Tây Nguyênd Archives - ThienNhien.Net | Con người và Thiên nhiên

Đất “an cư, lạc nghiệp” ở Tây Nguyên: Khai thác tài...

Trên Facebook

23 giờ trước

🌿 KHI KHU BẢO TỒN QUÁ NHỎ – NHỮNG “ỐC ĐẢO” THIÊN NHIÊN ĐANG BỊ BAO VÂY 🌍Chúng ta thường nghĩ rằng: chỉ cần khoanh một khu rừng lại, gọi nó là "khu bảo tồn", là thiên nhiên sẽ được an toàn. Nhưng thực tế lại phức tạp hơn nhiều – đặc biệt là đối với những khu bảo tồn có diện tích nhỏ.🧩 Bảo tồn nhỏ – thách thức lớnNhững khu bảo tồn quy mô nhỏ, dù có giá trị cao về đa dạng sinh học, lại dễ bị tổn thương vì:🔹 Phân mảnh hệ sinh thái: Khi rừng bị chia cắt bởi đường sá, nông nghiệp, hay khu dân cư, các loài động vật không còn hành lang để di chuyển. Chúng bị “kẹt” trong một mảnh rừng nhỏ, không thể tìm thức ăn, bạn tình, hay né tránh thiên tai.🔹 Tác động rìa (edge effect): Với diện tích nhỏ, phần lớn khu bảo tồn nằm sát với vùng bị tác động bên ngoài. Ánh sáng, gió nóng, tiếng ồn, bụi, rác – tất cả len vào và làm thay đổi cấu trúc hệ sinh thái bên trong.🔹 Săn bắt, khai thác lén lút: Một khu rừng nhỏ khó mà cử đủ kiểm lâm để canh giữ ngày đêm. Nhiều loài quý hiếm trở thành “mục tiêu dễ dàng” cho thợ săn, người đào cây thuốc, hay khai thác lâm sản trái phép.🔹 Biến đổi khí hậu: Khi hạn hán, bão lũ hoặc sóng nhiệt xảy ra, những khu bảo tồn nhỏ không đủ “sức chứa” để hấp thụ và phục hồi. Nhiều loài không có đủ không gian để thích nghi – và có thể biến mất.🌍 Tưởng tượng: Một con voi, một đàn vượn hay một bầy chim di cư… có thể sống trọn đời trong một mảnh rừng nhỏ không?Câu trả lời là: Không dễ.🔍 Vậy chúng ta cần làm gì?✔️ Mở rộng không gian bảo tồn, tạo hành lang sinh thái kết nối các khu rừng lại với nhau.✔️ Tích hợp bảo tồn vào cả vùng đệm và vùng chuyển tiếp, chứ không chỉ tập trung vào vùng lõi.✔️ Coi cộng đồng địa phương là người giữ rừng cùng nhà nước, chứ không đứng ngoài cuộc.✔️ Tăng cường giám sát và chia sẻ thông tin, để kịp thời ứng phó với tác động bên ngoài.🌱 Một khu bảo tồn nhỏ vẫn có thể mang ý nghĩa lớn – nếu được kết nối, chăm sóc và đặt trong một chiến lược bảo tồn rộng hơn.Thiên nhiên không tồn tại trong “hộp kính”. Bảo tồn cũng vậy – không thể là một chấm xanh cô đơn trên bản đồ.#KhuBaoTonNho #ThienNhienBiBaoVay #PanNature #HanhLangSinhThai #BaoTonHeSinhThai #NoMoreGreenIslands ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

