JEBO Archives - ThienNhien.Net | Con người và Thiên nhiên

Phát ngôn “qua lại” của Hà Nội và JEBO về thí...

Trên Facebook

2 giờ trước

Mô hình khu dự trữ sinh quyển và bảo tồn thiên nhiênKhu Dự trữ Sinh quyển (DTSQ) thế giới, danh hiệu do UNESCO bảo trợ, được kỳ vọng là mẫu hình cân bằng giữa bảo tồn thiên nhiên và phát triển bền vững, không chỉ bảo vệ đa dạng sinh học mà còn hỗ trợ cộng đồng địa phương, nghiên cứu và giáo dục. Tuy nhiên, nhìn kỹ qua lăng kính học thuật, vấn đề không đơn giản như vậy.Một nghiên cứu toàn cầu (119 khu DTSQ có rừng) sử dụng dữ liệu vệ tinh cho thấy chỉ 18 khu dự trữ cho thấy kết quả hỗ trợ hệ sinh thái vượt trội hơn vùng xung quanh – còn lại đa phần không có sự khác biệt rõ rệt. Điều này đặt câu hỏi về hiệu quả thực sự của nhiều khu DTSQ trên thế giới.Ở góc nhìn học thuật khác cho rằng cấu trúc quản trị, pháp lý, và cả “thương hiệu mờ nhạt” của DTSQ đã khiến chức năng bảo tồn và phát triển không được truyền đạt rõ ràng, so với các khu bảo tồn chuyên biệt như công viên quốc gia . Khi cộng đồng không hiểu rõ vai trò của DTSQ, sự tham gia chính sách và hỗ trợ từ địa phương cũng không đủ mạnh.Tại Việt Nam, hiện có 11 khu DTSQ, trong đó UNESCO xem đây ngôi nhà chung cho đa dạng sinh học và đồng thời là "thử nghiệm cho phát triển bền vững." Một nghiên cứu thiết kế bộ đánh giá hiệu quả quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng tại Cù Lao Chàm – Hội An – cho ra kết quả rất khả quan (đạt 78/100 điểm – mức cao). Tuy nhiên, điều này chỉ nói lên một phần nhỏ: hầu hết quan hệ giữa bảo tồn – du lịch – cộng đồng ở Việt Nam vẫn còn khá "hình thức," thiếu đột phá và chưa được pháp lý hóa rõ ràng trong quản lý, theo báo cáo từ nhiều chuyên gia .Chưa kể, phân tích tổng thể hơn trong lĩnh vực nghiên cứu DTSQ toàn cầu cho thấy rằng: có sự đánh đổi giữa phát triển xã hội và bảo tồn sinh thái, và việc tìm hiểu vai trò của từng bên trong hệ thống vẫn còn rất hạn chế. Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng, nếu các khu DTSQ thiếu phương thức đánh giá, giám sát công khai và minh bạch, chúng khó hiện thực hóa được mục tiêu mà UNESCO đặt ra .Tóm lại, khu DTSQ chắc chắn có giá trị – nhưng chỉ khi chúng được quản trị hiệu quả, truyền thông rõ ưu điểm, có công cụ giám sát khoa học (như dữ liệu vệ tinh, chỉ số sinh thái hiệu quả), và đặc biệt có sự tham gia sâu sắc của cộng đồng địa phương. Không thì danh hiệu sẽ chỉ như tấm huy chương... treo tường.Cuối cùng, khu DTSQ cần được đánh giá không chỉ bằng đếm cây đếm động vật, mà bằng cách đo lường hiệu quả sinh kế cộng đồng, tích hợp tri thức bản địa và điều kiện pháp lý quốc gia. Nếu làm được – đó sẽ là mô hình quản lý và bảo tồn thiên nhiên bền vững thực thụ.Minh họa: 11 khu DTSQ ở Việt Nam. Nguồn: infographics.vn#BiosphereReserve #BaoTonBenVung #PhatTrienBenVung #DTSQ #dutrusinhquyen #baotonthiennhien #KonHaNung ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

