Giám sát hiện trạng rừng bằng công cụ mã nguồn mở

ThienNhien.Net – Công cụ mã nguồn mở miễn phí giúp các quốc gia giám sát hiện trạng rừng mang tên Onpen Foris vừa được Tổ chức Nông Lương Liên Hợp quốc (FAO) cho ra mắt tại Hội nghị thế giới của Hiệp hội Quốc tế các tổ chức nghiên cứu lâm nghiệp (IUFRO) đầu tháng này.

Open Foris, do chính phủ Đức và Phần Lan tài trợ, được thiết kế để hỗ trợ toàn bộ chu trình điều tra, kiểm kê rừng của các quốc gia từ đánh giá, thiết kế, thu thập dữ liệu thực địa đến phân tích và lập báo cáo nhằm giúp các nước đang phát triển cải thiện cách thức theo dõi hiện trạng rừng hiện tại, tiến tới khắc phục nạn phá rừng và giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Dữ liệu chính xác về rừng là yếu tố quyết định giúp chính phủ các nước quản lý bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên của họ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy gần 80% nước đang phát triển gặp khó khăn trong việc thu thập và sử dụng thông tin cơ bản về tài nguyên rừng thuộc quốc gia mình.

Theo ông Eduardo Rojas Briales, trợ lý Tổng giám đốc phụ trách mảng Lâm nghiệp của FAO, hiện nhiều quốc gia không có bức tranh toàn cảnh về hiện trạng rừng của mình. Do vậy, những quốc gia này thường gặp khó khăn khi xây dựng các chính sách lâm nghiệp hiệu quả để chống lại tình trạng phá rừng và suy thoái rừng cũng như khó đẩy mạnh các chiến dịch ứng phó với biến đổi khí hậu cấp quốc gia.

“Chúng tôi kì vọng Open Foris sẽ mang đến thay đổi ý nghĩa cho việc điều tra rừng vì đây là công cụ mã nguồn mở toàn diện đầu tiên không chỉ hỗ trợ toàn bộ quá trình thu thập và phân tích dữ liệu mà còn khích lệ và tạo điều kiện chia sẻ tri thức mở một cách công khai, sáng tạo. Tính minh bạch được gia tăng trong công cụ nhằm giúp các nhà hoạch định chính sách thu thập đủ thông tin cần thiết để có thể đưa ra quyết định đúng đắn” – Ông Eduardo Rojas Briales nhấn mạnh thêm.

Giao diện website Open Foris
Giao diện website dữ liệu mở Open Foris

Công cụ mới này của FAO cũng đã đơn giản hóa quá trình chuyển đổi các dữ liệu phức tạp, ví như kích thước và hình ảnh vệ tinh của các cây rừng, thành các thông tin có giá trị dưới dạng các website tương tác với số liệu thống kê, biểu đồ, bản đồ và báo cáo.

Ngoài ra, Open Foris còn có các công cụ tích hợp giúp các quốc gia đáp ứng đòi hỏi của những báo cáo mang tính quốc tế ví dụ báo cáo về thực thi REDD+ liên quan tới giảm phát thải từ mất rừng và suy thái rừng và tăng cường dự trữ carbon rừng.

Trước khi công bố, Onpen Foris đã được thí điểm tại hơn mười quốc gia châu Phi, châu Á và Mỹ Latinh và cho thấy những kết quả nhất định. Đầu năm 2014, Ecuador và Tanzania đã hoàn tất quá trình điều tra tài nguyên rừng quốc gia đầu tiên với sự hỗ trợ của công cụ Open Foris. Nhiều chuyên gia đến từ Argentina, Bhutan, Papua New Guinea và Uruguay cũng được đào tạo sử dụng các ứng dụng khác của phần mềm Open Foris.

Việt Nam tiến hành tổng điều tra, kiểm kê rừng toàn quốc 5 năm một lần. Công cụ Open Foris phiên bản tiếng Việt cũng đang được ứng dụng thí điểm tại một khu vực nhỏ của Việt Nam.

Các cán bộ kiểm lâm sẽ tiến hành thu thập thông tin về độ che phủ rừng và số lượng, kích thước, các loài, chất lượng cây rừng cũng như thực trạng sử dụng tài nguyên rừng của dân địa phương. Những dữ liệu này sẽ được nhập vào Open Foris tại văn phòng.

Công tác điều tra, kiểm kê rừng sẽ còn hiệu quả hơn nữa khi cán bộ kiểm lâm sử dụng công cụ Open Foris cho phép nhập dữ liệu trực tiếp bằng điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng. Như vậy, sẽ có thể bỏ qua bước ghi chép dữ liệu vào sổ sách và nhập lại vào máy tính.

Ông Hồ Mạnh Tường, Trưởng phòng Kế hoạch và Hợp tác quốc tế, Viện điều tra Quy hoạch rừng cho hay: “Công cụ Open Foris giúp tính toán các nhân tố khả biến và những thay đổi về tài nguyên rừng và cây trong từng giai đoạn nhất định cũng như những thay đổi về giá trị môi trường khác của rừng như các bể chứa carbon, đa dạng sinh học và lâm sản ngoài gỗ. Với công cụ này, chúng ta có thể đánh giá dự trữ rừng quốc gia một cách toàn diện nhất”.