2 ngày trước

🌿 KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN – NƠI THIÊN NHIÊN VÀ CON NGƯỜI CÙNG PHÁT TRIỂN 🌍Khi nghĩ đến bảo tồn thiên nhiên, ta thường liên tưởng tới những khu rừng nguyên sinh “cấm vào”, nơi thiên nhiên được giữ gìn bằng những ranh giới rõ ràng. Nhưng có một mô hình bảo tồn đang ngày càng được thế giới ưa chuộng – đó là khu dự trữ sinh quyển.Đây là một loại hình do UNESCO khởi xướng, nhằm kết hợp giữa bảo tồn thiên nhiên và phát triển bền vững. Mỗi khu dự trữ sinh quyển được chia thành ba vùng:🔸 Vùng lõi: Bảo vệ nghiêm ngặt, gìn giữ các hệ sinh thái nguyên vẹn🔸 Vùng đệm: Cho phép các hoạt động sinh kế thân thiện với môi trường🔸 Vùng chuyển tiếp: Khuyến khích phát triển kinh tế – xã hội bền vữngNói một cách dễ hiểu: Đây là mô hình bảo tồn không cô lập con người, mà tạo ra sự cộng sinh giữa thiên nhiên và cộng đồng.🌳 KON HÀ NỪNG – VIÊN NGỌC XANH CỦA TÂY NGUYÊNKhu dự trữ sinh quyển Kon Hà Nừng nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Gia Lai, được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2021. Với tổng diện tích hơn 400.000 ha, nơi đây gồm nhiều hệ sinh thái rừng đặc trưng và các cộng đồng dân tộc thiểu số như Bahnar, Jrai sinh sống lâu đời.Vùng lõi bao gồm Vườn quốc gia Kon Ka Kinh và Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng – nơi cư trú của nhiều loài động vật quý hiếm, đặc biệt là Voọc chà vá chân xám, một trong những loài linh trưởng có nguy cơ tuyệt chủng cao trên thế giới.Không chỉ là nơi bảo vệ rừng nguyên sinh, Kon Hà Nừng còn là không gian sống, sản xuất và phát triển sinh kế bền vững cho hàng chục nghìn người dân địa phương. Các hoạt động như du lịch sinh thái, nông nghiệp hữu cơ, bảo tồn văn hóa bản địa đang ngày càng được đẩy mạnh, góp phần đưa mô hình “sống xanh cùng thiên nhiên” trở thành hiện thực.✨ Vì sao mô hình này quan trọng?Vì thế giới không thể bảo tồn thiên nhiên bằng cách loại trừ con người. Chúng ta cần những mô hình bảo tồn mang tính hài hòa, bao trùm, và bền vững, nơi mà rừng vẫn xanh, suối vẫn chảy, và người dân vẫn có tương lai.🌱 Khu dự trữ sinh quyển là lời nhắc rằng: Bảo vệ thiên nhiên không phải là đóng cửa rừng, mà là mở ra một cách sống mới – nơi con người và tự nhiên cùng phát triển.#KhuDuTruSinhQuyen #KonHaNung #UNESCO #GiaLai #TayNguyen #BaoTonVaPhatTrien #PanNature #VoocChaVaChanXam #SongXanh ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

3 ngày trước

“Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù” – câu thơ quen thuộc ấy từ lâu đã vượt khỏi khuôn khổ văn chương để trở thành biểu tượng, nhắc nhớ về một thời hào hùng mà rừng không chỉ là thiên nhiên, mà còn là đồng chí, là chốn nương thân, là người bạn đồng hành thầm lặng trong kháng chiến.Trong những năm tháng chiến tranh gian khổ, rừng đã dang cánh tay xanh biếc, bao bọc những đoàn quân hành quân trong đêm. Tán lá rậm rạp giấu đi dấu chân người, thân cây khẳng khiu che chắn từng viên đạn, từng trận bom. Nơi rừng sâu, bộ đội sống, chiến đấu, ăn rau rừng, uống nước suối, ngủ võng dưới vòm lá. Rừng là căn cứ, là trận địa, là hậu phương vững chắc nhất mà thiên nhiên trao tặng cho người lính Việt Nam.Rừng không nói, nhưng rừng hiểu. Rừng chứng kiến bao cuộc hành quân xuyên Trường Sơn, bao con đường mòn Hồ Chí Minh in dấu chân người lính. Rừng thấu những nỗi nhớ nhà, những bức thư viết vội, những bữa cơm vắt với muối rang. Và cũng chính rừng, trong lặng lẽ, đã giữ kín bao bí mật chiến lược, khiến quân thù lạc lối, bị vây, bị rối loạn giữa đại ngàn.Rừng không chỉ là chốn ẩn náu, mà còn là sức mạnh tinh thần, là lá chắn sinh học, là biểu tượng cho lòng kiên cường và khéo léo của người Việt. Khi máy bay rải chất độc hóa học, rừng vẫn vươn lên từ tro tàn. Khi bom pháo dội xuống, cây vẫn trỗi mầm, như sự hồi sinh bền bỉ của ý chí độc lập.Chúng ta biết ơn rừng – không chỉ bởi những gì rừng đã làm cho đất nước trong quá khứ, mà còn bởi bài học mà rừng để lại: trong gian khó, thiên nhiên là đồng minh quý giá nhất nếu ta biết trân trọng và sống hài hòa với nó.Hôm nay, khi tiếng súng đã lùi xa, rừng vẫn ở đó. Nhưng rừng lại đang chịu một cuộc chiến mới – cuộc chiến với lâm tặc, với biến đổi khí hậu, với sự thờ ơ. Có lẽ, cách tri ân thiết thực nhất với những cánh rừng từng "che bộ đội, vây quân thù", là hãy cùng nhau gìn giữ và phục hồi chúng – để rừng tiếp tục chở che, không chỉ cho con người, mà cho cả tương lai.#RungCheBoDoi #RungVayQuanThu #KyUcRungXanh #BaoVeRung #NhoVeChienTranh #TriAnThienNhien #RungLanhLungMaTinhNghia ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

