ThienNhien.Net – Ngày 11/4, trong văn bản báo cáo Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nêu một loạt bất cập trong việc quy hoạch và phát triển thủy điện, trong đó đặc biệt lưu ý đến công tác đền bù, di dân và tái định cư.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, do chưa có hướng dẫn đầy đủ công tác tái định cư nên chất lượng quy hoạch thấp; một số khu, điểm tái định cư thiếu nguồn nước, thiếu đất sản xuất, thiếu quỹ đất dự phòng so với quy hoạch được phê duyệt. Việc hỗ trợ sản xuất, ổn định đời sống cho người dân chưa đủ để phục hồi sinh kế, chưa có nguồn tài chính đảm bảo ổn định đời sống, sản xuất sau tái định cư, thực hiện chuyển đổi nghề nghiệp và đào tạo nghề còn chậm…
Các dự án lấy đất rừng làm thủy điện cũng “quên” trách nhiệm trồng rừng thay thế diện tích rừng bị mất. Từ năm 2006 đến nay, cả nước có 160 dự án thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng rừng sang xây dựng thủy điện với tổng diện tích gần 20.000 ha nhưng diện tích rừng trồng thay thế hiện chỉ đạt 3,7%. Trong khi đó, thực tế vận hành các nhà máy thủy điện còn bất cập ở một số nơi dẫn đến thiệt hại, rủi ro cho hoạt động sinh sống, sản xuất của người dân. Cơ chế giải quyết tranh chấp trong chia sẻ lợi ích giữa mục đích sản xuất thủy điện với các mục đích khác như chống lũ, cấp nước, tưới, bảo vệ môi trường chưa rõ, thực hiện chưa hiệu quả dẫn đến tranh chấp kéo dài.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị bổ sung quy định chủ đầu tư các dự án thủy điện ảnh hưởng đến dân phải hoàn thành bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trước khi khởi công, đồng thời có cơ chế trích thu nhập sản xuất điện và thuế thu nhập sản xuất điện để hỗ trợ người dân, bảo vệ môi trường vùng tái định cư. Kiên quyết không cho khởi công đối với tất cả các trường hợp không có phương án trồng rừng thay thế được duyệt và xử lý nghiêm chủ đầu tư không thực hiện hoặc thực hiện không đúng việc trồng rừng thay thế.
