Cảnh báo nguy cơ xuất hiện biến thể trên ổ chứa SARS-CoV-2 của động vật

Trong bối cảnh khi số người tử vong do virus Corona mới trên thế giới đã lên mức 6 triệu người, hai cơ quan của Liên hợp quốc và Tổ chức Thú y Thế giới (OIE) cảnh báo về sự hình thành các ổ chứa động vật và mối nguy hiểm rình rập SARS-CoV-2 trong động vật có thể đột biến và truyền sang người.

Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và OIE cảnh báo: “Việc đưa SARS-CoV-2 vào động vật hoang dã có thể dẫn đến việc hình thành các ổ chứa động vật”. Theo 3 tổ chức này, virus vẫn tiếp tục phát triển và nguy cơ xuất hiện các biến thể mới là “cao”. Ví dụ, đã có báo cáo rằng khoảng 1/3 số hươu đuôi trắng hoang dã ở Mỹ hiện đã bị nhiễm SARS-CoV-2, sau một số sự cố lây truyền từ người sang hươu. Các dòng SARS-CoV-2 được phát hiện ở hươu đuôi trắng cũng đã lưu hành trong các quần thể người gần đó. 3 tổ chức này cho biết: “Hươu đuôi trắng đã được chứng minh là có khả năng loại bỏ virus và truyền bệnh cho nhau”.

Ảnh hiển vi điện tử quét màu của một tế bào (màu xanh lam) bị nhiễm nặng các hạt virus SARS-CoV-2 (màu đỏ). (Ảnh: UN)

Không đến gần hoặc cho động vật hoang dã ăn

Để giảm nguy cơ xuất hiện các biến thể, FAO, OIE và WHO kêu gọi tất cả các quốc gia thực hiện các biện pháp để giảm nguy cơ lây truyền giữa người và động vật hoang dã. Điều này đòi hỏi phải thông qua “các quy định liên quan”, đặc biệt là đối với những người làm việc tiếp xúc gần với động vật hoang dã hoặc săn bắt nó, bao gồm cả thợ săn và người bán thịt.

Mặc dù dữ liệu hiện tại cho thấy rằng con người không bị nhiễm virus do ăn thịt, nhưng những người thợ săn không nên theo dõi những con vật có biểu hiện bị bệnh hoặc thu gom những con đã chết.

3 tổ chức này lập luận: “Các kỹ thuật chế biến thịt và chế biến thực phẩm thích hợp, bao gồm thực hành vệ sinh thích hợp, có thể hạn chế sự lây truyền của virus Corona, bao gồm SARS-CoV-2, và các mầm bệnh lây truyền từ động vật sang người khác”.

Để phòng ngừa, mọi người được yêu cầu không đến gần hoặc cho động vật hoang dã ăn, chạm vào hoặc ăn thịt những con bị mồ côi, bệnh tật hoặc đã chết (kể cả những người đi đường). Thay vào đó, họ nên liên hệ với cơ quan quản lý động vật hoang dã địa phương hoặc chuyên gia sức khỏe động vật hoang dã.

Việc vứt bỏ thức ăn thừa, khẩu trang, khăn giấy và các chất thải khác của con người một cách an toàn cũng rất quan trọng để tránh thu hút động vật hoang dã, đặc biệt là ở các khu vực thành thị. Và nếu có thể, hãy để thú cưng tránh xa động vật hoang dã và chất thải của chúng.

Dừng bán động vật có vú hoang dã còn sống ở các chợ thực phẩm

Nhìn chung, FAO, OIE và WHO chỉ ra rằng những kiến thức hiện tại cho thấy động vật hoang dã không đóng một vai trò quan trọng trong việc lây lan SARS-CoV-2 ở người, nhưng việc lây lan trong các quần thể động vật lại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của các quần thể đó và tạo điều kiện cho sự xuất hiện của các biến thể mới của virus.

Ngoài các động vật nuôi trong nhà, các động vật hoang dã trong tự nhiên, trong điều kiện nuôi nhốt hoặc trong các trang trại, chẳng hạn như mèo lớn, chồn, chồn hương, hươu đuôi trắng và vượn lớn đã được quan sát thấy bị nhiễm COVID-19.

Cho đến nay, chồn và chuột hamster được nuôi trong trang trại đã được chứng minh là có thể lây nhiễm virus SARS-CoV-2 cho con người. Theo WHO, một “trường hợp lây truyền tiềm năng” giữa một con hươu đuôi trắng và một con người hiện đang được điều tra.

Để đề phòng sự xuất hiện của các biến thể của động vật có thể là ổ chứa virus tiềm ẩn, FAO, WHO và OIE khuyến khích việc lấy mẫu động vật hoang dã được biết là có khả năng dễ bị nhiễm SARS-CoV-2. 3 tổ chức này cũng khuyến cáo nên khẩn cấp dừng “bán các động vật có vú hoang dã còn sống bị bắt trong các chợ thực phẩm”

Theo WHO, trên toàn cầu, hơn 10,7 tỷ liều vaccine phòng COVID-19 đã được sử dụng trên toàn thế giới tính đến ngày 6/3.