chất hữu cơ dư thừa và giảm thiểu ô nhiễm ở các vùng nước tù. Hệ rễ dày và lan rộng của rau muống còn là nơi trú ngụ lý tưởng cho nhiều loài cá, côn trùng thủy sinh và ếch nhái – những mắt xích quan trọng trong chuỗi thức ăn.Một số nghiên cứu cũng ghi nhận rau muống có thể hấp thụ một phần kim loại nặng như chì (Pb) và cadimi (Cd) từ nước, góp phần sinh học hóa trong xử lý ô nhiễm. Tuy nhiên, cũng chính vì đặc tính hấp thụ mạnh này mà người tiêu dùng cần cẩn trọng khi thu hái rau muống hoang ở vùng nước ô nhiễm, tránh nguy cơ tích tụ độc tố khi ăn phải.Rau muống cũng có sức sống bền bỉ và khả năng phục hồi cực nhanh. Sau mỗi đợt thu hoạch, chỉ cần giữ lại phần gốc là cây lại tiếp tục vươn lên. Nhờ vậy, trong nhiều mô hình nông nghiệp sinh thái, rau muống được trồng xen ở những vùng đất thấp, vừa giúp giữ ẩm đất, vừa là nguồn thực phẩm xanh liên tục cho con người và vật nuôi.Bên cạnh giá trị dinh dưỡng cao với nhiều chất xơ, sắt và vitamin, rau muống còn mang giá trị văn hóa đặc biệt trong đời sống người Việt. Từ những món ăn “quốc dân” như rau muống luộc chấm tương, rau muống xào tỏi, đến những câu thành ngữ dân gian như “như rau muống gặp nước” hay “rau muống chẻ ba” – hình ảnh loài cây này gắn liền với sự mộc mạc, linh hoạt và gần gũi của người Việt.Ở một số nước như Thái Lan, Ấn Độ, Sri Lanka hay Philippines, rau muống cũng là phần không thể thiếu trong thực đơn của người dân. Thậm chí, tại Mỹ, Úc hay Nhật Bản, rau muống được coi là “rau nhập khẩu cao cấp” phục vụ cho cộng đồng châu Á, và việc kiểm soát trồng loài này còn được siết chặt do lo ngại rau muống hoang lan rộng và gây ảnh hưởng đến các hệ sinh thái địa phương.Vậy là từ một loài cây dân dã ven bờ mương, rau muống đã trở thành minh chứng cho mối liên hệ giữa ẩm thực, sinh thái và văn hóa. Một loài thực vật giản dị nhưng đầy giá trị – không chỉ cho con người mà còn cho cả môi trường sống quanh ta.#raumuong #IpomoeaAquatica #sinhthainuocngot #rauxanh #baovemoitruong #thucvatthuysinh #nongnghiep ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

3 ngày trước

Thế giới hoang dã ẩn mình giữa đồng ruộngKhi nhắc đến đa dạng sinh học, người ta thường nghĩ đến rừng rậm rạp, san hô dưới đáy đại dương hay các loài động vật hoang dã quý hiếm. Nhưng ít ai biết rằng, ngay giữa những cánh đồng lúa, nương rẫy và vườn nhà – nơi được xem là “khu vực sản xuất” đơn thuần – lại tồn tại một hệ sinh thái sống động và phong phú: đó là đa dạng sinh học trong nông nghiệp.Thực tế, đồng ruộng không chỉ có cây trồng chính như lúa, ngô, cà phê hay tiêu, mà còn là nơi cư ngụ của hàng trăm loài vi sinh vật đất, côn trùng thụ phấn, thiên địch, nấm, dương xỉ, cỏ dại bản địa và cả các loài chim, ếch nhái, bò sát. Tất cả tạo nên một mạng lưới sinh học phức tạp và cần thiết cho sự vận hành trơn tru của hệ canh tác.Tuy nhiên, trong quá trình hiện đại hóa nông nghiệp, nhiều yếu tố trong mạng lưới ấy đang bị lãng quên hoặc vô tình triệt tiêu. Việc mở rộng các giống cây trồng đơn điệu, lạm dụng thuốc trừ sâu và hóa chất, phá bỏ hàng rào sinh học như bờ ruộng, lùm cây, kênh mương… đã khiến hệ sinh thái đồng ruộng trở nên nghèo nàn, dễ bị tổn thương. Kết quả là cây trồng dễ bị sâu bệnh, đất đai suy thoái, năng suất không ổn định, nông dân phụ thuộc nhiều hơn vào đầu vào từ bên ngoài.Ngược lại, nhiều nghiên cứu cho thấy rằng những hệ thống canh tác vẫn duy trì được sự đa dạng sinh học – như luân canh, xen canh, giữ lại cây trồng bản địa, bảo tồn thiên địch và côn trùng thụ phấn – thường có khả năng thích ứng tốt hơn trước biến đổi khí hậu, ít phụ thuộc hóa chất, và chi phí sản xuất giảm. Ở nhiều nơi trên thế giới, khái niệm “agrobiodiversity” – đa dạng sinh học trong nông nghiệp – đã trở thành một chiến lược phục hồi nông nghiệp bền vững.Tại Việt Nam, một số mô hình nông nghiệp sinh thái ở Tây Bắc, Tây Nguyên hay miền Tây Nam Bộ đang khôi phục các loài bản địa, cây dược liệu dưới tán rừng, hay hệ thống lúa – cá truyền thống. Những mô hình này không chỉ giữ gìn sinh kế mà còn phục hồi chức năng sinh thái, giúp nông dân làm chủ hơn với chính đất đai của mình.Đã đến lúc cần nhìn lại hệ sinh thái nông nghiệp như một phần quan trọng của bức tranh bảo tồn đa dạng sinh học. Bởi đôi khi, bảo vệ thiên nhiên không cần đi đâu xa – mà bắt đầu từ ngay thửa ruộng, khu vườn, hoặc giàn mướp trước nhà.#DaDangSinhHoc #NongNghiepBenVung #SinhThaiDongRuong #agrobiodiversity #baovethiennhien #NongNghiepSinhThai #sinhthainongnghiep ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

