ThienNhien.net – 2 thôn Tà Lang, Giàn Bí thuộc xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang (Đà Nẵng) có 223 hộ với 776 nhân khẩu, trong đó hơn 90% là người Cơ Tu. Bao đời nay, người dân 2 thôn này lấy rừng làm kế mưu sinh, bởi nơi họ sinh sống không hề có đất canh tác.
Sống ở rừng, không có đất lâm nghiệp
Đó là thực trạng khá phố biến từ hàng chục năm nay tại 2 thôn Tà Lang, Giàn Bí của xã Hòa Bắc. Cùng theo đó, cả 2 thôn không hề có 1 ha đất lúa, đất màu. Bất đắc dĩ, để mưu sinh họ phải kéo nhau đi làm thuê cho các hộ có rừng trồng ở khu vực này hoặc vào rừng rút mây, lấy đót, chặt củi bán kiếm tiền. Từ đó mà cái đói, cái nghèo không chịu buông tha hàng trăm gia đình ở 2 thôn đồng bào Cơ Tu này.
Ông Đinh Văn Như, Bí thư chi bộ thôn Giàn Bí cho rằng, ở miền núi không đất canh tác, phát triển kinh tế hiệu quả và bền vững nhất chỉ có thể là trồng cây lấy gỗ, nhất là cây keo lai. Thế nhưng, số hộ có đất rừng không nhiều, mà nếu có đều ở khu vực bình độ cao, đất đai cằn cỗi, khó vận chuyển lâm sản mỗi khi thu hoạch.
Trong khi đó, đất lâm nghiệp trong khu vực khá bằng phẳng và màu mỡ, sát thôn đều do Lâm trường Sông Nam (trước đây) nay giao lại cho Ban Quản lý Rừng đặc dụng Bà Nà- Núi Chúa, quản lý. Không còn cách nào khác, để có thu nhập ai nấy phải làm thuê khi thì phát dọn thực bì, khi thì trồng cây, thu hoạch gỗ cho số hộ có rừng trồng tại địa bàn. Một số người đánh liều vào rừng chặt gỗ bán kiếm tiền đong gạo.
Ông Trần Văn Thời, nguyên trưởng thôn Tà Lang cho biết: Cách đây hơn 20 năm, bà con thôn Tà Lang, định cư ở phía tây đèo Mũi Trâu. Dạo đó, nhà nào cũng làm nhiều nương rẫy nên lương thực không thiếu. Chỉ có điều, xa xôi cách trở, việc học hành của con em và chữa bệnh cho người dân gặp nhiều khó khăn.
Đầu những năm 90 thế kỷ trước, dịch sốt rét ập tới, chỉ thời gian ngắn, cả thôn có 6- 7 người tử vong, chính quyền địa phương phải di chuyển khẩn cấp bà con về định cư tại thôn Tà Lang hiện nay. Về trong này, có điện, đường, trường, trạm, song sản xuất gặp không ít khó khăn do không có đất canh tác, làm nương rẫy không còn thuận lợi như trước.
| Không chỉ hàng trăm ha đất do Công ty CP Vinafor đang quản lý, mà khu vực rừng tự nhiên sát đó cũng nghèo kiệt tài nguyên. Bà con trong thôn có nguyện vọng được trên giao lại đất lâm nghiệp tại thôn Tà Lang cũ để ai nấy đầu tư trồng rừng, phát triển chăn nuôi, tăng thu nhập, cải thiện đời sống. |
Từ đó mà đời sống mỗi nhà liên tục lâm vào cảnh túng thiếu, nhiều năm phải nhận gạo trợ cấp của trên. Thực ra, trước đây ở phía tây đèo Mũi Trâu, làm nhiều nương rẫy, song ai nấy đều có ý thức bảo vệ rừng. Trước khi rời khỏi nơi đó, rừng vẫn bạt ngàn, cơ man nào là gỗ quý. Thế mà nay, rừng tan hoang đến thảm hại.
Cần giao đất lâm nghiệp cho dân
Trước thực trạng hàng trăm hộ đồng bào Cơ Tu ở 2 thôn Tà Lang, Giàn Bí không có đất lâm nghiệp để phát triển kinh tế rừng, ngày 6/8/2014, UBND xã Hòa Bắc đã có báo cáo số 48/BC- UBND gửi UBND huyện Hòa Vang đề nghị thu hồi bớt đất lâm nghiệp do Công ty CP Vinafor và Ban Quản lý Rừng đặc dụng Bà Nà – Núi Chúa quản lý giao lại cho từng hộ dân.
Ngoài ra, UBND xã Hòa Bắc cũng kiến nghị huyện Hòa Vang đề xuất TP Đà Nẵng giao lại 56 ha đất trồng màu và 755 ha đất lâm nghiệp do bà con 2 thôn Tà Lang, Giàn Bí quản lý trước đây nhưng đã bị thu hồi giao cho Dự án Thủy điện Sông Nam- Sông Bắc, để bà con tiếp tục sản xuất.
Được biết, từ kiến nghị hợp tình hợp lý của chính quyền xã Hòa Bắc, UBND huyện Hòa Vang cũng đã có văn bản đề nghị thành phố thu hồi toàn bộ diện tích rừng do Công ty CP Vinafor quản lý giao lại cho địa phương, để huyện lập thủ tục giao cho từng hộ dân phát triển kinh tế rừng.
Đời sống của hơn 220 hộ dân 2 thôn Tà Lang, Giàn Bí đang khó khăn do họ không có đất canh tác, đất lâm nghiệp quá ít ỏi, một số ngành nghề đã triển khai đều không khả thi. Họ đang mong chính quyền các cấp ở Đà Nẵng sớm tìm ra giải pháp.
