Không ai hỏi ý kiến ngành thủy văn

ThienNhien.Net – Tỉnh Quảng Ngãi vừa yêu cầu các sở ngành, địa phương và các nhà máy thủy điện khẩn trương thực hiện kiến nghị của Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc chấp hành pháp luật, đất đai, môi trường, tài nguyên nước và khí tượng thủy văn đối với các dự án thủy điện trên địa bàn, báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 30/4.

Lòng sông Rin (huyện Sơn Tây, Quảng Ngãi) cạn kiệt vào mùa khô do bị Thủy điện Đăkrinh chiếm mất nguồn nước (Ảnh: N.T/Tiền Phong)
Lòng sông Rin (huyện Sơn Tây, Quảng Ngãi) cạn kiệt vào mùa khô do bị Thủy điện Đăkrinh chiếm mất nguồn nước (Ảnh: N.T/Tiền Phong)

Quảng Ngãi có 25 dự án thủy điện được quy hoạch, với tổng công suất lắp đặt máy 378,6 MW. Đến nay, tỉnh đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 14 dự án (trong đó 4 dự án đã vận hành phát điện, 2 dự án đang xây dựng), và 10 dự án có chủ trương, 2 dự án chưa có chủ đầu tư.

Theo kết luận của thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường, tính đến hết tháng 12/2012 Quảng Ngãi có 6 dự án thủy điện được phê duyệt đã lập báo cáo tác động môi trường.

Tuy nhiên, 3 dự án gồm thủy điện Hà Nang (huyện Trà Bồng), Sông Riềng (Tây Trà) và Đakrinh (Sơn Tây) các báo cáo chưa mô tả vị trí các chất bãi thải, thống kê không đầy đủ các chất thải nguy hại phát sinh trong quá trình xây dựng và vận hành. Đặc biệt, chưa có bất cứ dự án thủy điện nào được cấp phép khai thác tài nguyên nước; chưa thực hiện đăng ký hoạt động công trình thủy văn theo quy định.

Cụ thể, thủy điện Đakrinh, công suất 125MW nhưng vẫn chưa có kế hoạch điều tiết nước hồ chứa, đập dâng không có hệ thống xả bùn, cát, chưa giải trình cụ thể về giải pháp công trình dòng chảy tối thiểu sau đập dâng, chưa xây dựng kế hoạch nước điều tiết, chưa đăng ký hoạt động với công trình thủy văn.

Thủy điện Hà Nang khai thác nước để phát điện từ tháng 1/2011 nhưng chưa được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép, không duy trì dòng chảy tối thiểu đoạn sau đập chính và đập phụ, chưa có phương án phòng chống lụt bão cho hạ du, chưa xây dựng kế hoạch điều tiết nước và phương án phòng ngừa sự cố đập dâng…

Trung tâm khí tượng Thủy văn tỉnh Quảng Ngãi, nhận định vùng hạ lưu các dòng sông có dự án xây dựng thủy điện bậc thang đang trong tình trạng khát nước.

Nếu không biết các thông số về thủy văn mà xây hồ tích nước sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng, nhất là với vùng hạ lưu kể cả mùa nắng và mùa mưa.

Rất nhiều quãng sông bị đứt khúc, các thủy điện phải tích đủ nước tại các hồ, chỉ khi nào mưa lớn, nước chảy qua tràn mới thoát xuống hạ lưu được. Lưu lượng chảy trên các sông thấp, nước biển xâm nhập sâu hơn khiến nước mặn thẩm thấu. Trong khi đó, từ tháng 11/2012 đến nay, các tỉnh Trung bộ mưa rất ít, mực nước các sông cũng thấp nhất kể từ năm 1976 đến nay.

Ông Nhậm Xuân Sĩ, Giám đốc Trung tâm khí tượng thủy văn tỉnh Quảng Ngãi cho biết, không có người nào chịu trách nhiệm về dự án thủy điện trên địa bàn liên hệ với Trung tâm để tham khảo hay tư vấn về thủy văn.

Nếu không biết các thông số về thủy văn mà xây hồ tích nước sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng, nhất là với vùng hạ lưu kể cả mùa nắng và mùa mưa.