Dự án 3R – hứa hẹn một bước chuyển trong xử lý rác thải ở Hà Nội.

Bắt đầu từ năm 2006, UBND TP Hà Nội và Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) thực hiện hợp tác trong việc hỗ trợ kỹ thuật “Thực hiện sáng kiến 3R tại thành phố Hà Nội vì môi trường phát triển bền vững”, với tổng số vốn không hoàn lại khoảng 4 triệu USD của chính phủ Nhật.

(3R là viết tắt của các từ tiếng Anh: Reuse – tái sử dụng, Reduce – giảm thiểu và Recycle – tái chế). Dự án hỗ trợ này dự định thực hiện trong hai năm 2006 – 2007, trên phạm vi toàn thành phố Hà Nội. Dự án đã bước đầu thí điểm tại 4 phường: phường Thanh Xuân Bắc (quận Thanh Xuân), phường Kim Liên (quận Đống Đa), phường Phan Chu Trinh (quận Hoàn Kiếm), phường Sài Đồng (quận Long Biên).

Hiện nay, trung bình mỗi ngày, công ty Môi trường Đô thị Hà Nội thu gom, vận chuyển và xử lý được 1800 tấn rác và 500 tấn đất thải nhưng chưa được phân loại. Số rác và chất thải này được chuyển đến chôn lấp tại bãi rác Nam Sơn – Sóc Sơn. Từ trước tới nay, việc thu gom rác của Hà Nội do Urenco đảm nhiệm. Tuy nhiên, Urenco chỉ thu gom được khoảng hơn 1000 tấn/ngày đêm, chiếm khoảng 75%. Số còn lại, một số được thu gom bởi những người thu đồng nát nhằm tái chế, hoặc bị nhân dân đổ xuống sông, mương, ao, hồ và được thu gom qua các kỳ tổng vệ sinh. 

Năm 2002, Urenco đã tiến hành thực hiện dự án phân loại rác thải tại nguồn, thí điểm ở phường Phan Chu Trinh, Hà Nội. Các hộ gia đình được phát 2 túi nilon, một túi màu đen, một túi màu trắng. Túi đen đựng rác hữu cơ, túi trắng đựng rác vô cơ. Cuối ngày, hai xe chuyên dụng của Urenco se thu gom những túi rác được tập kết ở đầu phố. Tuy nhiên, dự án này khó khả thi bởi giờ thu gom rác của Urenco không cố định, gây ra tình trạng lộn xộn, ô nhiễm. (đoạn này cho vào một box text)

Chương trình 3R là sáng kiến của cựu Thủ tướng Koizumi và đã rất thành công ở Nhật Bản. Ông Nacagaoa Hiroaki – trưởng đại diện cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam cho biết mục đích cơ bản của dự án 3R là  nâng cao ý thức và thay đổi hành vi của người dân với vấn đề rác thải. Mục đích này sẽ được thực hiện thông qua tuyên truyền rộng rãi bằng tờ rơi, khẩu hiệu… trên các phương tiện thông tin đại chúng mà nội dung của nó là khuyến nghị về việc xử lý rác, hướng dẫn thu gom rác…Theo đó, mỗi hộ sẽ được cấp 2 thùng rác có màu xanh và vàng, trong đó thùng xanh để bỏ rác sinh hoạt, thùng vàng để bỏ chất thải rắn như vỏ chai, vỏ hộp và túi nilon. Đến giờ thu gom rác, tại các điểm tập kết rác, công nhân thu gom rác trải tấm nhựa có 2 màu xanh và vàng, người dân căn cứ và đó để bỏ các túi rác màu xanh vào ô xanh, màu vàng vào ô vàng, từ đó các xe gom rác sẽ chở các túi màu xanh về nhà máy xử lý rác hữu cơ Cầu Diễn, còn các túi vàng chở đi tái chế.

Theo tính toán, nếu chuyển từ hệ thống thu gom hiện hành của Hà Nội sang mô hình đề xuất của JICA thì sẽ tiết kiệm được 3 USD/1tấn rác và đảm bảo được các tiêu chuẩn: Sản lượng thu gom, tính bền vững, tính công bằng. Sau khi thực hiện thành công việc phân loại rác tại 4 phường thí điểm nói trên, dự án này sẽ được nhân rộng trên toàn thành phố Hà Nội.

Với dự án 3R, UBND TP Hà Nội cũng như JICA mong muốn tận thu phế thải có thể tái chế hoặc tái sử dụng, đồng thời giảm ô nhiễm môi trường.

Dự án này bắt đầu hoạt động vào tháng 11/2006.