ThienNhien.Net – Theo dự kiến ngày cuối của tháng 12 này, công trình Thủy điện Sơn La sẽ được khánh thành, đi vào hoạt động. Cho đến nay, một trong những điều mà dư luận hết sức quan tâm là tình hình di dân tái định cư cho 12.584/18.897 tổng số hộ phải di chuyển với gần 6 vạn khẩu của 168 bản, 16 xã thuộc 3 huyện Mường La, Thuận Châu và Quỳnh Nhai đến nơi ở mới ra sao.
Theo BQL Dự án di dân tái định cư (TĐC) Thủy điện Sơn La, đây là cuộc di dân lớn nhất ở nước ta từ trước đến nay. Để tổ chức cho một số lượng lớn dân di chuyển đảm bảo đúng tiến độ và tuyệt đối an toàn như vậy, trước tiên, tỉnh Sơn La tổ chức thí điểm TĐC tại Tân Lập – Mộc Châu. Có rất nhiều kết quả tốt từ thí điểm này. Tuy nhiên, thời gian sẽ phải kéo dài như vậy sẽ lãng phí những ngôi nhà sàn rất quen thuộc với tập tục sinh hoạt và mang đậm nét văn hóa của bà con. Từ đó, BQL thực hiện một mô hình thí điểm nữa tại bản Nà Nhụng, xã Mường Chùm, huyện Mường La. Theo đó cấp tiền cho các hộ dân TĐC tự tổ chức tháo gỡ, di chuyển nhà đến nơi ở mới, nhà nước chỉ lo xây dựng hạ tầng. Mô hình này nhìn chung phù hợp với thực tiễn và hợp lòng dân, rút ngắn được thời gian di chuyển.
Để đẩy nhanh tiến độ, tỉnh phân cấp, giao cho các huyện, thành phố thực hiện lập và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ di dân. Riêng trung tâm huyện lỵ Quỳnh Nhai tại Phiêng Lanh, tỉnh thành lập Hội đồng Bồi thường giải phóng mặt bằng và giao các ngành lập phương án thống kê bồi thường, hỗ trợ di dân.
Theo BQL dự án di dân TĐC Thủy điện Sơn La, đến nay, phương án bồi thường, hỗ trợ di dân ở đây đã hoàn tất. Hiện tỉnh đã chi trả 3.059 tỷ đồng. Phần việc còn lại chủ yếu là bồi thường thu hồi đất cho dân sở tại, bù chênh lệch giá trị đất giữa nơi đi và nơi đến cho các hộ TĐC.
Tại các điểm TĐC, đã xây dựng và đón người dân về ở tại 52 khu, 224 điểm TĐC nông thôn, 2 khu, 13 điểm TĐC đô thị, 16 xã, 37 bản TĐC xen ghép. Nhờ vậy tạo điều kiện cho tỉnh di chuyển xong toàn bộ 12.584 hộ dân ra khỏi vùng lòng hồ công trình, sớm hai năm so với Nghị quyết số 13/2002/QH11, ngày 16-12-2002 của Quốc hội.
Song song với việc tổ chức di chuyển dân ra khỏi vùng ngập, tỉnh Sơn La cũng rất chú trọng đến công tác ổn định đời sống và sản xuất cho các hộ dân tái định cư tại nơi ở mới. Hiện Sơn La đã giao và tạm giao đất ở cho 100% số hộ, giao đất nông nghiệp theo chính sách cho 95% hộ, bình quân 1,4ha/hộ với phương châm phát triển sản xuất phải phù hợp với quy hoạch phát triển KTXH của vùng.
Ngoài ra, tỉnh còn hướng dẫn các hộ dân TĐC phát triển các loại cây trồng mới như: Trồng cây cao su, chè, phát triển chăn nuôi trâu bò, phát triển ngành nghề dịch vụ. Tỉnh cũng đã phê duyệt phương án và thực hiện hỗ trợ sản xuất cho 100% số hộ được hưởng chính sách theo Quyết định số 02/2007/QĐ-TTg, ngày 9-1-2007 (9.773 hộ), với tổng giá trị phê duyệt hơn 193 tỷ đồng và tổ chức được 153 lớp tập huấn chuyển giao khoa học – kỹ thuật cho 35% số hộ TĐC làm nông nghiệp nói trên…
Kết quả công tác đền bù, hỗ trợ di dân giải phóng mặt bằng vùng lòng hồ đã góp phần quan trọng đưa công trình Thủy điện Sơn La phát điện vượt tiến độ 2 năm.
