Đô thị Archives - ThienNhien.Net | Con người và Thiên nhiên

Nghịch lý thiếu không gian xanh nhưng công viên lại bị...

Giảm tuổi thọ do ô nhiễm không khí

Quản lý chất thải rắn đô thị – Thách thức đối...

Chiếm dụng “khoảng thở” đô thị

Tầm nhìn quy hoạch đô thị biển ứng phó với biến...

Chuyển hóa đô thị trong bối cảnh biến đổi khí hậu

WB hỗ trợ hơn 194 triệu USD xây dựng hạ tầng...

TP.HCM hợp tác với Hàn Quốc về phát triển đô thị

12 3 Page 1 of 3

Trên Facebook

ThienNhien.Net

13 giờ trước

🧪 Chất tẩy rửa và nguy cơ rối loạn nội tiết: Một mối đe dọa âm thầmTrong cuộc sống hiện đại, các sản phẩm tẩy rửa như nước rửa chén, nước lau sàn, bột giặt, nước xịt phòng… đã trở thành vật dụng không thể thiếu trong mỗi gia đình. Tuy nhiên, ít người biết rằng, nhiều thành phần hóa học có trong các sản phẩm này có thể tác động đến hệ thống nội tiết của con người, gây rối loạn hormone – trong đó nổi bật là tác động tương tự hormone estrogen.🔬 Chất gây rối loạn nội tiết là gì?Rối loạn nội tiết (Endocrine Disruption) là hiện tượng xảy ra khi các hóa chất từ môi trường can thiệp vào quá trình sản xuất, vận chuyển, chuyển hóa hoặc hoạt động của hormone trong cơ thể.Các chất có khả năng gây rối loạn nội tiết thường được gọi là EDCs – Endocrine Disrupting Chemicals, bao gồm:▪️ Nonylphenol ethoxylates (NPEs): thường có trong nước giặt, nước rửa chén, chất làm mềm vải.▪️ Phthalates: chất làm mềm nhựa, có trong nhiều sản phẩm tẩy rửa thơm hoặc chứa hương liệu tổng hợp.▪️ Triclosan: từng được dùng trong nước rửa tay, chất khử trùng.▪️ BPA (bisphenol A): không phải là chất tẩy rửa nhưng phổ biến trong nhựa đựng sản phẩm tẩy rửa, có thể thôi nhiễm.Các EDCs có thể bắt chước hoạt động của hormone estrogen, dẫn đến rối loạn phát triển sinh dục, dậy thì sớm, rối loạn kinh nguyệt, giảm khả năng sinh sản, thậm chí liên quan đến ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.🧫 Bằng chứng khoa học từ nghiên cứu trong và ngoài nướcMột nghiên cứu của UNEP (Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc, 2013) cho biết, một số EDCs có thể ảnh hưởng đến thai nhi và trẻ nhỏ ngay ở liều lượng rất thấp, do hệ thống nội tiết ở lứa tuổi này còn chưa ổn định.Tại Việt Nam, Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi trường (Bộ Y tế) từng đưa ra cảnh báo về việc hít phải hơi hóa chất từ chất tẩy rửa có chứa phthalates hoặc triclosan có thể gây rối loạn nội tiết và hô hấp nếu sử dụng trong không gian kín.Ngoài ra, chất nonylphenol – bị cấm hoặc hạn chế ở nhiều nước châu Âu – vẫn được phát hiện trong một số sản phẩm tẩy rửa giá rẻ tại chợ và cửa hàng nhỏ ở Việt Nam.🧍‍♀️ Ai là nhóm dễ bị ảnh hưởng nhất?▪️ Trẻ em và phụ nữ mang thai: hệ nội tiết đang phát triển hoặc thay đổi mạnh, dễ bị tác động.▪️ Người lao động thường xuyên tiếp xúc với hóa chất: nhân viên vệ sinh, công nhân giặt là, sản xuất tẩy rửa.▪️ Người sử dụng chất tẩy rửa trong không gian kín và liều lượng lớn.🌱 Lựa chọn an toàn hơn cho sức khỏe và môi trường👉 Đọc kỹ thành phần sản phẩm: tránh các sản phẩm chứa “fragrance”, “parfum”, NPE, triclosan, phthalates.👉 Ưu tiên sản phẩm có chứng nhận sinh thái (eco-label) hoặc chiết xuất từ thiên nhiên.👉 Sử dụng đúng liều lượng, mở cửa thoáng khí khi dùng sản phẩm tẩy rửa.👉 Thử thay thế bằng nguyên liệu tự nhiên như giấm, baking soda, nước cốt chanh cho những công việc đơn giản.Sự tiện lợi của chất tẩy rửa không thể phủ nhận, nhưng việc sử dụng không kiểm soát và thiếu hiểu biết có thể gây hại lâu dài cho sức khỏe, đặc biệt là hệ thống nội tiết.Các EDCs không dễ nhận diện, nhưng tác động của chúng có thể kéo dài qua nhiều thế hệ. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng và khuyến khích sử dụng sản phẩm thân thiện, minh bạch về thành phần là bước đi cần thiết để bảo vệ chính chúng ta và môi trường sống. ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

