Vượn Đông Nam Á sắp tuyệt chủng

ThienNhien.Net – Tại phiên đại hội lần thứ 23 của Hiệp hội Linh trưởng Quốc tế diễn ra tại thành phố Kyoto (Nhật Bản) cuối tháng 9, các nhà khoa học cảnh báo cả bảy loài vượn của Đông Nam Á đều đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, trong đó đáng lưu tâm hơn cả là nhóm vượn mào.


Vùng sinh sống của bảy loài vượn này là khu vực phía Đông sông Mê Kông, thuộc các quốc gia Cam-pu-chia, Lào, Việt Nam và Trung Quốc. Quần thể tự nhiên của chúng đã suy giảm trầm trọng do nạn săn bắn và mất môi trường sống, xuất phát từ sự tăng trưởng nhanh về kinh tế. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng tất cả bảy loài đều bị đe dọa ở mức cao, một số thậm chí đã rơi vào danh sách các loài cực kỳ nguy cấp.

Số phận nguy kịch của các loài vượn mào có thể thấy rõ nhất ở vượn Hải Nam (Nomascus nasutus hainannus). Loài vượn này chỉ còn lại hai đàn, với khoảng 20 cá thể trên đảo Hải Nam của Trung Quốc.

Họ hàng gần gũi nhất của chúng – loài vượn Cao Vít (Nomascus nasutus) – nay cũng chỉ còn khoảng trên dưới 100 cá thể cư trú tại khoảnh rừng giáp ranh Việt – Trung tại Trùng Khánh, Cao Bằng.

Tổ chức Bảo tồn Động thực vật hoang dã Quốc tế (FFI), một trong những định chế quốc tế lớn nhất trong lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên, trong thập kỷ qua đã có nhiều thành tựu đáng kể duy trì và khôi phục một số loài vượn quý hiếm. Cùng với đối tác là chính quyền địa phương và cộng đồng cư dân tại chỗ, FFI đã triển khai các chương trình bảo tồn một số loài vượn và vùng sinh sống của chúng.

Từ các chuyến điều tra, FFI đã phát hiện một số quần thể vượn mới, chưa từng được ghi nhận. Những phát hiện này đã đem lại niềm hy vọng và góp phần thúc đẩy các nỗ lực bảo tồn các loài vượn quý hiếm, có nguy cơ bị tuyệt chủng. 

 vuon cao vit
Vượn Cao Vít (Ảnh: Zhao Chao / FFI)
 Việt Nam có 4 loài vượn, trong đó có một loài gồm hai phụ loài: Vượn đen tuyền (Nomascus concolor), Vượn đen Cao Bằng (vượn Cao Vít, Nomascus nasutus), Vượn đen má trắng (Nomascus leucogenys leucogenys), vượn đen má trắng Siki (Nomascus leucogenys siki) và vượn đen má hung (Nomascus gabriellae).

Bên cạnh các loài và phụ loài còn lại đang trong tình trạng nguy cấp, vượn đen tuyền và vượn đen Cao Bằng bị đe dọa ở mức báo động: Cực kỳ nguy cấp, theo sách đỏ quốc tế IUCN. Ông Paul Insua-Cao, Giám đốc Chương trình linh trưởng khu vực Đông Dương – Trung Quốc của Tổ chức động thực vật hoang dã quốc tế (FFI) cho biết loài vượn Cao Vít hiện là một trong những loài được FFI ưu tiên đầu tư các nỗ lực bảo tồn.