Sản xuất xi măng, chì gây đảo lộn đời sống người dân – Kỳ I

ThienNhien.Net – Trong cuộc tiếp xúc cử tri của Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn tại xã Bình Trung (ngày 22/4/2014), nhiều cử tri đã kiến nghị giải quyết việc Công ty Cổ phần kim loại màu Bắc Bộ, Nhà máy Xi măng Hồng Phong gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới đời sống người dân. Đến nay, một số vấn đề đã được làm sáng tỏ.

Kỳ I: Báo động ô nhiễm môi trường khu dân cư

Nhà nứt, trâu chết… không xác định được nguyên nhân (?!)

Thời gian qua, tại thôn An Tri và thôn Lũng Bản, xã Bình Trung cây ăn quả của một số hộ dân bị héo ngọn, chậm phát triển, năng suất thấp. Nhiều ruộng lúa gần Nhà máy chế biến chì thỏi của Công ty Cổ phần kim loại màu Bắc Bộ (Công ty Bắc Bộ) có hiện tượng chậm phát triển.

Cử tri Hoàng Văn Năm (thôn An Tri) bức xúc: “Công ty Bắc Bộ sản xuất chì làm ảnh hưởng đến hoa màu; trâu, bò càng ngày càng teo dần, bụng đầy, không tiêu. Cả thôn ban đầu có khoảng 30 con trâu, bò nay chỉ còn 4 con. Sức khỏe con người cũng bị ảnh hưởng…”. Bên cạnh đó, Nhà máy Xi măng Hồng Phong mỗi khi nổ mìn làm rung lắc ảnh hưởng đến các căn hộ xung quanh, gây ô nhiễm môi trường. Bà Lục Thị Thu Hà (thôn An Tri) đã yêu cầu bồi thường thiệt hại cho các hộ bị nứt nhà và hoa màu bị thiệt hại, đồng thời kiến nghị thời gian tới, doanh nghiệp khác có ý định đầu tư các nhà máy tương tự, các cấp cần thẩm định kỹ dự án…

Nhà máy Xi măng Hồng Phong (Ảnh: Báo Công Thương)
Nhà máy Xi măng Hồng Phong (Ảnh: Báo Công Thương)

Để xác định nguyên nhân các hiện tượng trên, UBND xã Bình Trung đã báo cáo và đề nghị Phòng NN&PTNT huyện Cao Lộc xem xét và lấy mẫu về phân tích. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa tìm được nguyên nhân vì thiếu kết quả phân tích, khu vực ruộng lúa đã chuyển sang trồng ngô. Bò của 3 hộ gia đình thôn Lũng Bản có hiện tượng chướng bụng cũng không xác định được nguyên nhân do không có vật phẩm để phân tích.

Dù chưa có kết luận cuối cùng về kiến nghị cử tri, nhưng kết luận của Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường trong các cuộc thanh tra định kỳ đã chỉ ra nhiều sai phạm của hai doanh nghiệp trên.

Kiến nghị của cử tri về Nhà máy Xi măng Hồng Phong nổ mìn gây nứt nhà dân, ngày 11/6/2014, Sở Công Thương Lạng Sơn đã kiểm tra 16/32 hộ dân, hầu hết là nhà cấp 4, tường xây bằng gạch bê tông, lợp ngói, hoặc tôn và một số hộ nhà mái bằng. Khoảng cách từ vị trí nổ mìn tới nhà dân gần nhất là 400m, xa nhất là 1.000m. Các nhà được kiểm tra có hiện tượng nứt chân chim tường, nứt cổ trần, nứt tường. Cũng giống như tại Công ty Bắc Bộ, tổ công tác chưa xác định được hiện tượng trên do kết cấu nền móng hay do nổ mìn gây ra…

Doanh nghiệp “dính” nhiều lỗi về môi trường

Tại Kết luận thanh tra số 1840/KLTTr-BTNMT ngày 16/5/2014 về bảo vệ môi trường đối với Công ty Bắc Bộ đã chỉ rõ, công ty thực hiện không đúng, không đầy đủ một trong các nội dung chương trình quan trắc, giám sát môi trường theo quy định; vi phạm Nghị định số 179/2013/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Đặc biệt, công ty không chuyển giao chất thải nguy hại cho đơn vị có giấy phép quản lý 12 tháng kể từ ngày phát sinh chất thải nguy hại để vận chuyển, xử lý, tiêu hủy theo quy định. Với những vi phạm như trên, công ty đã bị xử phạt 180 triệu đồng.

Kết luận thanh tra số 1837/KLTTr-BTNMT ngày 16/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng nêu rõ: Nhà máy Xi măng Hồng Phong không thực hiện đúng chương trình quan trắc, giám sát môi trường; không đăng ký cấp lại sổ chủ nguồn chất thải nguy hại theo quy định; thải khí vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải dưới 1,5 lần trong trường hợp lưu lượng khí thải từ 500m3/giờ đến dưới 5.000m3/giờ. Tổng số tiền mà công ty bị phạt do vi phạm gần 230 triệu đồng.

Kỳ II: Cần giải quyết dứt điểm sai phạm