2 ngày trước

Luận bàn về diễn thế sinh thái và công nghệ theo dấu thời gianTừ một cánh rừng trọc trở thành hệ sinh thái xanh tốt, quá trình diễn thế sinh thái kể cho chúng ta câu chuyện về sự phục hồi và biến đổi của tự nhiên. Trong tập podcast này, chúng ta cùng khám phá cách các nhà sinh thái học theo dõi những chuyển động thầm lặng ấy – không chỉ bằng đôi chân lội suối, mà còn bằng ảnh vệ tinh, GIS, máy bay không người lái và trí tuệ nhân tạo. Khi công nghệ và thiên nhiên bắt tay nhau, ta có thể nhìn thấy điều gì?#podcastsinhthai #dienthesinhthai #CongNgheMoiTruong #NatureTech #GIS #droneecology #ai4nature ... Xem thêmThu nhỏ

Luận bàn về diễn thế sinh thái và công nghệ theo dấu thời gian

www.youtube.com

Từ một cánh rừng trọc trở thành hệ s...

Video

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

3 ngày trước

“Nhất phá sơn lâm, nhì đâm hà bá” – Lời cảnh tỉnh về tội lỗi với thiên nhiênTục ngữ Việt Nam luôn hàm chứa những tri thức sâu sắc được đúc kết qua hàng ngàn năm chung sống giữa con người với thiên nhiên. Trong số đó, câu nói “Nhất phá sơn lâm, nhì đâm hà bá” được xem là một trong những lời cảnh tỉnh mạnh mẽ nhất, không chỉ về mặt đạo đức mà còn mang tính sinh thái sâu sắc.“Phá sơn lâm” nghĩa là tàn phá rừng núi – hành động bị xem là “tội lớn nhất”. Rừng, đặc biệt là rừng đầu nguồn, không chỉ là nơi cư trú của vô số loài sinh vật mà còn là tấm lá chắn thiên nhiên bảo vệ con người khỏi thiên tai như sạt lở, lũ quét, hạn hán. Rừng điều tiết dòng chảy, giữ nước ngầm, chống xói mòn và điều hòa khí hậu. Khi rừng bị đốn hạ một cách bừa bãi, không chỉ động thực vật mất nơi sinh sống, mà chính con người cũng phải hứng chịu hậu quả – đất đai bạc màu, lũ lụt thường xuyên, khí hậu cực đoan hơn. Lịch sử và thực tiễn ở nhiều vùng núi Việt Nam đã chứng minh: sau những mùa khai thác gỗ là những mùa đói, mùa lũ và mùa thiên tai nối tiếp nhau.“Đâm hà bá” là một hình ảnh ẩn dụ cho việc xâm phạm sông ngòi, ao hồ – nơi Hà Bá, vị thần cai quản thủy vực trong quan niệm dân gian, ngự trị. Từ khai thác cát trái phép, xả thải ra sông suối, cho đến đánh bắt tận diệt bằng hóa chất, mìn, điện... đều là những hành vi “đâm hà bá” – gây tổn thương nghiêm trọng đến nguồn nước và hệ sinh thái thủy sinh. Không ai có thể sống mà thiếu nước. Không ai có thể duy trì sinh kế nếu cá tôm không còn và dòng sông hóa thành một kênh nước chết. Một khi nguồn nước ô nhiễm, cạn kiệt, hệ lụy không chỉ dừng lại ở môi trường mà còn lan ra kinh tế, sức khỏe cộng đồng, và tương lai con cháu chúng ta.