1 ngày trước

🛠️ Câu chuyện sâu bọ và thuật ngữ debug trong lập trìnhBạn có biết rằng từ “bug” – chỉ lỗi trong phần mềm và phần cứng – bắt nguồn từ… một con sâu bọ thật sự? Câu chuyện nổi tiếng nhất liên quan đến Grace Hopper và chiếc máy tính Harvard Mark II vào năm 1947. Khi các kỹ sư đang khắc phục lỗi, họ phát hiện một con bướm đêm (moth) bị kẹt trong một rơ-le, khiến hệ thống bị trục trặc. Con sâu bọ sau đó đã được dán vào sổ ghi nhật ký với chú thích: “First actual case of bug being found” . Từ đó, “bug” (lỗi) và “debug” (sửa lỗi) đã trở thành một phần của ngôn ngữ lập trình.Tuy nhiên, từ “bug” đã được kỹ sư và nhà phát minh dùng từ rất sớm – ít nhất từ cuối thế kỷ 19. Thomas Edison đã dùng từ này để nói tới “các lỗi nhỏ” trong phát minh của mình vào năm 1878 . Trước cả khi "bug" gắn với sâu bọ, các người trong ngành kỹ thuật đã dùng nó để mô tả những “sai sót khó nắm bắt”.“Debugging” – thuật ngữ chỉ hành động gỡ lỗi – đã xuất hiện trong ngành hàng không trước khi lập trình ra đời, như trong một bài báo năm 1945 về việc tháo gỡ lỗi camera máy bay . Và vào đầu những năm 1950, khi cộng đồng lập trình bắt đầu hình thành, “bug” và “debugging” đã trở thành những thuật ngữ quen thuộc trong tài liệu kỹ thuật và giáo trình lập trình .Grace Hopper – người thường được ghi nhận là người “phổ biến” thuật ngữ debug – chính là một nữ đô đốc và nhà tiên phong lập trình. Bà cũng là người đầu tiên đề xuất hệ thống biên dịch một ngôn ngữ lập trình cao cấp như COBOL . Việc bà gắn một con bướm vào sổ nhật ký máy tính vừa là chuyện vui kỹ sư, nhưng cũng chính là bước ngoặt giúp tên "bug" lan rộng trong giới lập trình.➡️ Tóm lại:▪️ “Bug” là một từ quen thuộc trong kỹ thuật từ thế kỷ 19, dùng để chỉ lỗi kỹ thuật .▪️ Câu chuyện con bướm kẹt trong Mark II của Harvard (1947) giúp thuật ngữ “bug” và đặc biệt là “debug” lan nhanh trong lĩnh vực máy tính .▪️ “Debugging” sớm trở thành một hoạt động quan trọng trong phát triển phần mềm và kỹ thuật, xuất hiện từ giữa thế kỷ 20 .#bug #debug #lichsuCNTT #GraceHopper #laptrinh ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

2 ngày trước

🌸 Hoa xác thối: kỳ quan kỳ lạ giữa rừng giàLoài hoa xác thối (tên khoa học: Rafflesia arnoldii)là một trong những hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ và ấn tượng nhất trên Trái đất. Chúng nổi tiếng vì mang trên mình bông hoa đơn lớn nhất thế giới, với đường kính có thể lên tới 1 mét, nặng tới 10–11 kg.Hoa xác thối thực ra không có lá, thân hay rễ như cây thường, mà sống hoàn toàn kí sinh trong dây leo thuộc chi Tetrastigma. Chỉ khi bung nở, hoa mới hiện rõ trên mặt đất. Điều này khiến việc phát hiện và bảo tồn loài trở nên muôn phần khó khăn.Điều khiến ai cũng phải “rùng mình” chính là mùi hôi… như xác thối, chuyên để thu hút ruồi, bọ nhặng đến thụ phấn. Sự kết hợp giữa màu đỏ sẫm, cánh dày và mùi lạ đã tạo nên một “chiêu bài” sinh tồn đầy sáng tạo cho loài hoa đặc biệt này.Hoa xác thối mất đến 5–10 năm mới có thể phát triển chồi bên trong thân dây leo, và chỉ nở hoa trong 7–10 ngày – để rồi héo rũ. Cứ mỗi lần nở là một lần sự kiện hiếm gặp – tạo nên niềm háo hức cho các nhà sinh vật học và du khách thiên nhiên.Hiện có khoảng 30–42 loài Rafflesia trên toàn Đông Nam Á, nhưng khoảng 60% loài đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cao, do mất rừng và chưa có các hoạt động bảo tồn đối với các loài này. HIện chỉ có một vài khu bảo tồn đủ điều kiện duy trì sự tồn tại của chúng .🪷 Hoa xác thối không chỉ là biểu tượng của tự nhiên hoang dã, mà còn là bài học sống động về sự mỏng manh của hệ sinh thái rừng, đòi hỏi chúng ta phải bảo vệ rừng già, hỗ trợ nỗ lực nghiên cứu và xây dựng du lịch sinh thái bền vững – để những "bông hoa hiếm" này tiếp tục nở giữa đại ngàn.#anacnhi #hoaxacthoi #rafflesia #BaoTonThienNhien #ThienNhienNet #KhamPhaThienNhien #DaDangSinhHoc ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