4 ngày trước

🌍 HELLO NGÀY TRÁI ĐẤT – 22 THÁNG 4! 🌱(Một ngày đặc biệt để nói lời cảm ơn... với hành tinh mình đang ở!)Bạn có biết không? Ngày 22 tháng 4 hàng năm được cả thế giới gọi là Ngày Trái Đất – Earth Day. Đây là dịp để chúng ta tạm gác deadline, việc nhà, series phim... và nhìn lại xem mình đã sống thân thiện với Trái Đất như thế nào.💡 Ngày Trái Đất đầu tiên ra đời năm 1970 tại Mỹ, khi hơn 20 triệu người xuống đường vì môi trường – yêu cầu chính phủ quan tâm đến không khí bẩn, sông bị ô nhiễm và rừng bị chặt trụi. Và đến nay, Ngày Trái Đất đã trở thành sự kiện toàn cầu với hàng tỷ người tham gia mỗi năm ở hơn 190 quốc gia.🌤 Vì sao lại cần có Ngày Trái Đất?Vì Trái Đất không có ngày nghỉ, nhưng con người thì thường... quên mất rằng mình đang sống trên một hành tinh có giới hạn.Vì mỗi ngày chúng ta đang tiêu thụ, thải rác, lái xe, ăn uống – và vô tình để lại dấu vết lên thiên nhiên nhiều hơn mình tưởng.Vì biến đổi khí hậu, rác nhựa, mất rừng, suy giảm đa dạng sinh học... đang là những “cơn sốt cao” khiến Trái Đất mệt mỏi.🌈 Vậy Ngày Trái Đất là để làm gì?Là để trồng một cái cây,tắt bớt một bóng đèn,đi chợ mang theo túi vải,hay đơn giản là chia sẻ một bài viết về môi trường lên Facebook!(Như bài viết bạn đang đọc nè 😄)✨ Chúng ta không cần làm điều to lớn. Chỉ cần mỗi người làm một điều nhỏ – nhưng làm thật sự.22/4 này, bạn có thể bắt đầu bằng một việc đơn giản:🌱 Trồng lại một cái cây🚯 Nhặt một mảnh rác trên đường🚶 Đi bộ thay vì đi xe máy🥗 Ăn một bữa chay♻️ Hoặc nói với bạn bè: “Ê, mai là Ngày Trái Đất đó, làm gì xanh xanh đi!”💚 Trái Đất này chưa hoàn hảo, nhưng vẫn là ngôi nhà duy nhất ta có. Cùng giữ gìn nha!#EarthDay #NgayTraiDat #SongXanh #PanNature #HanhTinhLaNha #MoiTruongLaChinhTa ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

