Lò bún sản xuất cạnh chuồng heo, sát nghĩa địa, máy móc rỉ sét. Gián từ đường thoát nước bò lên, thoải mái bu vào rổ. Đó là cảnh dễ nhận thấy khi “đột kích” vào hai lò bún BN (phường Tân Hưng Thuận, quận 12) và NN (phường 15, Tân Bình) để xem những sợi bún trắng tươi đã được làm ra như thế nào.
Lò bún cạnh chuồng heo
Đảo mắt nhìn sơ các thiết bị, dụng cụ mà cơ sở BN dùng làm bún, thấy nổi da gà. Máy trộn bột cũ kỹ, rỉ sét trên nền nhà lởm chởm, đọng nước. Thùng đựng bột, rổ đựng bún thì cáu bẩn để đầy dưới đất, mặc gián bò, ruồi bu chung quanh.
Chưa kể lò BN dùng nước giếng không qua xử lý để làm bún. Trần nhà đầy mạng nhện và bụi bặm. Bên phải là hầm chứa rác đọng nước, đầy ruồi nhặng, chuột chạy tứ tung. Bên trái lại là dãy chuồng heo đang nuôi hơn 20 con. Phía sau lò là khu nghĩa địa “mini” với gần chục ngôi mộ.
So với BN thì khu vực sản xuất của lò bún NN càng bệ rạc hơn. Tường nhà ẩm mốc, bẩn thỉu, mái thấp lè tè, máy xay bột và trộn bột cũng rỉ sét. Do mặt bằng chật hẹp nên cơ sở tận dụng tối đa mọi khoảng trống.
Tại góc nhà, bún nằm vương vãi, rổ lớn, rổ nhỏ dùng đựng bún thì để dưới nền đất hoặc trong thùng nhựa cáu bẩn. Gián từ đường thoát nước bò lên, thoải mái bu vào rổ. Khu vực làm bún đặt cạnh cống thoát nước nên quanh đây luôn bốc mùi hôi.
Vô tư gãi ngứa, hút thuốc
Ở khâu xay bột, nhóm thanh niên mình trần trùng trục, mồ hôi nhễ nhại, không mang khẩu trang, găng tay. Có anh thoải mái dùng tay… gãi ngứa, sau đó vô tư bốc bún. Còn người lấm tấm mồ hôi đầy trán rồi nhỏ giọt xuống thau bột.
Một thanh niên vừa đứng máy trộn bột vừa hút thuốc, tàn thuốc rơi xuống bột khiến mẻ bún vừa ra lò phải giội nước nhiều lần mới sạch. Ở khâu cuối là rửa bún, bún“tắm trắng” xong để trong rổ và bày la liệt trên nền đất nhớp nhúa, đọng nước. Nhiều người qua lại làm văng nước bẩn vào rổ bún vừa rửa. Mặc dù sau đó bún được đặt trên kệ cao cho ráo nước nhưng không che đậy, mặc cho bụi bặm bám vào mỗi khi có gió thổi qua.
Lần thứ hai, trở lại lò bún NN thật sớm, rảo quanh một vòng khi lò chưa đến giờ hoạt động. Một lần nữa phải rùng mình trước những gì chứng kiến. Các thùng gạo chờ xay thành bột để tênh hênh cho ruồi mặc sức đáp xuống. Cạnh đó, bột còn nằm trong máy xay chỉ trải lên mặt miếng vải đen cáu bẩn.
Theo quy định của Bộ Y tế, đơn vị sản xuất thực phẩm phải tuân thủ những điều kiện về cơ sở, trang thiết bị, dụng cụ và lao động. Thế nhưng các lò sản xuất bún nêu trên dường như thả nổi điều kiện vệ sinh.
Ông Khưu Công Thuận – Phó Chủ tịch UBND phường Đông Hưng Thuận (quận 12) cho biết, phường và các cơ quan chức năng của quận đã nhiều lần nhắc nhở cơ sở sản xuất bún BN về môi trường, điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP).
Theo ông Thuận, phường sẽ kết hợp với Trung tâm Y tế dự phòng quận kiểm tra lại ngay cơ sở này.
Đối với cơ sở sản xuất bún NN, bà Lâm Thị Lam Phương – Phó Chủ tịch UBND phường 15 (Tân Bình) cũng thông tin là phường vừa kết hợp Phòng Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm Y tế dự phòng quận kiểm tra cơ sở này. Đoàn đã nhắc nhở và yêu cầu cơ sở NN khắc phục những sai phạm. “Nếu cơ sở tiếp tục vi phạm VSATTP thì chúng tôi sẽ có hình thức xử lý thích đáng” – bà Phương nói.