3 ngày trước

🌿 Từ “ác mộng” đến đặc sản vùng cao ViệtNhiều người khi nhìn thấy bọ xít đều run lên vì… mùi và hình dáng đáng sợ. Nhưng với nhiều cộng đồng dân tộc vùng cao, loài “ác mộng” này lại trở thành món đặc sản mùa hè thơm ngon, hấp dẫn.Vào cuối xuân, khi cây nhãn, vải đơm hoa, bọ xít kéo đến hút nhựa và làm tổ. Người dân địa phương cố gắng hái bọ xít non (chưa có cánh) bằng cách rung nhẹ cành hoặc nhẹ nhàng lùa vào túi.Không phải ai cũng ăn sống được đâu! Sau khi thu hoạch, bọ xít được ngâm trong nước măng chua để khử mùi. Rồi bỏ đầu, cánh, chân, nội tạng, rửa sạch và chiên giòn – thường dùng mỡ lợn để món thơm và béo hơn. Cuối cùng, rắc lá chanh thái chỉ để dậy mùi thơm.“Hai lần bắt, đầu thấy ghê nhưng ăn rồi ‘ghiền’ luôn” – nhiều người lần đầu thử món này thừa nhận. Vị giòn tan, béo ngậy, thơm nhẹ chanh và mỡ khiến món ăn càng thêm độc đáo.Ngoài chiên giòn, bọ xít còn được nấu với nước măng chua – “nồi bọ xít” dân dã nhưng lại “quên lối về”, kết hợp rau củ hoặc đuôi heo tạo món súp đặc biệt.Tuy nhiên, không phải loài bọ xít nào cũng an toàn. Có ghi nhận ngộ độc sau khi ăn loại bọ xít có nọc độc hoặc chưa sơ chế đúng cách, dẫn đến bị liệt cơ, khó thở và phải nhập viện . Vì vậy, người dân địa phương luôn ưu tiên loại bọ xít non, thuần nhất loài bọ xít nhãn vải (Tessaratoma papillosa) – là loài phổ biến trong vườn nhãn.✅ Khuyến cáo khi thưởng thức món bọ xít▪️ Người “có bệnh nền” (dạ dày, dị ứng) cần thận trọng hoặc tránh ăn để đảm bảo sức khỏe.▪️ Hãy ăn loại bọ xít non, được sơ chế kỹ càng, không dùng các loài lạ hoặc bị phơi nắng lâu ngày.▪️ Ưu tiên dùng nước măng chua, chiên giòn, không dùng dầu ô liu vì giảm mùi tốt nhất.▪️ Với du khách, nên ăn dạng vừa phải, thử ít trước, và chỉ thưởng thức ở nơi có người bản địa hướng dẫn.Bọ xít là ví dụ sinh động cho thấy: thiên nhiên luôn ẩn chứa bất ngờ kỳ thú, mà chỉ những ai biết trân trọng và ứng dụng khéo léo mới khai phá được. Nhưng đừng quên, nếu dùng không đúng cách, cái hay đó cũng có thể "quay lưng" – món ăn truyền thống cần đi đôi với cẩn trọng và tri thức.Hình mình họa: TayBac.TV#boxit #dacsanmiennui #monmuahe #amthuctaybac ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