5 ngày trước

🌿 OECMs – BẢO TỒN THIÊN NHIÊN NGOÀI KHU BẢO TỒN: MỘT CÁCH NGHĨ MỚI CHO THẾ KỶ 21 🌍Khi nhắc đến bảo tồn thiên nhiên, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, khu Ramsar... – tức là những nơi được "khoanh vùng", có biển báo, có kiểm lâm và quy chế bảo vệ rõ ràng. Nhưng liệu đó có phải là cách duy nhất để gìn giữ đa dạng sinh học?Câu trả lời là: Không. Và đó là lý do vì sao thế giới bắt đầu nói nhiều đến OECMs – một khái niệm đang mở rộng cánh cửa bảo tồn theo cách linh hoạt, bao trùm và gần với cộng đồng hơn.🧭 OECMs là gì?OECMs là viết tắt của cụm từ tiếng Anh:“Other Effective area-based Conservation Measures”→ tạm dịch là:“Các biện pháp bảo tồn hiệu quả theo không gian ngoài hệ thống khu bảo tồn chính thức.”Hay nói đơn giản hơn:🌱 Đây là những khu vực không mang danh "vườn quốc gia" hay "khu bảo tồn", nhưng thực tế vẫn đang đóng góp rất hiệu quả cho việc giữ gìn thiên nhiên.📌 Một vài ví dụ để bạn dễ hình dung về OECMs:🟢Một cánh rừng do cộng đồng quản lý, nơi người dân bản địa không khai thác bừa bãi mà bảo vệ rừng như phần linh hồn của mình.🟢 Một khu vực ven biển do làng chài gìn giữ, nơi cấm đánh bắt trong mùa sinh sản để bảo vệ cá tôm.🟢 Một vùng đất quân sự cấm xâm nhập, nơi vô tình trở thành nơi cư trú yên bình của nhiều loài động vật quý hiếm.🟢 Một cánh đồng truyền thống canh tác thân thiện với tự nhiên, giúp chim di cư, côn trùng thụ phấn và hệ sinh thái đồng ruộng phát triển ổn định.Tất cả những nơi như vậy – dù không có biển “KHU BẢO TỒN” – vẫn có giá trị bảo tồn rõ rệt, và được ghi nhận dưới danh nghĩa OECMs.🌏 Tại sao OECMs quan trọng?Vì thế giới đang nỗ lực thực hiện mục tiêu bảo tồn ít nhất 30% diện tích đất liền và biển đến năm 2030 (mục tiêu 30x30 trong Khung đa dạng sinh học toàn cầu). Và để đạt con số đó, chúng ta không thể chỉ dựa vào hệ thống khu bảo tồn chính thức, mà cần nhìn rộng ra những không gian đang âm thầm bảo vệ thiên nhiên theo cách riêng của mình.🇻🇳 Ở Việt Nam thì sao?Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển OECMs, ví dụ như:✅ Rừng cộng đồng ở Tây Bắc, Tây Nguyên, nơi người dân giữ rừng bằng luật tục truyền thống.✅ Những vườn cò ở Đồng bằng sông Cửu Long, do người dân gìn giữ không khai thác.✅ Khu vực tôn giáo (như chùa, đình) có rừng thiêng, cây cổ thụ, hồ tự nhiên.✅ Các vùng đất ngập nước nhỏ, chưa được công nhận là khu Ramsar nhưng vẫn có nhiều loài chim, cá quý hiếm.🌱 OECMs là cơ hội để công nhận và hỗ trợ những nỗ lực bảo tồn âm thầm nhưng bền bỉ – đặc biệt là từ cộng đồng địa phương, nhóm dân tộc thiểu số, các tổ chức tôn giáo, trường học, quân đội và nhiều chủ thể khác.Bảo tồn không nhất thiết phải rào lại, gắn bảng.Quan trọng là hiệu quả, và sự công bằng với những người đã gìn giữ thiên nhiên từ lâu.#OECMs #GiuGiuThienNhien #BaoTonCuaCongDong #PanNature #30x30 #NatureBeyondParks #VietNamVaOECMs ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

Tag: Tây Nguyênd

Đất “an cư, lạc nghiệp” ở Tây Nguyên: Khai thác tài...