Báo cáo về biến đổi khí hậu của liên hiệp quốc

Báo cáo của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC, thuộc Liên Hiệp Quốc) công bố ngày 17/11 cảnh báo tình trạng Trái đất nóng lên là “rõ ràng” và “các nước nghèo sẽ chịu ảnh hưởng trước tiên”.

Đây là báo cáo thứ tư trong lịch sử 20 năm của IPCC, tổ chức vừa nhận giải Nobel hòa bình 2007 cùng với cựu phó tổng thống Mỹ Al Gore. 


Hãng tin AP dẫn lời Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki Moon: “Với báo cáo này, các nhà khoa học trên thế giới đã cùng nói chung một ý rõ rệt. Tôi hi vọng những nhà làm luật trên thế giới sẽ có hành động tương tự. Chỉ có hành động khẩn cấp của toàn thế giới mới có thể giải quyết thảm họa này”. Ông cũng kêu gọi Mỹ và Trung Quốc – hai nước “sản xuất” 1/2 lượng khí thải trên thế giới – phải làm nhiều hơn nữa để làm chậm quá trình thay đổi khí hậu toàn cầu.


Hãng tin Reuters cho biết báo cáo dựa trên 29.000 dẫn chứng và các mô hình nghiên cứu bằng máy tính, được xem là tiền đề quan trọng để các nhà lãnh đạo trên thế giới xem xét trước khi tham gia hội nghị thượng đỉnh về thay đổi khí hậu ở Bali, Indonesia vào tháng sau. Họ sẽ thảo luận về một nghị định thư thay đổi khí hậu mới, thay thế nghị định thư Kyoto 1997 sẽ hết hiệu lực năm 2012, yêu cầu các quốc gia công nghiệp giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính khiến Trái đất nóng lên.


Mỹ rút khỏi nghị định thư Kyoto năm 2001, với lý do các thông tin về thay đổi khí hậu không được chứng minh khoa học và yêu cầu Mỹ giảm khí thải là không công bằng, vì yêu cầu này không áp dụng với hai nước phát triển nhanh là Trung Quốc và Ấn Độ. Tuy nhiên, trưởng đoàn đại diện của Mỹ, bà Sharon Hays, nay đã nhìn nhận: “Điều thay đổi từ năm 2001 đến nay là có sự khẳng định khoa học rằng đang diễn ra sự thay đổi khí hậu”.


Báo cáo của IPCC cũng đưa ra nhiều giải pháp để thế giới tránh rơi vào tình trạng tồi tệ nhất do khí hậu thay đổi, như chuyển sang dùng năng lượng hạt nhân hay điện sản xuất từ khí, dùng các thiết bị tiêu tốn điện ít hơn. IPCC cũng dự báo nếu thực hiện những giải pháp này, tỉ lệ tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ giảm bình quân 0,12% mỗi năm cho đến năm 2050… Tổng thư ký Ban Ki Moon do vậy gợi ý là các nước nghèo cần được giúp đỡ để phát triển các nguồn năng lượng sạch, để họ thích nghi với điều kiện khí hậu hiện nay.


Tuy vậy Trung Quốc và Ấn Độ vẫn giữ lập trường không chấp nhận những biện pháp cấp cứu môi trường gây ảnh hưởng tới sự phát triển và nỗ lực của hai nước này nhằm đưa người dân thoát khỏi đói nghèo. Khúc mắc này có thể gây căng thẳng tại các phiên thảo luận của hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc tổ chức tại Bali.

Các điểm chính trong báo cáo:


* Hành động của con người là nguyên nhân chính gây nên tình trạng thay đổi khí hậu;


* Đến năm 2100, nhiệt độ trung bình trên Trái đất có thể tăng từ 1,1-6,4 0 C so với mức của giai đoạn 1980-1990;


* Mực nước biển sẽ tăng 18-59cm;


* 11/12 năm qua là những năm nóng nhất kể từ năm 1850;


* Khí thải gây hiệu ứng nhà kính tăng 70% từ năm 1970-2004;


* Thay đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng tới những nước nghèo trước, nhưng có thể cảm nhận ở khắp mọi nơi;


* Đến năm 2020, khoảng 75-250 triệu người ở châu Phi sẽ thiếu nước ngọt;


* Các đô thị ở châu Á sẽ chịu cảnh ngập lụt;


* Cư dân ở các đô thị lớn của châu Á sẽ có nguy cơ chịu cảnh lụt lội do nước sông hồ dâng cao;


* Bắc Mỹ sẽ chịu những đợt nóng dài hơn với nhiệt độ cao hơn, cạnh tranh về nguồn nước sẽ căng thẳng hơn;


* Khoảng 20-30% các loài được biết đến nay có nguy cơ tuyệt chủng nếu nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng 1,5-2,5 0 C;


* Sản lượng mùa màng từ loài cây trồng phụ thuộc vào nước mưa sẽ chỉ còn một nửa;


* Mất an ninh lương thực nghiêm trọng hơn ở châu Phi;


* Thời tiết khắc nghiệt sẽ thường xuyên hơn. Bão nhiệt đới mạnh hơn, hỏa hoạn, hạn hán và dịch bệnh nhiều hơn;

* Ngay cả khi lượng khí CO2 trong khí quyển được duy trì ở mức hiện nay, mực nước biển sẽ tiếp tục tăng khoảng 0,4-1,4m, vì nước biển vẫn ấm lên và lan rộng.