ThienNhien.Net

4 ngày trước

🛑 Ô nhiễm cadimi ở sầu riêng và bài học cho nông dân ViệtTrong đầu năm 2025, nhiều lô sầu riêng Việt Nam xuất sang Trung Quốc bị trả về do nhiễm cadimi vượt ngưỡng. Cadimi là kim loại nặng gây hại cho thận, phổi và xương, được xếp vào chất gây ung thư – cả FAO và WHO đều cảnh báo là nguy cơ với sức khỏe con người .Căn nguyên chính được xác định là phân bón DAP chứa lân, đặc biệt là loại nhập khẩu từ Hàn Quốc, có mẫu ghi nhận hàm lượng cadimi lên đến 28 ppm – gấp đôi mức cho phép trong tiêu chuẩn Việt Nam (12 ppm). Ngoài ra, việc canh tác liên tục trên vùng đất tự nhiên có chứa cadimi, pH thấp và bón phân thiếu kiểm soát càng khiến cadimi tích tụ vào đất .Hậu quả không chỉ là thất thu lớn do xuất khẩu sụt giảm mà còn là nguy cơ mất uy tín thương hiệu nông sản Việt, khi hàng bị trả lại rồi tràn về thị trường nội địa, ảnh hưởng đến người tiêu dùng trong nước.Bài học cho nông dân và doanh nghiệp trồng sầu riêng:1️⃣ Chọn phân bón an toàn, có chứng chỉ: chỉ dùng phân DAP đáp ứng quy chuẩn cadimi ≤ 12 ppm và tránh hàng trôi nổi không rõ nguồn gốc.2️⃣ Kiểm tra đất định kỳ: đo cadimi, kiểm tra pH, dùng vôi cải tạo, xen trồng cây hút kim loại hoặc nghỉ canh luân phiên để cân bằng đất .3️⃣ Xây dựng hệ thống kiểm nghiệm tại vườn: như lập “mini‑lab” để test cadimi và vàng O ngay tại vườn – giống mô hình của Thái Lan – giúp sàng lọc sớm, tránh chi phí trả lại hàng.4️⃣ Ghi chép nhật ký canh tác rõ ràng: theo dõi phân bón, liều lượng, thời điểm bón và phương pháp xử lý sau thu hoạch để bảo đảm truy xuất nguồn gốc dễ dàng .5️⃣ Tăng cường giám sát chất lượng đầu vào: cơ quan quản lý cần kiểm tra nghiêm ngặt, xử lý phân bón giả, phân kém chất lượng – nhất là trên sàn thương mại điện tử .6️⃣ Ứng dụng khoa học – AI và big data: giúp giám sát, cảnh báo cadimi sớm, giảm số mẫu xét nghiệm – tiết kiệm chi phí và tăng độ chính xác .Việc kiểm soát cadimi không chỉ để phục vụ xuất khẩu mà còn bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng trong nước. Khi hàng bị trả về và tuồn vào thị trường nội địa, người tiêu dùng sẽ là nhóm bị ảnh hưởng đầu tiên.Nông dân và doanh nghiệp cần nâng cao trách nhiệm trong chọn vật tư, tuân thủ quy trình, cùng chính quyền và cơ quan quản lý đảm bảo an toàn chất lượng ngay từ vườn. Đây chính là cách duy trì thương hiệu sầu riêng Việt, đảm bảo phát triển bền vững cho cả người sản xuất và người tiêu dùng.Ảnh minh họa: Sầu riêng ở Tây Nam Bộ. Nguồn: Báo Đại Đoàn Kết.#sauriengviet #onhiemcadimi #antoanluongthuc #nongnghiepbenvung #saurieng #cadimi ... Xem thêmThu nhỏ

Photo

Xem trên Facebook

Tag: JEBO

Phát ngôn “qua lại” của Hà Nội và JEBO về thí...