Điều đáng nói là câu tục ngữ này, từ thời xa xưa, đã thể hiện một tư duy sinh thái bền vững: rằng thiên nhiên là gốc rễ của cuộc sống, và việc phá hủy rừng núi, sông ngòi không chỉ là hành động "làm ăn nguy hiểm", mà còn là tội lỗi có thể dẫn đến mất cân bằng lớn trong xã hội và tự nhiên. Ngày nay, khi biến đổi khí hậu trở thành vấn đề toàn cầu, khi tài nguyên thiên nhiên đang cạn kiệt với tốc độ chưa từng có, lời dạy ấy lại càng vang vọng hơn bao giờ hết.Chúng ta có thể phát triển, hiện đại hóa, làm nông nghiệp, làm công nghiệp – nhưng điều đó không bao giờ nên đồng nghĩa với việc chặt phá rừng hay đầu độc sông suối. Phát triển mà không gắn với bảo vệ môi trường là một con đường ngắn và nguy hiểm. Ngày hôm nay, mỗi người dân, doanh nghiệp, chính quyền đều phải tự hỏi: mình có đang “phá sơn lâm”, “đâm hà bá” dưới hình thức nào đó không? Và nếu có, liệu chúng ta có đủ tỉnh táo để dừng lại, để sửa sai, để làm khác đi?Tục ngữ không chỉ là lời người xưa để lại – đó là bài học cho người nay, và là chiếc gương soi cho tương lai.Ảnh: Vietnam+.#nhatphasonlam #nhidamhaba #baovethiennhien #baovemoitruong #rungvanuoc #tucnguxua #phattrienbenvung #suynghimoingay #sinhtonthanhthoi #tinhnguoithiennhien ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

4 ngày trước

🌸 Mùi hương – "nước hoa" tình yêu của thế giới tự nhiênTrong thế giới tự nhiên, mùi hương đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút bạn tình và giao tiếp giữa các cá thể. Nó không chỉ là phương tiện để truyền đạt thông tin mà còn là "nước hoa" tự nhiên giúp các loài thể hiện bản thân và tìm kiếm đối tác phù hợp.Chồn hương là một ví dụ điển hình ở Việt Nam. Chúng tiết ra một chất có mùi thơm đặc trưng từ tuyến hậu môn, được sử dụng để đánh dấu lãnh thổ và thu hút bạn tình. Mùi hương này có giá trị cao trong ngành công nghiệp nước hoa, khiến chồn hương trở thành loài động vật quý hiếm.Cầy mực cũng là loài động vật ăn thịt thuộc họ cầy, sinh sống tại các khu rừng mưa ở Nam Á và Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam. Chúng nổi tiếng với mùi hương giống bắp rang bơ, được tiết ra từ tuyến hậu môn để đánh dấu lãnh thổ và thu hút bạn tình. Kiến vàng có khả năng phát ra mùi chanh từ tuyến phòng vệ khi bị đe dọa. Mùi hương này không chỉ giúp chúng xua đuổi kẻ thù mà còn là một phần trong hệ thống giao tiếp của loài. Trong thế giới thực vật, mùi hương cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút côn trùng thụ phấn và xua đuổi kẻ thù.Hoa hồng và hoa nhài là những loài hoa phổ biến ở Việt Nam, tỏa ra mùi hương ngọt ngào để thu hút ong, bướm và các loài côn trùng khác đến thụ phấn. Mùi hương của chúng được tạo thành từ hàng trăm hợp chất hóa học dễ bay hơi, giúp lan tỏa trong không khí. Hoa khoai nưa mọc hoang ở nhiều vùng núi Việt Nam, tỏa ra mùi hôi thối giống thịt thối để thu hút ruồi nhặng đến thụ phấn. Chiến lược này giúp cây sinh sản hiệu quả trong môi trường thiếu vắng các loài thụ phấn truyền thống. Cây giổi chanh là loài cây bản địa của Việt Nam, có tinh dầu chứa các hợp chất như linalool, sabinen và citronellal. Tinh dầu từ cây này được sử dụng để xua đuổi côn trùng và có tiềm năng trong việc phát triển các chế phẩm sinh học.#muihuongtunhien #tinhyeudongvat #tinhyeuthucvat #chondongvat #cayco #thuphan #xuaduoicontrung #khamphathiennhien ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