4 ngày trước

Khi thiên nhiên được nghỉ ngơi điều kỳ diệu sẽ xảy raThiên nhiên có khả năng phục hồi kỳ diệu – nếu ta cho nó một cơ hội. Từ những rặng san hô từng bị tẩy trắng đến các khu rừng từng hoang tàn sau khai thác, những khu bảo tồn – cả trên cạn lẫn dưới biển – đang chứng minh rằng chỉ cần con người “lùi lại một bước”, mẹ Trái Đất sẽ biết cách tự chữa lành.Ở ngoài khơi đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị), khu bảo tồn biển nhỏ bé nhưng giàu tiềm năng này đã cho thấy điều đó. Nhờ sự kiểm soát nghiêm ngặt với các hoạt động đánh bắt, rạn san hô quanh đảo dần hồi sinh. Cá và tôm trở lại, rùa biển chọn nơi đây làm bãi đẻ, và cư dân địa phương cũng được hưởng lợi từ sinh kế bền vững – du lịch sinh thái, khai thác thủy sản có kiểm soát.Không chỉ dưới biển, những khu bảo tồn rừng trên cạn cũng là minh chứng rõ nét cho sự phục hồi của tự nhiên. Tại Vườn quốc gia Bạch Mã (Thừa Thiên Huế), sau nhiều năm nỗ lực hạn chế xâm hại và tăng cường giám sát, những loài chim đặc hữu quý hiếm đã xuất hiện trở lại. Hệ thực vật phát triển đa dạng hơn, các loài thú nhỏ – thậm chí cả cầy mực hay voọc – cũng được bắt gặp nhiều hơn trong các đợt khảo sát.Điều thú vị là ngay cả ở những khu vực từng bị suy thoái nặng, khi áp dụng các mô hình bảo tồn cộng đồng và kết hợp phục hồi sinh thái, thiên nhiên vẫn có thể tái sinh. Ở vùng biển Phú Yên, chương trình thí điểm cấm khai thác tại một số bãi san hô đã khiến mật độ cá tăng lên gấp nhiều lần chỉ sau 3 năm. Ngư dân trước đây từng phản đối giờ đây lại tình nguyện tham gia tuần tra – vì chính họ thấy được “phần thưởng” từ việc để biển nghỉ ngơi.Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chỉ cần 30% diện tích đại dương được bảo vệ nghiêm túc, các loài thủy sinh có thể phục hồi mạnh mẽ, sản lượng đánh bắt bền vững hơn và khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu cũng tăng lên đáng kể. Đây cũng là một phần trong cam kết toàn cầu của Thỏa thuận đa dạng sinh học toàn cầu – bảo vệ ít nhất 30% diện tích đất liền và biển cả đến năm 2030.Thiên nhiên không cần chúng ta "làm thay", mà cần chúng ta làm đúng – đôi khi là bớt can thiệp, để rừng mọc lại, để cá sinh sôi, để san hô hồi sinh. Mỗi khu bảo tồn, mỗi vùng cấm khai thác, mỗi hành động kiểm soát và bảo vệ – đều là một “liều thuốc hồi sinh” cho Trái Đất. Và khi thiên nhiên khỏe mạnh trở lại, chính chúng ta – loài người – là những người đầu tiên được hưởng lợi.#khubaoton #phuchoisinhthai #tuchualanh #baovemoitruong #phuchoithiennhien #khubaotonbien #natureheals #protectrestorethrive #baovethiennhien #traidatxanh ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

Tag: PanNature