5 ngày trước

Danh pháp khoa học: Ngôn ngữ chung của sự sốngTrong thế giới sinh học, mỗi loài sinh vật đều được định danh bằng một tên khoa học duy nhất, giúp các nhà khoa học trên toàn cầu giao tiếp và nghiên cứu một cách chính xác, bất kể rào cản ngôn ngữ hay địa phương. Hệ thống này, được gọi là danh pháp hai phần (binomial nomenclature), là một trong những đóng góp vĩ đại của nhà bác học người Thụy Điển Carl Linnaeus vào thế kỷ 18.Trước thời Linnaeus, việc đặt tên cho sinh vật thường dài dòng và không thống nhất, gây khó khăn trong việc phân loại và nghiên cứu. Nhận thấy điều này, Linnaeus đã đề xuất một hệ thống đặt tên đơn giản nhưng hiệu quả, sử dụng tiếng Latinh – ngôn ngữ khoa học phổ biến thời bấy giờ. Trong hệ thống này, mỗi loài được đặt tên gồm hai phần: tên chi (genus) và tên loài (species). Ví dụ, loài người có tên khoa học là Homo sapiens, trong đó Homo là tên chi, nghĩa là "người", và sapiens là tên loài, nghĩa là "thông minh" .Quy tắc viết tên khoa học cũng được Linnaeus quy định rõ ràng: tên chi được viết hoa chữ cái đầu, tên loài viết thường, cả hai phần đều được in nghiêng hoặc gạch chân khi viết tay. Đôi khi, tên người phát hiện và năm mô tả loài cũng được thêm vào sau tên loài, ví dụ: Brevicoryne brassicae (Linnaeus, 1758) .Hệ thống phân loại của Linnaeus không chỉ dừng lại ở việc đặt tên, mà còn xây dựng một cấu trúc phân loại sinh vật theo thứ bậc, từ giới (kingdom) đến loài (species), giúp tổ chức và hiểu rõ mối quan hệ giữa các sinh vật. Tác phẩm nổi tiếng của ông, Systema Naturae, đã đặt nền móng cho phân loại sinh học hiện đại, và vẫn được sử dụng rộng rãi cho đến ngày nay .Nhờ hệ thống danh pháp khoa học của Linnaeus, các nhà khoa học có thể tránh được sự nhầm lẫn do tên gọi địa phương, và dễ dàng chia sẻ thông tin về các loài sinh vật. Đây là một minh chứng cho thấy, ngôn ngữ khoa học không chỉ là công cụ giao tiếp, mà còn là cầu nối giữa con người và thế giới tự nhiên.#danhphapkhoahoc #carllinnaeus #phanloaisinhhoc #tenkhoahoc #sinhhocphothong #khamphathiennhien #tenlatinh #tenkhoahoc #systemanaturae #homosapiens ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

Tag: Đô thị

Nghịch lý thiếu không gian xanh nhưng công viên lại bị...

Giảm tuổi thọ do ô nhiễm không khí

Quản lý chất thải rắn đô thị – Thách thức đối...

Báo động sụt lún đô thị!

Chiếm dụng “khoảng thở” đô thị

Tầm nhìn quy hoạch đô thị biển ứng phó với biến...

Chuyển hóa đô thị trong bối cảnh biến đổi khí hậu

WB hỗ trợ hơn 194 triệu USD xây dựng hạ tầng...

Ứng phó ngập lụt tại đô thị

TP.HCM hợp tác với Hàn Quốc về phát triển đô thị